Футбол

Футбо́л (акăл. Football, «ура пӳски») — ушкăнлă спорт тĕсĕ, вăйăн тĕллевĕ — хирĕç кĕрешекенсен хапхине пӳске нумай хут кĕртесси. Халĕ çак вăйă тĕнчере чи кăмăлланă тата анлă йышлă спорт тĕсĕ пулать.

Футбол клубӗ — спорт организацийӗ (спорт клубӗ, спорт пĕрлĕхĕ), футбол ӑмӑртӑвӗсене хутшӑнать. Футбол клубĕнче спортсменсемсӗр пуҫне тренер тата ӑна пулӑшакансем, клуб менеджерӗсем, тухтăрсем тата юсав ӗҫлевçисем пур. Командăн тĕп йышне ҫирӗм е ытларах вылявçă кĕрет.

Клуб темиçе командăпа тӗрлӗ дивизионри ăмăртусене хутшăнать. Унăн ҫамрӑксен команди, ачасен команди, спорт шкулӗ, стадион тата тренировка бази пулма пултарать^[1].

Пĕрлеъи хыпарсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Футбол кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Паянкунхи футбол пек вăйăсене тĕрлĕ халăхсем ĕлĕк-ĕмĕрех вылянă пулсан та, йĕркелĕшсене 1848 çулта çеç çирĕплетнĕ. Футбол вăййи çуралнă çул — 1863, çакăн чухне пĕрремĕш футбол федерациине йĕркеленĕ тата хальхи тĕслĕ йĕркесене çырса çирĕплетнĕ.

Вăйă йĕрки[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вăйă ĕçлĕхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Футбол уйрăм вăййине матч теççĕ, вăл кашни 45 минутлă икĕ таймран тăрать. Пĕрремĕшпе иккĕмĕш тайм хушшинчи тăхтав канăвĕ 15 минута пырать, ун хыççăн ушкăнсем хапхисемпе улшăнаççĕ.

Футбол тĕнчере[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тактика[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Футбол тытăмлăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Йĕркеленӳлĕхсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Клубсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ăмăртусем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

^ "Спартак" футбол клубӗн тӗп составӗ Архивленĕ 14 Ака уйӑхӗн 2021 çулта.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

[1] "Спартак" футбол клубӗн тӗп составӗ Архивленĕ 14 Ака уйӑхӗн 2021 çулта.

[1]

п • с • т ФИФА
ФИФА историйĕ • ФИФА экономики • ФИФА гимнĕ • ФИФА конгресĕ • ФИФА ĕçтăвакан комитечĕ • ФИФА этика комитечĕ • ФИФА штаб-хваттерĕ • Футбол Олимп вăййисенче • Тĕнчери футбол ассоциацисен канашĕ
Футбол тĕсĕсем	Футбол • Пляж футболĕ • Мини-футбол (футзал)

Конфедерацисем	АФК • АФК • КОНКАКАФ • КОНМЕБОЛ • ОФК • УЕФА

Ар турнирĕсем	Тĕнчери футбол чемпионачĕ • Конфедерацисен кубокĕ • Чемпионат мира по футболу среди молодёжных команд (до 20 лет) • Чемпионат мира по футболу среди юношеских команд (до 17 лет) • Клубный чемпионат мира по футболу • Чемпионат мира по мини-футболу • Чемпионат мира по пляжному футболу • ФИФА çамрăксен кубокĕ

Ама турнирĕсем	Чемпионат мира по футболу среди женщин • Чемпионат мира по футболу (девушки до 20 лет) • Чемпионат мира по футболу (девушки до 17 лет) • Клубный чемпионат мира по футболу среди женщин

Ытти турнирсем	ФИФА тĕнчери интерактив чемпионачĕ

Президентсем	Робер Герен (1904—1906) • Дэниел Вулфолл (1906—1918) • Жюль Риме (1921—1954) • Рудольф-Вильям Селдрейерс (1954—1955) • Артур Дрюри (1955—1961) • Стэнли Роуз (1961—1974) • Жоао Авеланж (1974—1998) • Йозеф Блаттер (1998—2015) • Исса Хаяту (2015—2016, в. п.) • Джанни Инфантино (с 2016)

Генерал-секретарьсем	Луи Мулинхаус (1904—1906) • Карл Хиршман (1906—1931) • Иво Шрикер (1932—1951) • Курт Гассман (1951—1960) • Гельмут Казер (1961—1981) • Зепп Блаттер (1981—1998) • Мишель Цен-Руффинен (1998—2002) • Урс Линси (2002—2007) • Жером Вальке (2007—2015) • Маркус Каттнер (2015—2016, в. п.) • Фатма Самура (2016-па)

Чыслани	ФИФА 100 • ФИФА ылтăн пӳски • Список лучших футбольных клубов XX века по версии ФИФА • ФИФА фейр-плей чыславĕ • Игрок столетия по версии ФИФА • Игрок столетия по версии ФИФА среди женщин • ФИФА тивĕçлĕх орденĕ • ФИФА президенчĕн премийĕ • ФИФА Ференц Пушкаш ячĕллĕ премийĕ • Награды чемпионата мира ФИФА среди женщин • Тренер года ФИФА • Награды чемпионата мира ФИФА • Игрок года ФИФА • The Best FIFA Football Awards • The Best FIFA Men’s Player

Рейтингсем	Рейтинг сборных ФИФА • Рейтинг женских сборных ФИФА

Конгрессем	51-й (Париж, 1998) • Черетсĕр (Цюрих, 2016)

Коррупци	Гарсия евичĕ • ФИФА коррупци харкашăвĕ (2015)

Ытти	ФИФА тĕнче кубокĕ (трофей) • FIFA (вăйă серийĕ) • Список кодов стран ФИФА • ФИФА дисциплина кодексĕ • Фестиваль болельщиков ФИФА • FIFA Futbol Mundial (журнал) • Ĕмĕтри лига (фильм)