Миранда (çулташ) страницӑн кодне пӑхни

{| class="infobox" style="width: 18em;"
|+ '''Миранда''' [[file:miranda symbol (bold).svg|24px]]
|-
| colspan="2" style="text-align:center; background: #000;" | [[Ӳкерчĕк:PIA18185 Miranda's Icy Face.jpg|frameless|center ]]
|-
! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''[[Орбита|Орбита пахалăхĕсем]]'''
|-
| категори          
| спутник
|-
! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''Уçни'''
|-
| уçакан             
| [[Койпер Джерард Петер|Дж. Койпер]]
|-
| уçнă вырăн                
| [[Макдональд обсерваторийĕ]], [[Техас]] 
|-
| уçнă вăхăт                 
| [[1948 çул]] [[нарăс, 16]]
|-
! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | '''[[Орбита|Орбита пахалăхĕсем]]'''
|-
| style="vertical-align:top;"|[[Афели]]
| 
|-
| [[Перигели]]
| 
|-
| [[Мăн çуртĕнĕл]]
| 129 900 км
|-
| [[Орбитăллă эксцентриситет]]
| 0,0013
|-
| [[Орбитăллă тапхăрĕ]]
| 
|-
| [[Сидери тапхăрĕ]]
| 1,413 талăк<ref name="Smith1986">{{cite journal
|author=Smith, B. A.; Soderblom, L. A.; Beebe, A.; Bliss, D.; Boyce, J. M.; Brahic, A.; Briggs, G. A.; Brown, R. H.; Collins, S. A.
|title=Voyager 2 in the Uranian System: Imaging Science Results
|journal=Science
|volume=233
|issue=4759
|pages=97—102
|year=1986
|ref=Smith1986
|doi=10.1126/science.233.4759.43
|pmid=17812889
|bibcode=1986Sci...233...43S
|display-authors= 2}}</ref>. 
|-
| [[Орбитăллă хăвăртлăхĕ]]
| 24 067,7 км/ç
|-
| [[Вăтам аномали]]
| 
|-
| [[Тайăм (астрономи)|Тайăмĕ]]
| 4,232°<ref name="orbitMiranda">{{cite web
 |url         =http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem#uranus
 |title       =Planetary Satellite Mean Orbital Parameters. Satellites of Uranus
 |author      =
 |publisher   =NASA/JPL, California Institute of Technology
 |accessdate  =
 |lang        =en
 |archiveurl  =https://www.webcitation.org/617VryYmR
 |archivedate =2011-08-22
}}</ref><ref name="Delprat2005">
{{cite book
|first= Catherine Delprat (editor) et al. |last=
|pages=395
|coauthors=
|year=2005
|title=Larousse du Ciel : Comprendre l'astronomie du 21e siècle
|publisher=Larousse, coll. «Regards sur la science»
|isbn=2035604346
}}</ref>. 
|-
| [[Хăпаракан çыххин долготти]]
| 
|-
| [[Перицентрăн аргуменчĕ]]
| 
|-
| [[Планета спутникĕсем|Спутниксем]]
| 
|-
! bgcolor="#E8AB79" colspan="2"| '''Физика пахалăхĕсем'''
|-
| Размер
|
|-
| Экваториаллă радиус
|
|-
| Полярлă радиус
|
|-
| style="vertical-align:top;" | [[Çаврăну эллипсоичĕ|Планета пичĕн лаптăкĕ]]
| 698 710,82 км²
|-
| Хĕсĕнни
| 
|-
| style="vertical-align:top;" | [[Калăпăшĕ]]
| 54 918 670 км³
|-
| style="vertical-align:top;" | [[Йывăрăшĕ]]
| 6,59±0,75{{e|19}} кг
|-
| Вăтам [[тачăлăх]]ĕ
| 1,214 г/см³
|-
| Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ
| 0,079 м/ç²
|-
| [[Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ]]
| 695 км/ç
|-
| Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ
| [[Синхронлă çаврăну|синхронлă]] (Уран патне пĕр енĕпе çаврăннă)
|-
| [[Альбедо]]
| 0,32 ± 0,03
|-
! bgcolor="#E8AB79" colspan="2" |'''Планета пичĕн температури'''
|-
| Чи сивĕ
|  
|-
| Вăтам
| ~60 К (−213,15 °C)
|-
| Чи вĕри
| 84 ± 1 К (−189,15 °C) 
|}

