Авалхи грек чĕлхи страницӑн кодне пӑхни

{{Чĕлхе
|тĕс =	инди-европа
|ячĕ = 	Авалхи грек чĕлхи
|тăван ячĕ = {{lang-grc2|ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα}}
|патшалăхсем = [[Вăта тинĕсĕ|Хĕвел тухăç Вăта тинĕс çĕрĕ]]
|статус = классика
|çухалнă = [[IV ĕмĕр]]те аталанса вăта грек чĕлхине куçать
|категори = [[Еврази чĕлхисем]]
|классификаци =
[[Инди-европа çемьи]]
:[[Палеобалкан чĕлхисем|Палеобалкан турачĕ]]
::Грек ушкăнĕ
|çыру = [[грек алфавичĕ]], [[Йĕрлĕ çыру Б]]
|ГОСТ 7.75-97 = дрг 186
|ISO1 = нет
|ISO2 = grc
|ISO3 = grc
}}
'''Авалхи грек чĕлхи''' — (аттика {{lang-grc2|ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα}}) [[инди-европа чĕлхисем|инди-европа çемьин]] чĕлхи, [[грек чĕлхи]]н "ламтайĕ", грек [[ойкумена|ойкуменин]] территоринче [[пирĕн эрăччен 2 пиçуллăх]] вĕçĕнчен пирĕн эрăри V ĕмĕре çити усă курнă.

Чĕлхе аталанăвĕн тапхăрĕсем: протогрек (п.эрч.[[пирĕн эрăччен XX ĕмĕр|XX]]-п.эрч. [[пирĕн эрăччен XVII ĕмĕр|XVII]]), микен ([[пирĕн эрăччен XVI ĕмĕр|XVI]]-п.эрч. [[пирĕн эрăччен XII ĕмĕр|XII]]), постмикен (п.эрч. [[пирĕн эрăччен XI ĕмĕр|XI]]-п.эрч. [[пирĕн эрăччен IX ĕмĕр|IX]]), архаика (п.эрч. [[пирĕн эрăччен VIII ĕмĕр|VIII]]-п.эрч. [[пирĕн эрăччен VI ĕмĕр|VI]]), классика (п.эрч. [[пирĕн эрăччен V ĕмĕр|V]]-п.эрч. [[пирĕн эрăччен IV|IV]]), эллин (п.эрч. [[пирĕн эрăччен III ĕмĕр|III]] — [[IV ĕмĕр|IV]]); кашни тапхăрĕнче питĕ уйăрăлса тăнă [[диалект]]сем пулнă.

Авалхи грек чĕлхи — [[Гомер]]ăн «[[Илиада]]» тата «[[Одиссея]]» поэмисен, [[Афинсем|Афин]] ылтăн ĕмĕрĕн философипе литературин, [[Çĕнĕ Халал]]ăн чĕлхи. Унпа классика тапхăрĕн полисĕсенче, [[Македони Александрĕ|Македони Александрĕн]] патшалăхĕнче, [[диадох]]сен патшалăхĕсенче усă курнă, авалхи грек чĕлхи [[Рим империйĕ|Рим империн]] иккĕмĕш официаллă чĕлхи, [[Висанти|Хĕвел тухăç Рим империн]] малтанхи тапхăрĕнче тĕп чĕлхи (майĕпен вăта ĕмерсен (висанти) грек чĕлхине куçса пынă çем) шутланнă. Вăта ĕмĕрсенче вăл Висантин [[литература чĕлхи]]н тĕсĕхĕ пулса [[Чӗрӗлӳ|Чĕрĕлӳ]] тапхăрĕнче Хĕвел анăç Европăра [[классика филологийĕ|классика]] чĕлхи вырăнне йышăнса çĕнĕ грек чĕлхин — [[кафаревуса|кафаревусăн]] аталанăвне тапратса ярать.

