Тӳпелле сфера

Çĕр чăмăрĕ тата тÿпелле сфера. Ку тĕслĕхре вĕсен варрисем пĕр тĕлте вырнаçнă

Тӳпелле сфера (лат. orbis coelestis) — хуть те мĕнле радиуслă туйăнакан сфера, ун çине тӳпери ĕскерсем проекциленеççĕ: çапала вара тĕрлĕрен астрометрилле тĕллевчĕксене уçса пама май пур. Тÿпери сферăн варри (центрĕ) пек сăнавçă куçĕ пулать; сăнавçин вырăнĕ ăçта пулин те пĕлтерĕшлех мар темелле (сăмахран, ăна шухăшпа Çĕр чăмăрĕн варрине те вырнаçтарма пулать. Çĕр çинчи сăнавçăшăн тÿпери сфера çаврăнни лери ĕскерсен талăкри çаврăмĕпе тĕлме-тĕл килет.

Çавăн пекех

• Тӳпери координатсен тытăмĕ
• Армиллярлă сфера
• Çăлтăрлă тӳпе

Литература

• Веселовский И. Н. {{{пуçелĕк}}}. — № 2.
• Житомирский С. В. {{{пуçелĕк}}}. — № 3.
• Матвиевская Г. П. {{{пуçелĕк}}}.
• +Воронцов-Вельяминов Б.А., Е. К. Страут.
  −{{{2}}} Астрономия, Базовый уровень, 11 класс. — Дрофа, 2018. — 238 с.