'''Миранда''' — [[Хĕвел системи]]нчи спутник Уранăн спутнике.  [[1948|1948]]-мĕш çулхи нарăсăн 16-мĕшĕнче [[Койпер Джерард Петер|Дж. Койпер]]  [[Макдональд обсерваторийĕ]], [[Техас]] уçнă. Курăнакан çăлтăр виçи - 15,79 ± 0,04. 
Ку спутника 1986-мĕш çулхи кăрлачра Уран системине тĕпчекен «[[Вояджер-2]]» аппарат сăнанă, кăнтăр полюсне çеç тĕпченĕ, мĕншĕн тесен кăнтăр полюс тĕттĕмре пулнă. 
== Усни тата ячĕ ==
[[Ӳкерчĕк:GerardKuiper.jpg|thumb|upright|left|Джерард Койпер 1963-мĕш çулта]]
Спутника Койпер [[Титания (спутник)|Титания]] тата [[Оберон (спутник)|Оберона]] уçнăранпа 97 çултан. Койпер Уранăн çав вăхатра пĕлекен 4 спутникĕн ([[Ариэль (спутник)|Ариэль]], [[Умбриэль (спутник)|Умбриэль]], Титания тата Оберон) çăлтăр виçине виçесшĕн пулнă <ref name="Kuiper1949">{{cite journal
|pages=129
|issue=360
|doi=10.1086/126146
|bibcode=1949PASP...61..129K
|volume=61
|journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific
|year=1949
|title=The Fifth Satellite of Uranus
|last=Kuiper | first=G. P.
}}</ref>.

== Орбита ==
[[Ӳкерчĕк:ESO-Uranus-Moons.jpg|thumb|right|Уран спутниксемпе. Çывăхри инфрахĕрлĕ облаçра ӳкернĕ ([[Параналь обсерваторийĕ]], 2002)]]
==Карта==
[[Ӳкерчĕк:Geographic Sketch Map Of Miranda-RUS.png|center|thumb|upright=2|Миранда картти]]
{| class="wikitable"
|+ Мирандăн ӳкернĕ енчи рельеф элеменчĕсен ячĕсем <ref name="usgs">{{cite web|url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/SearchResults?target=MIRANDA|title=Miranda Nomenclature Table Of Contents|publisher=United States Geological Survey, Astrogeology|work=Gazetteer of Planetary Nomenclature|archiveurl=https://www.webcitation.org/618OijXZJ|archivedate=2011-08-22}}</ref><br>(названия взяты из произведений [[Шекспир, Уильям|Уильяма Шекспира]])
! № !! Ячĕ !! Тип !! Тăршшĕ<br>(диаметр),<br>км !! Широта (°) !! Долгота (°) !! Ятне панă, асăнса
|-
| 1 || Инвернесс 
| rowspan="3"|Венец|| 234 || −66,9 || 325,7 || «[[Макбет (пьеса)|Макбет]]» пьесăри карман
|-
| 2 || Арден || 318 || −29,1 || 73,7 ||[[Арден варманĕ]]
|-
| 3  || Эльсинор || 323 || −24,8 || 257,1 ||[[Хельсингёр]], «[[Гамлет]]» пьесăра асăннă вырăн
|-
| 4 || [[Уступ Верона|Верона]] 
| rowspan="2"|Уступ|| 116 || −18,3 || 347,8 ||[[Уступ Верона|Италири хула]], «[[Ромео тата Джульетта]]» сюжечĕ пулса иртет
|-
| 5 || Алжир || 141 || −43,2 || 322,8 ||[[Франци]] регионĕ, «[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлавăн сюжечĕ пулса иртет
|-
| 6 || Дунсинан 
| rowspan="4"|Облаç|| 244 || −31,5 || 11,9 || «[[Макбет (пьеса)|Макбет]]» пьесинче асăннă сăрт
|-
| 7 || Эфес || 225 || −15 || 250 ||[[Турци]]ри йĕкĕрешсен çурчĕ, «[[Йăнăшсен камичĕ]]» пьесăра асăннă
|-
| 8 || Мантуя || 399 || −39,6 || 180,2 ||[[Итали]] регионĕ, «[[Икĕ веронец]]» хайлавра асăнаççĕ
|-
| 9 || Сицилия || 174 || −30 || 317,2 ||[[Итали]] регионĕ, «[[Хĕллехи юмах]]» хайлавра асăнаççĕ
|-
| 10 || Стефано
| rowspan="7"|[[Кратер]] || 16 || −41,1 || 234,1 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври дворецкий
|-
| 11 || Франциско || 14 || −73,2 || 236 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври сăнар
|-
| 12 || Фердинанд || 17 || −34,8 || 202,1 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври Неаполь королĕн ывăлĕ
|-
| 13 || Тринкуло || 11 || −63,7 || 163,4 || «[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври шут
|-
| 14 || Алонсо || 25 || −44 || 352,6 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври Неаполь королĕ
|-
| 15 || Просперо || 21 || −32,9 || 329,9 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври Милан герцогĕ
|-
| 16 || Гонзало || 11 || −11,4 || 77 || «[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлаври Неаполь королĕн канашçи
|-
| 17 || Неаполь
| rowspan="2"|Рытвины|| 260 || 32 || 260 ||«[[Тăвăл (пьеса)|Тăвăл]]» хайлав пулса иртекен [[Неаполь|хула]], 
|-
| 18 || Сиракузы || 40 || 15 || 293 ||«[[Йăнăшсен камичĕ]]» хайлавра пулса иртекен[[Сиракузы|Итали регонĕ]],  
|}


