Инерци саманчĕн тĕслĕхĕсем

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Инерци саманчĕн тĕслĕхĕсем — тĕрлĕ формăллă тата массăллă хытă ĕскерсен инерци саманчĕсен формулисем.

Çырса кăтартни Ӳкерчĕк Инерци саманчĕ (формула) Комментари
Уçă вĕçсемлĕ, r радиуслă, m массăллă цилиндрла çинçе йăлхах   [1] Йăлхах хулăнăшне, пĕчĕк пулнăран, шута илмеççĕ. Ку объект аяларахрин, лешĕн r1=r2 чухнехи, харпăр тĕслĕхĕ пулать.

Кунсăр пуçне, r радиуслă хурсă вĕçĕнчи m массăллă пăнчăн та шăпах çакăн пек инерци саманчĕ, хайхи r вара инерци радиусĕ пулать.

Уçă вĕçсемлĕ, хулăн урлăмлă пăрă, шалти радиус r1, тулаш радиус r2, тăршшĕ h тата масса m   [1][2]

е нормăланă хулăнăша tn = t/r пек палăртнă чухне тата r = r2 тесе шутласан,
вара
Йăвăлăх ρ пулсан тата çавнашкалах геометри чухне:
Хăвăл мар цилиндр, радиус r, çÿллĕш h тата масса m   [1]
Ку умĕнхи объектăн r1=0 чухнехи харпăр тĕслĕхĕ. (Асăрхаттару: сылтăм ориентациллĕ координтсен тытăмĕшĕн X-Y тĕнĕлсене вырăнсемпе улăштармалла)
Çинçе те хытă диск, радиус r тата масса m
Ку умĕнхи объектăн h=0 чухнехи харпăр тĕслĕхĕ.
Çинçе ункă, радиус r тата масса m
Ку торăн b=0 чухнехи тĕслĕхĕ (аяларах пăхăр), тата уçă вĕçсемлĕ, цилиндрла пăрăхăн уйрăм тĕслĕхĕ, r1=r2 тата h=0 чухне.
Хытă чăмăр, радиус r тата масса m   [1] Чăмăра радиусĕсем 0 патĕнчен r таран улшăнакан тата çинçе те хытă дисксен вĕçсĕр йышĕ пек курма пулать.
Хăвăл сфера, радиус r тата масса m   [1] Хытă сфера чухнехи пекех, хăвăл сферăна çинçе ункăсен вĕçсĕр йышĕ пек курма пулать.
Хытă эллипсоид, çурма тĕнĕлсем a, b тата c, çаврăну тĕнĕлĕ a тата масса m
Çаврашкалла тата тÿрĕ конус, радиус r, çÿллĕш h тата масса m   [3]
  [3]
Хытă кубоид, çÿллĕш h, сарлакăш w, тарăнăш d тата масса m

Çавнашкалах ориентациленнĕ кубшăн, аяк тăршшĕ , .
Хытă кубоид, çÿллĕш D, сарлакăш W, тăршшĕ L, масса m тата çаврăм тĕнĕлĕ чи вăрăм диагональ тавра. Кубăн аяк тăршшĕ пулсан, .
Тÿркĕтеслĕ çинçе лапташка, çÿллĕш h, сарлакăш w тата масса m   [1]
Хурсă, вăрăмăш L тата масса m   [1] Ку формула хайхи хурсă вĕçсĕр çинçе та патрак пралук пек пулнинчен тухса тăрать. Вăл умĕнхи тĕслĕхĕн w = L и h = 0 чухнехи палăрăмĕ.
Тÿркĕтеслĕ çинçе лапташка, çÿллĕш h, сарлакăш w тата масса m
(Çаврăм тĕнĕлĕ лапташка вĕçĕнче)
Хурсă, вăрăмăш L тата масса m
(Çаврăм тĕнĕлĕ лапташка вĕçĕнче)
  [1] Ку формула хайхи хурсă вĕçсĕр çинçе та патрак пралук пек пулнинчен тухса тăрать. Вăл умĕнхи объектăн h = L и w = 0 чухнехи тĕслĕхĕ.
Тор евĕрлĕ пăрăх, радиус a, касăлу радиусĕ b тата массы m. Çаврăм тĕнĕлĕ диаметр тĕлĕшĕнчен чухне:   [4]
Çаврăм тĕнĕлĕ вертикаллĕ йĕр тĕлĕшĕнчен чухне:   [4]
Нумайкĕтеслĕхле лаптак, тăрăсем , , , ..., тата масса , калăпăш тĕлĕшпе пĕр тикĕс саланнăскер, çаврăм тĕнĕлĕ лаптака перпендикулярлă тата координатсен пуçлавĕ витĕр иртет.
Вĕçсĕр диск, массăн çаврăм тĕнĕлĕ таврашĕнчи икĕ координат тĕлĕшĕпе нормаллĕ валеçевĕллĕскер

(урăхла каласан,

кунта: — массăсен x тата y аргументсемлĕ функци пек йăвăлăхĕ).

Пăнчăлла M тата m массăсем пĕр-пĕринчен x чухлĕ инçĕшре майлашăннă масса.

Çавăн пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 тата 8 Raymond A. Serway. Physics for Scientists and Engineers, second ed (англ.). — Saunders College Publishing (англ.)рус., 1986. — P. 202. — ISBN 0-03-004534-7.
  2. ^ Classical Mechanics - Moment of inertia of a uniform hollow cylinder 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.. LivePhysics.com.
  3. ^ 1 тата 2 Ferdinand P. Beer and E. Russell Johnston, Jr. Vector Mechanics for Engineers, fourth ed (англ.). — McGraw-Hill Education, 1984. — P. 911. — ISBN 0-07-004389-2.
  4. ^ 1 тата 2 Eric W. Weisstein Moment of Inertia — Ring. Wolfram Research. çăлкуçран архивланă 28 Утӑ уйӑхӗн 2012.