Историографи
Историогра́фи — кĕскен каласан, истори облаçĕнче мĕнпур тĕпченисем, палăртнă истори эпохине (сăмахран, Хĕрес харçисен эпохин историографийĕ), е идеологипе, чĕлхе е наци енĕпе шалти пĕрлелĕхĕпе çыхăннă (тĕслĕх: марксизм е нимĕç историографийĕ) мĕнпур истори ĕçĕ.
Анлăрах ăнлантарсан, историографи — истори ăслăхĕсен историне тĕпчекен ятарлă истори дисциплини. Историографи историпе ĕç çырнă чухне ăслăх меслечĕпе тĕрĕс усă курнине тĕрĕслет, автор çине, унăн çăлкуçĕсене пăхать, фактсене интерпретацирен епле уйăрнине, çаплах стилистикине, автор мĕне кăмăлланине тата мĕнле аудитори валли çак истори ĕçне хайланине сăнать.
Историографие Грецире Гекатей тата Геродот пуçласа янă. Геродот "Историе" мĕншĕн çырас тенине çапла ăналантарнă: çынсен паттăрлăхĕ ĕмĕрсен тĕпĕнче ан çухалччĕр, тесе. Вăл грексем тата варварсем мĕн хăтланнине асилмешкĕн çырса хăварнă.
Истори ăслăхĕн историйĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Авалхи Грецири историографи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Паянхи куна чи ирхи истори ĕçĕсенчен пĕри Авалхи Грецире упранса юлнă. Ку — Геродотăн «Историйĕ», ăна Цицерон каярах «истори ашшĕ» тесе витленĕ. Геродот историре пулнисене хăй пĕлнĕ пулсан кăна çырса хăварнă, тĕрĕссипе суйнине тĕрĕслемесĕрех.
Авалхи Рим историографийĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Авалхи Китай историографийĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Китай историнчи авалхи текстсем: Шу-Цзин, Чуньцю тата Цзо-чжуань. Пĕрремĕш икĕ кĕнеке авторĕ — Конфуций, виççĕмĕшĕнче вара иккĕшне комментариленисем. Китайри пĕрремĕш профессионал-историк, вăл историе конфуци философийĕнчен уйăраканскер, — Сыма Цянь, «Историсене çырнисен» (Ши-цзи) авторĕ. Вăл хайланă ĕçсенче император династин пайташĕсен те, ахаль çынсен биографисем чылай.
Историографи Совет Союзĕнче[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Совет Союзĕнче истори вĕренни марксизм-ленинизм философипе тачă çыхăннă пулнă, ăна çав тери идеологизациленĕ пулнă[1]. Пурне те классем кĕрешнипе, қаткăс культура-истори пулăмĕсене те, ăнлантарнă. Кун чухне çĕр çулсем хушшинче пулса иртнĕ, Раççее Европăри тата тĕнчери пысăк патшалăха çитернĕ эволюци процесĕсене ытлах шута илмен[2].
Çав. пекех Категори:Совет историографийĕ.
Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Вăтам ĕмĕрсен историографийĕ
- Çĕнĕ самана историографийĕ
- Историограф
- Çăлкуçа пĕлни
- Çырнă истори
- Историе астуни
Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Baraclough G. Turning points in world history. L., 1979;
- Iggers G. G. Historiography in the twentieth century. Middletown, 2005;
- Анкерсмит Ф. Р. История и тропология: взлёт и падение метафоры / Переводчики: М. Кукарцева, Е. Коломец, В. Кашаев. — М.: Канон+, Реабилитация, 2009. — 1000 экз. — ISBN 978-5-88373-177-5
- Барг М. А. Эпохи и идеи: становление историзма. М., 1987.
- Бердинских В. А. Уездные историки: русская провинциальная историография. — М.: Новое литературное обозрение, 2003. — 1500 экз. — ISBN 5-86793-204-4
- Блок М. Апология истории / Пер. Е. М. Лысенко; Примеч. А. Я. Гуревича. — М.: Наука, 1973. — (Памятники исторической мысли). — 21 500 экз.
