Тури Пышмă
Тури Пышмă — Свердловск облаçĕн хули, Екатеринбургăн хула-çум. Пышмă кӳлмекĕнчен 15 çм çурçĕрелле вырнаçнă.
Пĕтĕмĕшле хыпарсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
«Тури Пышмă » муниципаллă йĕркеленӳлĕхне Среднеуральск хули, Исеть, Кедровое, Балтым поселокĕсем тата темиçе ял кĕреççĕ.
Промăçлăх кунта аталануллă, Урал тăвĕн металлурги компанийĕ вырнаçнă.
Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Пăхăр Тăпралăх посёлока (1946 çулччен Çӳлти Пышман ячĕ) 1854 çулта, Пышма шывĕн пуçламăш тăрăхĕнче пăхăр тăприне тупăçлама тытăнсан никĕсленĕ. Минераллă тăпрана кăларма тытăнсан тепĕр 2 çултан пысăках мар пăхăр шăратакан завод ӳссе ларать. Анчах та ХХ ĕмĕрĕн пуçламăшне минераллă тăпра управĕ пĕтсе пынă çем поселок та ӳсме чарăнать.
Индустри тапхăрĕнче хула каллех вăй илме пикенет. 1929 çулта пăхăр-электролит заводне тĕп хураççĕ, пĕрремĕш металла 1934 туса илеççĕ. Халĕ ОАО «Уралэлектропăхăр» Урал тăвĕсен металлурги компанийĕн пуç завочĕ шутланать. Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи хыççăн хулара татах урăх заводсене ĕçе кĕртеççĕ. 1958 çулта Пышма Опытлă Заводне (паянхи ячĕ — «Уралсайрамет») хута яраççĕ (Тĕрлĕ сплавсем валли çĕрти сайра металсенчен лигатурăсем хатĕрлеççĕ, люминофорсем, оптикă монокристаллĕсене тăваççĕ).
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Тури Пышмă администрацийĕн официалла сайчĕ
- Тури Пышмăн хыпарлă порталĕ Архивленĕ 29 Раштав уйӑхӗн 2007 çулта.
Интернет провайдерсем: Угмк-Телеком Геркон Ютел Архивленĕ 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2008 çулта.
- Тури Пышмă Архивленĕ 27 Ака уйӑхӗн 2011 çулта. ДубльГИС-Екатеринбург ĕç пулăмĕнче
- Тури Пышмă хулин интернет-форумĕ Архивленĕ 27 Ҫу уйӑхӗн 2007 çулта.
- Тури Пышмă гербĕн историйĕ Архивленĕ 6 Чӳк уйӑхӗн 2003 çулта.