Пушкаравçă

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку ăнлава Автор-пушкаравçă тенипе арпаштармалла мар

Пушкаравçă (пушкарассин авторĕ) — пĕр-пĕр литература е ÿнер хайлавне выляса, вуласа, декламацилесе, юрласа, ташласа е урăхла майпа халăх умне кăларакан.

Сăмахсарсенче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Пушкар (Чувашско-русский словарь (1982), Словарь чувашского языка, Этимологический словарь чувашского языка (1964)[1].

II. диал.

1. мочь, осиливать, одолевать

2. понимать смекать прост. сана пушкараймарăм — я не понял тебя

мочь, осиливать. СТИК. Ай-ай, тетĕшне пушкара пырат (осиливает старшего брата, молодец). Юрк. Эпĕ çӳлте, пĕлĕт çинче пурăннине пĕлсен: унта улăхма та пушкарĕ, тет, тĕлĕнсе. СПВВ. Пĕччен куна тума пушкараймăп. СТИК. Пушкарат — парăнтарат, çĕнтерет. Ib. Эпĕ ăна пушкара пыратăп (= эпĕ ăна кĕрешсе çĕнтере пыратăп). ГТТ. Эсир мана пайтах япала тума хушса янăччĕ те, эпĕ пушкараймарăм-ха вĕсене: ниепле тытăнаймарăм. Букв. Тăватă эрнере эпир вулама пушкарăпăр. Чăвашсем 22. Вăл тухатмăшсене тытма та пушкараççĕ, тет; анчах пит эмел кирлĕ, тет. Баран. 11. Паттăр кремĕл çулĕ сăртне мĕнле паттăр пушкарĕ. || Исполнить, устроить. Чăв. й. пур. 12. Эпĕ ăна пушкарăп, мана пар вунă тенкĕ укçа, пĕр икĕ эрнеренех вилĕ (отец), тенĕ. || Смекать, понимать. Шарбаш: Эсĕ мĕн çинчен каланине эпĕ пошкарса илимарăм-ха. СПВВ. НН. Пушкарат — ăнкарат тенĕ сăмах. Прикончить, убить. Тюрл. Пушкарса пăрахнă хайхине (= пуçтарнă, убил).

диал. «успевать» (в работе), «справляться» (с работой), «осиливать»; уйг. башкур, узб. бошкар, кирг. башкар, казах. баскар, алт. В пашкар «распорядиться», «управлять», «руководить», «начальствовать», «возглавлять»; чаг. башкар «вести», «направлять»; тат., башк. башкар «исполнять», «доводить до конца», «орудовать», «управлять»; туркм., тур. башкар «справляться с работой», «выполнять с успехом», «доводить до успешного конца», «устраивать». Заимствовано из тюркских языков, иначе мы имели бы пуçкарпуç.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]