Йĕпреç районĕ страницӑн кодне пӑхни

{{Администрациллĕ виçе
|Тĕс1 = {{Тĕс|Раççей}}
|Тĕс2 = 
|Чăвашла ячĕ = Йĕпреç  районĕ
|Тăван ячĕ  = Йĕпреç районĕ
|Герб       = Герб Ибресинского района (Чувашия).png
|Ялав       = Flag of Ibresinsky District.png
|Ялава ăнлантарни = Йĕпреç районĕн ялавĕ
|Патшалăх = {{RUS}}
  |lat_dir = N |lat_deg =55 |lat_min =18 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg =47 |lon_min =02 |lon_sec = 
|Гимн =
|Статус = [[муниципаллă район]]
|Кĕрет = {{Flagicon|Chuvashia}}[[Чăваш Ен]]
|Тытăмĕ = {{nobr|13 муниципаллă йĕркеленӳ}}
|Тĕп хула = [[Йĕпреç]] поçолăкĕ
|Вăхăт = [[1927]]
|Пуçлăх = Яковлев Александр Анатольевич
  |Пуçлăх тĕсĕ           = Район администрацин пуçлăхĕ
|Пуçлăх2 = 
  |Пуçлăх тĕсĕ2          = Район пуçлăхĕ/Район депутачĕсен Пухавĕн председателĕ
|ШВП =
  |ШВП çулĕ              = 
  |ШВП вырăнĕ            = 
  |ШВП пурăнан кашни çынна          = 
  |ШВП пурăнан кашни çынна вырăнĕ = 
|Чĕлхе = чăваш, вырăс
|Чĕлхесем =
|Пурăнан халăх = 23 519
  |Çырав çулĕ             = 2016
  |Пурăнан халăх проценчĕ = 1,91
  |Пурăнан халăх вырăнĕ   = 8
  |Йышлăх                 = 19,58
  |Йышлăх вырăнĕ          = 
  |Наци йышĕ              = [[чăвашсем]] - 84,36% (22 096); вырăссем - 10,56 % (2 766 ); тутарсем - 2,50 % (656 ); мордва - 1,58% (413)
  |Конфесси йышĕ          = православи
  |Лаптăк                 = 1201,18<ref name='97_8006001'>[http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst97/DBInet.cgi?pl=8006001 Чувашская Республика. Общая площадь  земель муниципального образования]</ref>
  |Лаптăк проценчĕ        = 
  |Лаптăк вырăнĕ          = 3
|Максималлă çӳллĕш =
|Вăтам çӳллĕшĕ =
|Минималлă çӳллĕш =
|Карттă = Chuvashia_Ibresinskiy_rayon.png 
|Администрациллĕ виçен картти =
|АВ карттин пысăккăшĕ = 300px
|ВăхăтТăрăхĕ = {{s|{{MSK+0}}}}
|Аббревиатура = 
|ISO =
|FIPS =
|Телефон кочĕ = 83538
|Почтă индексĕсем = 
|Тетел-домен = 
|Автомобиль номерĕсен кочĕсем =
|Сайт = http://gov.cap.ru/main.asp?govid=60
|Commons-ри категори =
|Асăрхавсем =
}}
[[Ӳкерчĕк:Yepres.png|thumb|300px|Йĕпреç районĕн картти]]

'''Йĕпреç районĕ''' ({{lang-cv|Йĕпреç районĕ}}) — [[Чăваш Республики|Чăваш Енĕн]] ([[РФ]]) [[Чăваш Енĕн администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ#Администрациллĕ-территориллĕ тытăмлăхĕ|администрацилле-территориллĕ виçи]] тата [[муниципаллă йĕркеленӳе]] ([[муниципаллă район]]).
[[Чăваш Ен]]ĕн варринчен кăнтăралла вырнаçнă.

Администраци центрĕ — [[Йĕпреç]] паçулăкĕ. 

Лаптăкĕ — 1201,2 км² (пĕтĕм республикăран 6,5%). Хăйĕн лаптăкĕпе вăл [[Чăваш Енĕн Улатăр районĕ|Улатăр районĕнчен]] анчах пĕчĕк. Çӳрçĕр енче [[Чăваш Енĕн Вăрнар районĕ|Вăрнарпа]] [[Чăваш Енĕн Канаш районĕ|Канаш]] районĕ вырнаçнă, хĕвелтухăç енче — [[Чăваш Енĕн Комсомольски районĕ|Комсомольски районĕ]], кăнтăр енче — [[Чăваш Енĕн Улатăр районĕ|Улатăрпа]] [[Чăваш Енĕн Патăрьел районĕ|Патăръел]] районĕсем, хĕвеланăç енче вара [[Чăваш Енĕн Пăрачкав районĕ|Пăрачкавпа]] [[Чăваш Енĕн Çĕмĕрле районĕ|Çĕмĕрле]] районĕсем.

Район администрацине [[Шупашкар]] хулинчен 114 çухрăмра тăракан [[Йĕпреç]] [[поçолăк]]ĕнче вырнаçтарнă.

Район пуçлăхĕ — [[Петров Анатолий Иванович]]. Район хаçачĕ "[[Çĕнтерӳшĕн (хаçат)|Çĕнтерӳшĕн]]" ятлă.

