Авалхи грек чĕлхи

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Патшалăхсем: Хĕвел тухăç Вăта тинĕс çĕрĕ
Статус: классика
Çухалнă: IV ĕмĕрте аталанса вăта грек чĕлхине куçать
Классификаци
Категори: Еврази чĕлхисем
Инди-европа çемьи
Палеобалкан турачĕ
Грек ушкăнĕ
Çырулăх: грек алфавичĕ, Йĕрлĕ çыру Б
Чĕлхе кочĕсем
ISO 639-1: нет
ISO 639-2: grc
ISO 639-3: grc
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика

Авалхи грек чĕлхи — (аттика ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα) инди-европа çемьин чĕлхи, грек чĕлхин "ламтайĕ", грек ойкуменин территоринче пирĕн эрăччен 2 пиçуллăх вĕçĕнчен пирĕн эрăри V ĕмĕре çити усă курнă.

Чĕлхе аталанăвĕн тапхăрĕсем: протогрек (п.эрч.XX-п.эрч. XVII), микен (XVI-п.эрч. XII), постмикен (п.эрч. XI-п.эрч. IX), архаика (п.эрч. VIII-п.эрч. VI), классика (п.эрч. V-п.эрч. IV), эллин (п.эрч. IIIIV); кашни тапхăрĕнче питĕ уйăрăлса тăнă диалектсем пулнă.

Авалхи грек чĕлхи — Гомерăн «Илиада» тата «Одиссея» поэмисен, Афин ылтăн ĕмĕрĕн философипе литературин, Çĕнĕ Халалăн чĕлхи. Унпа классика тапхăрĕн полисĕсенче, Македони Александрĕн патшалăхĕнче, диадохсен патшалăхĕсенче усă курнă, авалхи грек чĕлхи Рим империн иккĕмĕш официаллă чĕлхи, Хĕвел тухăç Рим империн малтанхи тапхăрĕнче тĕп чĕлхи (майĕпен вăта ĕмерсен (висанти) грек чĕлхине куçса пынă çем) шутланнă. Вăта ĕмĕрсенче вăл Висантин литература чĕлхин тĕсĕхĕ пулса Чĕрĕлӳ тапхăрĕнче Хĕвел анăç Европăра классика чĕлхи вырăнне йышăнса çĕнĕ грек чĕлхин — кафаревусăн аталанăвне тапратса ярать.

Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Протогрек тапхăрĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Протогрек чĕлхи

Микен тапхăрĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Микен чĕлхи


Микен хыççăнхи тапхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  a, o e, i u
*kʷ p t k
*gʷ b d g
*gʷʰ

Тĕслĕхрен, *kʷukʷlos > κύκλος, çавракăш.

Авалхи грек чĕлхин далекчĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Грек диалекчĕсен вырнаçăвĕ классика тапхăрĕнче.[1]
Хĕвел анăç ушкăн:      Дори      Çурçĕр-хĕвел анăç Вăта ушкăн:      Эол      Аркад-кипр Хĕвел тухăç ушкăн:      Аттика      Ион
     Çурçĕр дори

Çырулăх[тӳрлет | кодне тӳрлет]


Лингвистика пахалăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вĕренӳ кĕнекисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Сăмахсарсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Roger D. Woodard (2008), «Greek dialects», в: The Ancient Languages of Europe, ed. R. D. Woodard, Cambridge: Cambridge University Press, p. 51.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Сăмахсарсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шаблон:Грек чĕлхин кун-çулĕ