[[Ӳкерчĕк:Miranda3.jpg|thumb|ring|Миранда çутçанталăкри тĕспе]]
[[Ӳкерчĕк:Miranda Far.jpg|thumb|
left
|«Вояджер-2» {{nobr|1,38 млн км}} тунă ӳкерчĕк.]]
== Çавăн пекех пăхăр ==
== Литература ==
* {{кĕнеке
 |автор         =Силкин Б. И.
 |пуçелĕк      =В мире множества лун
 |ссылка        =
 |ответственный =Под ред. Е.&nbsp;Л. Рускол
 |место         =Москва
 |издательство  =«Наука». Главная редакция физико-математической литературы
 |год           =1982
 |страниц       =208
 |isbn          =
 |тираж         =150&nbsp;000
}}
* {{статья
 |автор    =[[Койпер, Джерард Петер|Gerard P. Kuiper]].
 |пуçелĕк  =The Fifth Satellite of Uranus
 |ссылка   =http://adsabs.harvard.edu//full/seri/PASP./0061//0000129.000.html
 |язык     =en
 |издание  =Publications of the Astronomical Society of the Pacific
 |год      =1949
 |volume   =61
 |номер    =360
 |pages    =129
 |doi      =10.1086/126146
 |bibcode  =1949PASP...61..129K
}}

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* {{cite web
 |url         =http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Miranda
 |title       =Miranda: Overview
 |publisher   =NASA
 |accessdate  =2011-09-15
 |lang        =en
 |archiveurl  =https://www.webcitation.org/64vJuZLxW
 |archivedate =2012-01-24
}}
* {{cite web
 |url         =http://www.solarviews.com/eng/miranda.htm
 |title       =Miranda, A Moon of Uranus
 |author      =
 |work        =Views of the Solar System
 |publisher   =
 |accessdate  =2011-09-15
 |lang        =en
 |archiveurl  =https://www.webcitation.org/64vJvcHbk
 |archivedate =2012-01-24
}}
* {{cite web
 |url        =http://www.nineplanets.org/miranda.html
 |title      =Miranda
 |author     =
 |date       =2004-12-15
 |work       =The Nine Planets Solar System Tour
 |publisher  =
 |accessdate =2011-09-15
 |lang       =en
 |archiveurl =https://www.webcitation.org/64vJwA0wx
 |archivedate=2012-01-24
}}
{{Хĕвел системи}}
{{Уранăн спутникĕсем}}

[[Категори:Уран спутникĕсем]]
[[Категори:1948-мĕш çулта уçнă астрономи объекчĕсем]]