Идеалла газăн тăрăм танлăхĕ

Идеалла газăн тăрăм танлăхĕ (хăш чухне Менделеев — Клапейрон танлăхĕ е Клапейрон танлăхĕ теççĕ) — идеалла газăн пусăмĕ, моль калăпăшĕ тата абсолютлă температури хушшинчи çыхăнăвне кăтартакан формула. Танлăх ак çапла курăнать:

$pV=\nu RT$,

кунта

• $p$ — пусăм,
• $V$ — газăн калăпăшĕ,
• $\nu$ — мольпе виçнĕ япалалăх шутлавлăхĕ
• $R$ — газăн универсаллă константти, R ≈ 8,314 Дж/(моль⋅К),
• $T$ — термодинамикăлла температура, К.

Япалаллăх шутлавлăхĕ $\nu ={\frac {m}{M}}$, кунта $m$ — масса, $M$ — моль масси, çавăнпа та идеалла газăн тăрăм танлăхĕ çапла çырăнать:

$p\cdot V={\frac {m}{M}}R\cdot T$

е ак çапла

$p=nkT$,

кунта $n=N/V$ — пĕрчĕсен (атомсен е молекулăсен) концентрацийĕ, $k={\frac {R}{N_{A}}}$ — Больцман константти.

Шăпах танлăхăн çаканашкал хапине Клапейрон — Менделеев саккунĕ (танлăхĕ) теççĕ те ĕнтĕ.

Клапейрон тупнă танлăхра универсалла мар $r$ константтă пулнă, ăна кашни газшăн кашнийĕнчех виçме тивнĕ:

$p\cdot V=r\cdot T.$

Менделеев вара $r$ текенни $\nu ={\frac {m}{M}}$ капа пропорцилле пулнине сиссе илнĕ, $R$ пропорцилĕх коэффициентне газăн универсалла константти ят панă^{[çăлкуç кирлĕ!!!][çăлкуç?]}.

Çавăн пекех

• Ĕмĕтле газ
• Чăн газ
• Чăн газăн тăрăм танлăхĕ