- Вайнштейн О. Л. Западноевропейская средневековая историография. — М.—Л.: Наука, 1964.
- Вайнштейн О. Л. Историография Средних веков в связи с развитием исторической мысли от начала Средних веков до наших дней. — М.—Л.: Соцэкгиз, 1940..
- Вебер Б. Г. Историографические проблемы. М., 1974.
- Вернадский Г. В. Русская историография. М., 1998;
- Гуревич А. Я. Исторический синтез и школа «Анналов». М, 1993.
- Гутнова Е. В. Историография Средних веков: середина XIX в. — 1917 г. М., 1974. (2-е изд. 1985)
- Зверева В. В., Парамонова М. Ю., Репина Л. П. История исторического знания. М., 2004. (2-е изд. 2006)
- Зевелев А. И. Историографическое исследование: методологические аспекты. М., 1987.
- Иконников В. С. Опыт русской историографии: В 2 тт. — Киев: Тип. Императорского Университета св. Владимира, 1891—1908. на сайте Руниверс
- Историография античной истории / Под ред. В. И. Кузищина. — М.: Высшая школа, 1980. — 20 000 экз.
- Историография истории Древнего Востока: Иран, Средняя Азия, Индия, Китай / Под ред. В. И. Кузищина. — СПб.: Алетейя, 2002. — 1000 экз. — ISBN 5-89329-497-1
- Историография истории Нового времени стран Европы и Америки / под ред. И. П. Дементьева. М., 1990. — переиздано под загл. «Историография истории Нового и Новейшего времени стран Европы и Америки». М., 2000. (2-е изд. 2002; 3-е изд: Историческая наука в XX в. Историография истории нового и новейшего времени стран Европы и Америки. М., 2007)
- Историография истории южных и западных славян / отв. ред. И. В. Созин. М., 1987.
- Историография Нового времени стран Европы и Америки / отв. ред. И. С. Галкин. М., 1967.
- Историография новой и новейшей истории стран Европы и Америки / отв. ред. И. С. Галкин. М., 1968. (2-е изд. 1977)
- История мысли. Историография / под ред. И. П. Смирнова. М., 2002.
- Копосов Н. Е. Как думают историки. М., 2001;
- Косминский Е. А. Историография Средних веков (V — середина XIX вв.). М., 1963.
- Кроче Б. Теория и история историографии. М., 1998.
- Машкин М. Н. Очерки историографии всеобщей истории / Под редакцией М. С. Бобковой. М.: ИВИ РАН, 2015.
- Милюков П. Н. Главные течения русской исторической мысли / ГПИБ России. — М.: ГПИБ, 2006. — 500 экз. — ISBN 5-85209-166-9
- Полетаев А. В., Савельева И. М. История и время. М., 1997.
- Полетаев А. В., Савельева И. М. О пользе и вреде презентизма в историографии 2007 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ. // «Цепь времён»: проблемы исторического сознания. — М.: ИВИ РАН, 2005. — С. 63—88.
- Репина Л. П. «Новая историческая наука» и социальная история. М., 1998.
- Репина Л. П., Зверева В. В., Парамонова М. Ю. История исторического знания. 2-е изд. М., 2004;
- Тойнби А. Постижение истории. М., 2006;
- Тюленев В. М. Возникновение и развитие латинской христианской историографии в IV — начале V вв. 2020 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.: Авт. дисс… д.и.н. СПб., 2004.
- Февр Л. Бои за историю. М., 1991;
- Шапиро А. Л. Историография с древнейших времен по XVIII в. Л., 1982.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ См.: Советская историография / под ред. Ю. Н. Афанасьева. М., 1996.
- ^ Наше Отечество: опыт политической истории / С. В. Кулешов и др. Ч. II. М., 1991.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Ловягин А. М. Историография // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.