Хакас чĕлхи страницӑн кодне пӑхни

{{Чĕлхе
|тĕс = алтай
|ят =Хакас чĕлхи
|тăван ят = Хакас тілі, ранее Xakas tįlį, тадар тілі
|патшалăхсем =[[Раççей Федерацийĕ]]
|регионсем =[[Хакаси]], [[Тува]], [[Красноярск Ен]]
|официаллă чĕлхе ={{ялавлани|Хакаси}}
|йĕркелекен = 
|калаçакан йышĕ = 42 604<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab6.xls Перепись-2010]</ref>
|рейтинг = 
|статус = Хакас Республикин патшалăх чĕлхи
|çухалнă =
|категори = [[Еврази чĕлхисем]]
|классификаци = 
''[[Алтай чĕлхисем]]'' (тавлашуллă)
:[[Тĕрĕк чĕлхисем|Тĕрĕк турачĕ]]
::[[Хакас чĕлхисем|Хакас группи]]
|çыру = [[кириллица]] ([[Хакас çырулăхĕ]])
|ГОСТ 7.75–97 =хак 755
|ISO3 =kjh
}}
'''Хакас чĕлхи''', — [[хакас-алтай чĕлхисем]] шутне кĕрекен [[тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхи]]. Ку чĕлхепе калаçакансем [[Хакаси]]нче тата çавăн пекех [[Красноярск Енĕ]]пе [[Тува]]ра пурăнаççĕ. 2002 çулхи çырав тăрăх ку чĕлхепе калаçăкан ынсен шучĕ 52 пин пулнине палăртнă. 

Чĕлхен диалекчĕсем: сагай, качин, кызыл. Литература чĕлхи сагайпа качин диалекчĕсем çинче никĕсленет. 

== Çырулăх ==
Чи малтанхи алфавита [[1926]] çулта хатĕрленĕ. Ăна кирилицца саспаллийĕсене усă курса тунă пулнă. [[1929]]-[[1938]] çулсенче латин саспаллиллĕ алфавита усă курнă.

{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| bgcolor='#CCCCCC' style='border-bottom:1px solid #00000' colspan='8'|<center>1939 çултанпа усă курма пуçланă алфавит</center> 
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | А а
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Б б
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | В в
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Г г
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ғ ғ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Д д
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Е е
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ё ё
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ж ж
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | З з
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | И и
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Й й
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | К к
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Л л
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | М м
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Н н
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ң ң
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | О о
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ö ö
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | П п
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Р р
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | С с
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Т т
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | У у
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ӱ ӱ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ф ф
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Х х
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ц ц
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ч ч
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ӌ ӌ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ш ш
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Щ щ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ъ ъ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ы ы
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ь ь 
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Э э
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ю ю
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Я я
|}
Ку алфавита вара [[1947]], [[1953]] çулсенче улшăнусем кĕртнĕ. 

== Каçăсем ==
* [http://sostik.info/gram/ Хакас чĕлхин грамматики]

{{тĕрĕк чĕлхисем}}

[[Категори:Тĕрĕк чĕлхисем]]
[[Категори:Хакаси]]