Жуковский Василий Андреевич
Жуковский хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.| Василий Андреевич Жуковский | ||||||||||||||||||
 Карл Брюллов. В. А. Жуковский портречĕ (1837) | ||||||||||||||||||
| Ĕçлев тĕсĕ: | XIX ĕмĕрти раççей сăвăçĕ, тăлмачĕ, литература критикĕ | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Пултарулăх çулĕсем: | 1797—1852 | |||||||||||||||||
| Тĕлĕ: | сентиментализм тата романтизм | |||||||||||||||||
| Жанр: | элеги, романс, песни, туса саламлани, баллада | |||||||||||||||||
| Ĕçсен чĕлхи: | вырăс | |||||||||||||||||
| Парнесем: |
Раççей Императорĕн академин чăн пайташĕ (1818), Императорăн ăслăхсен академин хисеплĕ пайташĕ (1827—1841), Ординарлă академик (Вырăс чĕлхи тата сăмахлăхĕн уйрăмĕпе) (1841), Вăрттăн канашçă (1841) | |||||||||||||||||
| Чыславсем: |
| |||||||||||||||||
|| 
Васи́лий Андре́евич Жуко́вский (1783—1852) — вырăс сăвăçи, вырăс поэзинче романтизма никĕслекенĕ, куçаруçă, тиркевçĕ, 1827 çултанпа Петербург ăслăх академийĕн хисеплĕ ĕçтешĕ, 1841 çултанпа академик. Вăрттăн канашçă (1841 çултанпа).
Кун-çулĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]нарăс 9 (1783 кăрлач) 29 Тулă кĕпернин Мишено чиркӳ ялĕнче çуралнă.
Вĕренӳ çулĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Дворян тăвас шутпа ачана Аçтăрхан гусар полкне хĕсмете çырса хунă; хăйне дворян ятне кĕртекен прапорщик тивĕç ятне илсессĕн, 1789 çулта 6-çулхи Жуковские Тула кĕпернин дворян ăрат кĕнекине çыраççĕ, дворян тивĕçлĕх хутне параççĕ, каярах çакна пула вăл харпăр пансионра пĕлӳ илет, хыççăн Тулă халăх училищине веренме кĕрет.
1797 çулта 14-çулхи Жуковский Мускаври ырă ăрат университет пансионне вĕренме кĕрет, унта вăл 4 çул пĕлӳ пухать. Жуковский пансионра иккĕмĕш çул ирттернĕ вăхăтра Дмитрий Блудов, Дмитрий Дашков, Сергей Уваров, Александрпа Андрей Тургеневсем юлташĕсемпе литература пĕрлĕхне йĕркелеççĕ, Пухăвăн официаллă уставĕ те пулнă. Пĕрремĕш ертӳçи Жуковский пулса тăрать. Кунта ăна пансион директорĕпе — Тургенев Иван Петровичпа паллашма тӳр килет.
Поэзири ĕç-хĕлĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Жуковский 1837—1839 çулсенче
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Хевте тĕп ĕçĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Элегисем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Сельское кладбище» (1802, Томас Грея ирĕклĕ куçарни)
- «Славянка» (1816)
- «Вечер» (1806)
- «Море» (1822)
Юрăсемпе романссем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Кăссайсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Людмила» (1808) (вольные переложения баллады Г. А. Бюргера «Ленора»)
- «Светлана» (1808-12) (вольные переложения баллады Г. А. Бюргера «Ленора»)
- «Двенадцать спящих дев» (ч. 1 — «Громобой», 1810; ч. 2 — "Вадима, 1814-17),
- «Лесной царь» (1818)
- «Рыбак» (1818)
- «Рыцарь Тогенбург» (1818)
- «Замок Смальгольм, е Иванов вечер» (1822)
- «Кубок» (1825-31)
- «Суд Божий над епископом» (1831)
- «Ленора» (1831).
Сăвăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «К ней» (1811, пичет. 1827)
- «Певец во стане русских воинов» (1812)
- «К месяцу» (1817)
- «Ночной смотр» (1836)
- «А. С. Пушкин» (1837)
Поэмы и повести в стихах
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Шильонский узник» (1822) (Дж. Байрон) куçарăвĕ
- «Ундина» (1837) (Ф. де Ламотт Фуке) куçарăвĕ
- «Наль и Дамаянти» (1844) (инди поэми - «Махабхарата» пайӗ)
- «Рустем и Зораб» (1849) ( Фирдоуси «Шахнаме» поэма пайӗ)
- «Одиссея (Гомер)» (1849; нов. изд. — 1982) (Гомер куçарăвĕ)
Проза
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Марьина роща» повеçĕ (1809)
Статьисем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Писатель в обществе» (1808)
- «О басне и баснях Крылова» (1809)
- «О сатире и сатирах Кантемира» (1810)
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Жуковский В. А., Сăвăсем
- Жуковский Василий Андреевич Максим Мошков вулавăшĕнче
- Василий Жуковский сăвăсем 2011 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ. Вырăс поэзин антологийĕ çинче
- Жуковский Стихия çинче 2011 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
- Жуковский кун-çулĕ 2011 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
- Жуковский Василий Андреевич кун-çулĕ
«Арзамас» литература пĕрлĕхĕ |
|
|---|---|
| Пайташсем |
К. Н. Батюшков (Ахилл) • Д. Н. Блудов (Кассандра) • Ф. Ф. Вигель (Ивиков Журавль) • А. Ф. Воейков (Дымная Печурка / Две Огромные Руки) • П. А. Вяземский (Асмодей) • Д. В. Давыдов (Армянин) • Д. В. Дашков (Чу) • С. П. Жихарев (Громобой) • В. А. Жуковский (Светлана) • Д. А. Кавелин (Пустынник) • Н. М. Муравьёв (Адельстан / Статный Лебедь) • М. Ф. Орлов (Рейн) • А. А. Плещеев (Чёрный Вран) • П. И. Полетика (Очарованный Челнок) • В. Л. Пушкин (Вот) • А. С. Пушкин (Сверчок) • Д. П. Северин (Резвый Кот) • А. И. Тургенев (Эолова Арфа) • Н. И. Тургенев (Варвик) • С. С. Уваров (Старушка) |
| Хисеплĕ пайташсем | |
| Адрессем |
У Уварова • Малая Морская, 21 • У Блудова • Невский, 80 • У Тургенева • набережная Фонтанки, 20 • У Плещеева • Галерная, 12 |
Категорисем:
- Пайăр çынсем, алфавитпа
- Çыравçăсем, алфавитпа
- Шурă ăмăрткайăк орденĕн кавалерĕсем (Раççей империйĕ)
- Сăваплă Улатимĕрĕн 2 степеньлĕ орден кавалерĕсем
- Сăваплă Аннăн орденĕн кавалерĕсем
- Сăваплă Аннăн 1 степеньлĕ орден кавалерĕсем
- 2 степеньлĕ сăваплă Анна орденĕ (алмазсемпе) кавалерĕсем
- Сăваплă Станиславăн 1 степеньлĕ орден кавалерĕсем
- 1 степеньлĕ Тимĕр кăшăл орденĕ кавалерĕсем
- 2 степеньлĕ Хĕрлĕ ăмăрткайăк орденĕн кавалерĕсем
- Pour le Mérite орденĕн кавалерĕсем
- Тава тивĕçлĕх Саксони орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕсем
- Гвельф Король орденĕн Мăн хĕресĕн рыцăрĕсем
- Фридрих орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕсем
- Церинген арăсланĕ орденĕн Ман хĕресĕн кавалерĕсем
- Шурă кăйкăр орденĕн кавалерĕсем
- Нидерландсен арăслан орденĕн командорĕсем
- Поляр çăлтăрĕ орденĕн Мăн хĕресĕн командорĕсем
- Даненброг орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕсем
- Çыравçăсем пирки Викивулавăш каçисĕр статьясем
- Тулă облаçĕнче çуралнисем
- Нарăс, 9 çуралнисем
- 1783 çулта çуралнисем
- 1852 çулта вилнисем
- Ака, 24 вилнисем
- Баден-Баденре вилнисем
- МПУ-ра вĕренсе тухнисем
- Раççей çыравçисем
- Раççей сăвăçисем
- Раççей литература тиркевçисем
- Василий Андреевич Жуковский
- Раççейĕн XIX ĕмĕрти ӳнерçисем