== Пурăнан залăх ==
[[1991]] çулăн [[кăрлач, 1|кăрлачăн 1]] районта 28, 5 пин çын пурăннă, вĕсенчен хула çыннисем — 11,5 пин (40%), ял çыннисем — 17,0 пин (60%). Хула çыннисем [[Пăвакасси]]пе [[Йĕпреç]] поселокĕсенче пурăнаççĕ, ял çыннисем — 56 ялта, хăшĕсенче вăтамран 327 çын пурăнать. Халăх плотносĕ 1 тăваткал çухрăм çине 22,9 çын килеть. 83% — [[чăвашсем]]. Çынсем сарăлас енĕпе ку район сахал çынлисем шутне кĕреть.

== Çутçанталăк ==
Йĕпреç районĕ Чăваш платойĕн тăрăхĕнче вырнаçнă. Çӳрçĕр енче 30-80 метрпа вылякан сăртлă плато. Юханшывсемпе çырмасем питĕ нумай. Ытти лаптăк — пăр кайнă хыççăн пулнă сăртлă тӳремлĕх. Йĕпреç районĕнче кирпĕч чĕр таварне кăлараççĕ, тата çунакан сланецсемпе фосфоритсене тупкалаççĕ.

Йĕпреç районĕнче вăтам континент климачĕ. Температура вăтамран [[кăрлач]] уйĕхĕнче -13°С, [[утă]] уйăхĕнче — 18,7&nbsp;°C. Чи пĕчĕк палăртнă температура -42&nbsp;°C, чи пысăкки — 37&nbsp;°C. Вăтамран юр-çумăр 500 мм таран ӳкет, ытларах енĕпе çулла.

Район тăрăх пĕчĕк юханшывсем юхаççĕ: [[Хĕр (юханшыв)|Хĕр]] ([[Сăр (юханшыв)|Сăрăн]] сылтăм юппи), [[Кушлавăш (юханшыв)|Кушлавăш]] ([[Кĕçĕн Çавал]]ăн сылтăм юппи), [[Кĕтне (юханшыв)|Кĕтне]] ([[Сĕве (юханшыв)|Сĕвен]] сулахай юппи), [[Хум (юханшыв)|Хум]] ([[Кĕтне (юханшыв)|Кĕтнен]] юппи). Çавăн пекех [[Пăла (юханшыв)|Пăлапа]] [[Вăрăм (юханшыв)|Вăрăм]] [[юханшыв]]сем юхаççĕ, вĕсен район тăрăхĕнчи вăрăмĕшĕ кĕске. [[Кӳлĕ]]сем районта сахал, пуррисем те пĕчĕк.
Халăха ĕçмелли шывпа тивĕçтерме [[Хĕр (юханшыв)|Хĕр]] юханшывĕ çинче шывпуххи тунă.

== Истори ==
Района [[1927]] çулхи [[авăн, 5|авăн уйăхĕн 5]] туса хунă.

[[2008]] çулта районта сывă йĕркепе пуранакансем валли спорт комплексне уçнă.

==Администациллĕ пайланни==
*'''[[Йĕпреç хула тăрахĕ]]''' 
* [[Ирçе Çармăс ял тăрăхĕ]] 
* [[Кĕлĕмкасси ял тăрăхĕ]] 
* [[Киров ял тăрăхĕ (Йĕпреç районĕ)|Киров ял тăрăхĕ]] - [[Пăкăян]] 
* [[Пăвакасси ял тăрăхĕ]] 
* [[Пучинке ял тăрăхĕ]] 
* [[Пысăк Упакасси ял тăрăхĕ]] 
* [[Хурăнлăх ял тăрăхĕ]] 
* [[Хурамал ял тăрăхĕ]] 
* [[Чăваш Тимеш ял тăрăхĕ]]
* [[Шăрттан ял тăрăхĕ]] 
* [[Эйпеç ял тăрăхĕ]] 
* [[Энтриел ял тăрăхĕ (Йĕпреç районĕ)|Энтриел ял тăрăхĕ]]

== Паллă çынсем ==
* [[Элкер Семён Васильевич]], - [[çыравçă]], [[сăвăçă]].
* [[Ильин Виктор Алексеевич]], - [[Чăваш Патшалăх Канашĕ]]н депутачĕ, паллă [[адвокат]]

== Çав. пекех ==
* [[Йĕпреçри вĕçев шкулĕ]]

== Асăрхавсем ==
;Комментарисем
{{асăрхавсем|group=~}}

;Çăлкуçсем
{{асăрхавсем|2|height=280}}

== Вуламалли ==

== Каçăсем ==
* [http://gov.cap.ru/main.asp?govid=60 Официальный сайт Ибресинского района Чувашии]
* [http://www.ilzv.ru Ибресинский литейный завод] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210228042440/http://ilzv.ru/ |date=2021-02-28 }}
* [http://gov.cap.ru/hierarhy.asp?page=./5012/11979/143042/232166/232283 История района]

{{Йĕпреç районĕ}}
{{Йĕпреç районĕн ял тăрăхĕсем}}
{{Чăваш Ен}}
{{Chuvash-geo-stub}}

[[Категори:Чăваш Енĕн районĕсем]]