Людвиг ван Бетховен

Çуралнă вăхăт:	Шаблон:Пайăр çын/Вăхăт/Logic
Çуралнă вырăн:	Бонн, Вестфали, Таса Рим империйĕ
Гражданлăх:	Таса Рим империйĕ
Вилнĕ вăхăт:	Шаблон:Пайăр çын/Вăхăт/Logic
Вилнĕ вырăн:	Вена, Австри Импери
Ашшĕ:	Johann van Beethoven
Амăшĕ:	Maria Magdalena Keverich

Бетховен алă пусни

Людвиг ван Бетховен (ним. Ludwig van Beethoven [ˈluːt.vɪç fan ˈbeːt.hoːfən] (info)- нимĕç композиторĕ, дирижерĕ тата пианисчĕ.

Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Людвиг ван Бетховен 1770-мĕш çулхи раштавра Бонн хулинче çуралнă.Раштавăн 17-мĕшĕнче тĕне кĕртнĕ. Ашшĕ, (Johann van Beethoven, 1740—1792) придворный капеллĕра юрăç пулнă. Амăшĕ, Мария-Магдалена, (Maria Magdalena Keverich, 1748—1787 Кобленцра придворный шеф-повар пулнă.

Ĕçĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

9 симфони: № 1 (1799 —1800), № 2 (1803), № 3 «Героическая» (1803 —1804), № 4 (1806), № 5 (1804—1808), № 6 «Пасторальная» (1808), № 7 (1812), № 8 (1812), № 9 (1824).
11 симфони увертюри, вĕсемхушшинче «Кориолан», «Эгмонт», «Леонора» № 3.
фортепианопа оркестр валли 5 концерт.
фортепиано валли 6 çамрăксен соначĕ.
фортепиано валли 32 сонаты, 32 вариаци тата 60 яхăн пьеса.
фортепианопа сĕрме купăс валли 10 соната.
сĕрме купăс оркестр валли концерт, фортепиано, сĕрме купăс тата виолончель валли концерт («виççĕллĕ концерт»).
фортепианопа виолончель валли 5 соната.
16 хĕлĕх квартечĕ.
6 трио.
Балет «Прометей пултарăвĕсем».
Опера «Фиделио».
Мăнаçлă месса.
«Аякри савни патне» Вокал циклĕ .
Тĕрлĕ поэтсен сăввисемпе юрăсем, халăхюррисене тирпейлени.
Камера кĕвви те чылай çырнă. Çав хутра фортепьяно, гобой, кларнет, фагот тата валторна квинтечĕ, ор. 16 тата ытти те

Палăксем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Прагăри асăну хăми
Венăри асăну хăми
Боннри палăк

Бетховен сăнарĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Литературăра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ромена Ролланăн Жан Кристоф ромнĕн тĕп геройĕн прототипĕ.

Кинематографра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Композитăр шăпипе «Племянник Бетховена» (режиссёр Пол Моррисси) тата «Бессмертная возлюбленная» (тĕп рольте Гэри Олдмен) ӳкернĕ.
«Заводной апельсин» кинора тĕп геройĕ Бетховена кĕввисене кăмăлать.
«Бетховен» комединче сенбернара Бетховен тесе чĕнеççĕ.
«Героическая симфония» кинора Бетховена Ян Харт вылянă.
Совет-нимĕç «Бетховен — дни жизни» фильмĕнче Бетховена Донатас Банионис вылянă.
«Переписывая Бетховена» фильмра композиторон юлашки çулĕ çинчен каласа параççĕ (тĕп рольте Эд Харрис).
«Бетховен пурнăçĕ» (СССР, 1978, режиссёр Б. Галантер) композитăрăн çывăх юлташĕсен асаилĕвĕсемпе ӳкернĕ.
«Лекция 21» (Италия, 2008), итали писателĕпе музыковечĕн Алессандро Барикко кинори дебючĕ, «Тăххăрмĕш симфони» çинчен каласа парать.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Альшванг А. Людвиг ван Бетховен. Очерк жизни и творчество.
Корганов В. Д. Бетховен. Биографический этюд.. — Алгоритм. (djvu-книга на www.libclassicmusic.ru Архивленĕ 5 Чӳк уйӑхӗн 2011 çулта.)
Борис Кремнев. Бетховен ЖЗЛ
Кириллина Л. В. Бетховен. Жизнь и творчество : В 2-х т.. — Московская консерватория.