Суперорганизм
.jpg)
Суперорганизм — питĕ нумай организмран тытăнса тăракан организм. Кулленхи пурнăçра вăл социаллă пĕрчĕ пулать. Кашни чĕрĕ чун специализациленипе ĕç-пуç уйăрăлса пырать, пурĕ те пĕрле пулнипе кăна пурнăçĕ тăсăлма пултарать.
Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]
«Суперорганизм» термина 1910 çулта американ паллă мирмекологĕ Уильям Мортон Уилер хăйĕн кăткăсем пирки ĕçĕсенче кĕртнĕ[1]. Терминпа яланхилле социаллă хурт-кăпшанкăсен колонисене палăртнă чухне ускураççĕ. Вĕсен ĕçлеве уйăрни хăш чухне питĕ çивĕч, нимле индивидуумăн та унта тăр-пĕччен чылай хушă пурăнма май çук. Кăткăсем — çакнашкал суперорганизмăн паллă тĕслĕхĕ, çав вăхăтрах çарамас çĕр чаваканĕ — паллă эусоциаллă сĕтпе ӳсекенсен тĕслĕхĕ.
Суперорганизма техникăлла палăртни — «коллектива пуçтарăнса килĕшӳллĕ ĕçлеме пултаракан агентсен пĕрлелĕхĕ»[2].
Суперорганизм кибернетикăра тĕпри, тĕслĕхрен, биокибернетикăри тытăмлаканни шутланать, унта ăна валеçĕннĕ ăс-тăн тенĕ.
Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Коллектив интеллекчĕ
- Кибернетика
- Çĕр
- Çĕр çарамас чавакан
- Социаллă организм
- Симбиоз
- Эусоциаллăх
- Dictyostelium discoideum
Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Jürgen Tautz, Helga R. Heilmann The Buzz about Bees — Biology of a Superorganism. — Springer-Verlag, 2008. — ISBN 978-3-540-78727-3
- Bert Hölldobler, E.O. Wilson The Superorganism: The Beauty, Elegance, and Strangeness of Insect Societies. — W.W. Norton, 2008. — ISBN 978-0393067040
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ William Morton Wheeler: The ant-colony as an organism. (A lecture prepared for delivery at the Marine Biological Laboratory, Woods Hole, Mass., August 2, 1910) Journal of Morphology, Band 22 (2), 1911, S. 307—325, DOI:10.1002/jmor.1050220206
- ^ Kelly, Kevin Out of control: the new biology of machines, social systems and the economic world. — Boston: Addison-Wesley, 1994. — ISBN 0-201-48340-8
