Тăп диск

Тăп диск ĕçлевĕ

Магни́тлă тăп ди́ск пухмăчĕ е МТДП (акăл. hard (magnetic) disk drive, HDD, HMDD), тăп диск, компьютер сленгĕпе «винче́стер» — магнитлă çырав принципĕн никĕсĕпе йĕркеленĕ ирĕклĕ кĕрĕмлĕ астăвăм хатĕрĕ (информацие упрамалли хатĕр). Чылайрахăш компьютерта хыпарсене çырса упрамалли пухмăч шутланать^[1].

Пиҫӗ дискпа (дискетсемпе) танлаштарсан, нжмдри информацие ферромагнит материалӗсен сийӗпе, пуринчен ытла диоксид хром — магнит дискӗсемпе витнӗ хытӑ (алюмини е кӗленче) пластинкӑсем ҫине ҫыраҫҫӗ. НЖМДРА пӗр тӗнӗл ҫинчи пӗр пластинкӑпа е темиҫе пластинкӑпа усӑ кураҫҫӗ. Рабочи режимӗнче шутлакан пуҫсем пластинӑсен ҫийне хӑвӑрт ҫаврӑннӑ чухне сывлӑш юхӑмӗпе сӗртӗнмеҫҫӗ. Пуҫпа диск хушшинчи хушӑ темиҫе нонометрпа танлашать (хальхи дисксенче 10 нма яхӑн), механически контакт ҫукки вара тытӑм службин вӑрӑм вӑхӑтне тивӗҫтерет. Пуҫ ҫаврӑнман чухне шпиндель патӗнче е диск тулашӗнче ("парковнӑй" зонӑра, диск тулашӗнче, дисксен ҫийӗпе ҫыхӑнусӑр ҫыхӑнса тӑрать.^[2]

Ҫавӑн пекех, пиҫӗ дискпа танлаштарсан, информаци йӑтаканӗ яланах накопительпе, приводпа тата блокпа пӗрлештерет. Ҫакӑн пек хытӑ дисксемпе час-часах информаци сӑмахӗпе усӑ кураҫҫӗ.

2000-мӗш ҫулсен иккӗмӗш ҫурринчен пуҫласа упрамалли единица пысӑкрах пулин те, дисклӑ накопительсемпе усӑ куракансенчен хӗстерсе кӑларакан ҫирӗпрех накопительсем сарӑлчӗҫ; хытӑ дисксем, 2010-мӗш ҫулсен варрине тӑраканскерсем, потребитель сегментӗнче те, корпоративнӑйра та нумай хаклах мар тата пысӑк усӑ курмалли хатӗрсем те анлӑ сарӑлчӗҫ.

Термин логика дискне, магнит дискӗсене (пластинӑсене) хытӑ дисксене пула, пӑтранчӑкран физика дискне, сланг дискне — икерчӗ теҫҫӗ. Ҫав сӑлтавпах ҫирӗп накопительсене хӑш чухне SSD диск теҫҫӗ, магнит дискӗсемпе куҫса ҫӳрекен хатӗрсем ҫук пулин те.