Чĕрĕлнине пĕтерни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Чĕрĕлнине пĕтерни (укр. Розстріляне відродження) — 1920-мĕш — 1930-мĕш пуçламăш çулĕсенчи литературăра, сăнар-ӳнерте, мусăкра, театрта хайланă та сталин репрессисене лекнĕ Украинăн интелектуаллă элитине палăртакан термин[1][2].

Репрессисем хăйсен кульминацине 1937 çулхи чӳкĕн 3-мĕшĕнче çитнĕ. Çак кун Лесь Курбаса, Николай Кулиша, Матвей Яворские, Владимир Чеховские, Валерьян Подмогильныйе, Павел Филиповиче, Валериан Полищука, Клим Полищука, Григорий Эпика, Мирослав Ирчана, Марк Воронойе, Михаил Козориса, Олекса Слисаренкăна, Михаил Яловойа тата урăххисене — пурĕпе çĕртен ытла украин интеллигентне — персе пăрахнă. Унчен аресленĕ хыççăн Тимофей тата Михаил Бойчуксене монумент-ӳнерçисене тата вĕсен таврашĕнчи ӳкерçĕсене («бойчукизм») персе пăрахнă.

Çак термина Юрий Лавриненко литература пĕлевçи пĕрремĕш сĕннĕ[1],

Литература пĕрлешĕвĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Литературăри чи паллă пĕрлешӳсем «Ланка» (каярах «МАРС»), «Плуг», «Неоклассики», «Молодняк», «Анăç Украина çыравçисен пĕрлешĕвĕ», ЛОЧАФ (çарп флот пĕрлешĕвĕ) пулнă. Чи паллăраххи вара «Гарт» шутланнă, каярах унтан ВАПЛИТЕ («Вільна Академія Пролетарської Літератури» çуралнă[3]).

ВАПЛИТЕ ĕнтĕ, Микола Хвылевой ертсе пынипе, 1925—1928 çулсенче литературăра кирлĕ дискуссие тапратнă, хăйне евĕр украин нацин литература пуррине ăнлантарнă, çав литература Европа еннелле сулăннине кăтартнă.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1 тата 2 «Розстріляне відродження» // Літературознавча енциклопедія. — К.: Академія, 2007. — Т. 2. — С. 340.
  2. ^ Рубльов О. С. «Розстріляне відродження» // Енциклопедія історії України. — К.: Наукова думка, 2012. — Т. 9. — С. 266.
  3. ^ «Свободная академия пролетарской литературы»

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Архів розстріляного відродження: матеріали архівно-слідчих справ українських письменників 1920—1930-х років / Упор. О. та Л. Ушкалови. — К.: Смолоскип, 2010. — 456 с.
  • Лавріненко Ю. Розстріляне відродження: Антологія 1917—1933. Поезія — проза — драма — есей. Paris, Instytut Literacki, 1959 // К.: Просвіта, 2001. — 794 с.; К.: Смолоскип, 2007. — 976 с. ISBN 978-966-8499-79-1
  • Ленская С. В. Забытая украинская проза 1920-х годов // Уральский филологический вестник. Серия: Русская литература XX—XXI веков: направления и течения. — 2013. — № 2. — С. 118—128.
  • Ленская С. В. Украинская новеллистика «Расстрелянного возрождения»: проблема размывания жанровых границ в малой прозе // Политическая лингвистика. — 2013. — № 1. — С. 164—169.
  • Ленская С. В. Элементы экспрессионистической поэтики в украинской новеллистике 1920-х г. // Вестник ВГУ. Серия: Филология. Журналистика. — 2014. — № 1. — С. 65—69.
  • «Розстріляне відродження» // Літературознавча енциклопедія. — К.: Академія, 2007. — Т. 2. — С. 340.
  • Рубльов О. С. «Розстріляне відродження» // Енциклопедія історії України. — К.: Наукова думка, 2012. — Т. 9. — С. 265—266.
  • Шестопалова Т. Конструкт історії літератури в науково-критичній думці Ю. Лавріненка // Філологічні семінари. — 2010. — №. 13. — С. 127—133.

Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]