Жуковский Василий Андреевич

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Жуковский хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.
Василий Андреевич Жуковский

Карл Брюллов. В. А. Жуковский портречĕ (1837)
Ĕçлев тĕсĕ: XIX ĕмĕрти раççей сăвăçĕ, тăлмачĕ, литература критикĕ
Пултарулăх çулĕсем: 1797—1852
Тĕлĕ: сентиментализм тата романтизм
Жанр: элеги, романс, песни, туса саламлани, баллада
Ĕçсен чĕлхи: вырăс
Парнесем: Раççей Императорĕн академин чăн пайташĕ (1818),
Императорăн ăслăхсен академин хисеплĕ пайташĕ (1827—1841),
Ординарлă академик (Вырăс чĕлхи тата сăмахлăхĕн уйрăмĕпе) (1841),
Вăрттăн канашçă (1841)
Чыславсем:
Шурă ăмăрткайăк орденĕ
Сăваплă Улатимĕрĕн II степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Улатимĕрĕн II степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Аннăн III степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Аннăн III степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Аннăн 1 I степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Аннăн 1 I степеньлĕ орденĕ
2 степеньлĕ сăваплă Анна орденĕ (алмазсемпе)
Сăваплă Станиславăн I степеньлĕ орденĕ
Сăваплă Станиславăн I степеньлĕ орденĕ
1 степеньлĕ Тимĕр кăшăл орденĕ 2 степеньлĕ Хĕрлĕ ăмăрткайăк орденĕ Орден «Pour le Mérite»
Тава тивĕçлĕх Саксони орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕ Гвельф Король орденĕн Мăн хĕресĕн рыцăрĕ Фридрих орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕ
Церинген арăсланĕ орденĕн Ман хĕресĕн кавалерĕсем Шурă кăйкăр орденĕн (Саксен-Веймар-Эйзенах) кавалерĕ Нидерландсен арăслан орденĕн командорĕ
Поляр çăлтăрĕ орденĕн Мăн хĕресĕн командорĕ Данеброг орденĕн Мăн хĕресĕ
О. А. Кипренский ӳнерçĕ, Василий Андреевич Жуковскин портречĕ, 1815, Третьяков галерейи

|| Тава тивĕçлĕх Саксони орденĕн Мăн хĕресĕн кавалерĕ

Васи́лий Андре́евич Жуко́вский (1783—1852) — вырăс сăвăçи, вырăс поэзинче романтизма никĕслекенĕ, куçаруçă, тиркевçĕ, 1827 çултанпа Петербург ăслăх академийĕн хисеплĕ ĕçтешĕ, 1841 çултанпа академик. Вăрттăн канашçă (1841 çултанпа).

Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

нарăс 9 (1783 кăрлач) 29 Тулă кĕпернин Мишено чиркӳ ялĕнче çуралнă.

Вĕренӳ çулĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Дворян тăвас шутпа ачана Аçтăрхан гусар полкне хĕсмете çырса хунă; хăйне дворян ятне кĕртекен прапорщик тивĕç ятне илсессĕн, 1789 çулта 6-çулхи Жуковские Тула кĕпернин дворян ăрат кĕнекине çыраççĕ, дворян тивĕçлĕх хутне параççĕ, каярах çакна пула вăл харпăр пансионра пĕлӳ илет, хыççăн Тулă халăх училищине веренме кĕрет.

Соколов Пётр Федорович ӳнерçĕ, Василий Андреевич Жуковскин портречĕ, 1820-мĕш çç.

1797 çулта 14-çулхи Жуковский Мускаври ырă ăрат университет пансионне вĕренме кĕрет, унта вăл 4 çул пĕлӳ пухать. Жуковский пансионра иккĕмĕш çул ирттернĕ вăхăтра Дмитрий Блудов, Дмитрий Дашков, Сергей Уваров, Александрпа Андрей Тургеневсем юлташĕсемпе литература пĕрлĕхне йĕркелеççĕ, Пухăвăн официаллă уставĕ те пулнă. Пĕрремĕш ертӳçи Жуковский пулса тăрать. Кунта ăна пансион директорĕпе — Тургенев Иван Петровичпа паллашма тӳр килет.

Поэзири ĕç-хĕлĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Жуковский 1837—1839 çулсенче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хевте тĕп ĕçĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Элегисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Юрăсемпе романссем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «Кольцо души-девицы…» (1816)
  • Послания («Тургенев патне хурав çыру», 1813), одăсем, идиллисем

Кăссайсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «Людмила» (1808) (вольные переложения баллады Г. А. Бюргера «Ленора»)
  • «Светлана» (1808-12) (вольные переложения баллады Г. А. Бюргера «Ленора»)
  • «Двенадцать спящих дев» (ч. 1 — «Громобой», 1810; ч. 2 — "Вадима, 1814-17),
  • «Лесной царь» (1818)
  • «Рыбак» (1818)
  • «Рыцарь Тогенбург» (1818)
  • «Замок Смальгольм, е Иванов вечер» (1822)
  • «Кубок» (1825-31)
  • «Суд Божий над епископом» (1831)
  • «Ленора» (1831).

Сăвăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «К ней» (1811, пичет. 1827)
  • «Певец во стане русских воинов» (1812)
  • «К месяцу» (1817)
  • «Ночной смотр» (1836)
  • «А. С. Пушкин» (1837)

Поэмы и повести в стихах[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Проза[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «Марьина роща» повеçĕ (1809)

Статьисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «Писатель в обществе» (1808)
  • «О басне и баснях Крылова» (1809)
  • «О сатире и сатирах Кантемира» (1810)

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]