== Кун-çулĕ ==

=== Протогрек тапхăрĕ ===
{{main|Протогрек чĕлхи}}
{{see also|Грексенченхи субстрат|Палеобалкан чĕлхисем}}

=== Микен тапхăрĕ ===
{{main|Микен чĕлхи}}

=== Микен хыççăнхи тапхăр ===
{| {{prettytable}}
|- style="background: #efefef;"
| &nbsp;
! scope="col" | a,&nbsp;o
! scope="col" | e,&nbsp;i
! scope="col" | u
|-
! scope="row" style="background: #efefef;" | *kʷ
| align=center | p
| align=center | t
| align=center | k
|-
! scope="row" style="background: #efefef;" | *gʷ
| align=center | b
| align=center | d
| align=center | g
|-
! scope="row" style="background: #efefef;" | *gʷʰ
| align=center | pʰ
| align=center | tʰ
| align=center | kʰ
|}

Тĕслĕхрен, *kʷukʷlos > {{lang-grc2|κύκλος}}, çавракăш.

== Авалхи грек чĕлхин далекчĕсем ==
{{Авалхи грек диалекчĕсем}}

== Çырулăх ==
{{main|Грек çырулăхĕ|Грек алфавичĕ}}

== Лингвистика пахалăхĕ ==

== Вуламалли ==

=== Вĕренӳ кĕнекисем ===
* Ф. Вольф, Н. К. Малинаускене. Древнегреческий язык: начальный курс. В трех частях ([http://www.greeklatin.narod.ru/grk1/index.htm часть 1] [http://www.greeklatin.narod.ru/grk2/index.htm часть 2]). — М., 2004.
* [[Козаржевский Александр Чеславович|Козаржевский А. Ч.]] [http://www.greeklatin.narod.ru/kozar/index.htm Учебник древнегреческого языка]. — М., 1975 (2-е, исправленное и дополненное, издание — 1981).
* [[Славятинская Марина Николаевна|Славятинская М. Н.]] [http://www.vedibuki.ru/gre/sltn/sltncont.htm Учебник древнегреческого языка] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070417104011/http://www.vedibuki.ru/gre/sltn/sltncont.htm |date=2007-04-17 }}. — М., 2003
* [[Соболевский Сергей Иванович|Соболевский С. И.]] Учебник древнегреческого языка. — М., 1948.
* Шантрен П. Историческая морфология греческого языка. — М., 1953.

=== Сăмахсарсем ===
* [http://dia.phpnet.us MORPHOLOGIA GRAECA]

* [http://gurin.tomsknet.ru/alpha.html Древнегреческо-русский словарь] под ред. [[Дворецкий Иосиф Ханаанович|И. Х. Дворецкого]]. В 2 томах. — М., 1958. — На сегодняшний день самый объемный древнегреческо-русский словарь.
* Древнегреческо-русский словарь под ред. А. Д. Вейсмана. — Дореволюционный словарь, переиздан в 1991 году [[Греко-латинский кабинет Ю. Шичалина|ГЛК]].

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* [http://ru-egypt.com/library/ernshtedt_egipetskie_zaimstvovanija Ернштедт П. В. Египетские заимствования в греческом языке.— М., 1953.]

=== Сăмахсарсем ===
* [http://www.greeklatin.narod.ru/dict/index.htm Греческо-русский словарь Нового Завета]
* [http://www.kypros.org/cgi-bin/lexicon Греческий и древнегреческий словарь перевода с английского]

== Çавăн пекех пăхăр ==
{{инкубатор|grc||авалхигрекла|}}
* [[Грек чĕлхи]]
* [[Койне]]
* [[Палеобалкан чĕлхисем]]
* [[Авалхи македон чĕлхи]]

{{Грек чĕлхин кун-çулĕ}}

[[Категори:Авалхи грек чĕлхи]]
[[Категори:Авалхи Греци]]
[[Категори:Авалхи Рим]]
[[Категори:Висанти]]