Шĕнкĕрен
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Шĕнкĕрен (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Шĕнкĕрен — йĕтре[1]) — пемелли пăшал снарячĕ (пĕтерекен элеменчĕ). Шĕнкĕрен тесе пращапа тата авалхи механика артиллерире усă курнă пысăках мар снарядсене каланă. Шĕнкĕренсен икĕ паллăлăхĕ — инçе вĕçесси тата питĕ пĕтересси — физикăри пĕр пулăмран — инерцирен килет.
Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]
XIX ĕмĕрте, икĕ кĕпçеллĕ пăшал валли Минье шĕнкĕренне тăвиччен, шĕнкĕренсем чăмăрлă пулнă. Икĕ кĕпçеллĕ винтовкăсен шĕнкĕренĕсем диаметрĕ кĕпçерен (пăшала авăрлама ансат пултăр тесем) пĕчĕкрех тунă, çапла вĕсене кĕпçене пыжпа пĕрле чикнĕ, вăл обтюратор шутланнă. С появлением казнозарядного оружия пули стали делаться чуть большего диаметра, чем ствол, для того, чтобы пуля могла войти в соединение с нарезкой.
Шĕнкĕрен варианчĕ - «флешет» — чĕмрен евĕр снаряд, унпа американ çарĕ вăрçă хатĕрĕ вырăнне çарти яка кĕпçеллĕ пăшал (дробовик) валли Корейре тата Вьетнамра хирĕçнĕ чухне усă курнă. Çаплах çарти вăрçа хатерĕсене халĕ тĕнчери килĕшӳсемпе усă курма юрамасть.
Çавăн пекех «дум-дум» шĕнкĕренĕсене те, сунарçăсем камăллаççĕ пулин те, усă курма чарнă.
Фильмографи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- «С точки зрения науки: Пули (Баллистика)» (акăл. Naked Science: Bullets) — ăслăха саракан фильм, National Geographic 2006 çулта ӳнерленĕ.
Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- SOST (шĕнкĕрен)
- Броньă шăтаракан шĕнкĕрен
- Дротик
- Çунтаракан шĕнкĕрен
- Минье шĕнкĕренĕ
- Трассăлакан шĕнкĕрен
- Баллистика коэффициенчĕ
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Виноградов В. В. История слов / Российская академия наук. Отделение литературы и языка: Научный совет «Русский язык: история и современное состояние». Институт русского языка РАН / Отв. ред. чл.-корр. РАН Н. Ю. Шведова. — М.: Толк, 1994. — 1138 с.
Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Жук А.Б. Справочник по стрелковому оружию.
- Журне M. Мемуар о стрельбе из охотничьих ружей. — СПб.: 1895.
- Сабанеев Ср.Л. Охотничий календарь. — М.: 1892.
- Безобразов С. О пуле с пустотой и приборе для её производства // Природа и Охота. — 1885. — В. Природа и Охота.
- Блавдзевич И. Разрывные пули // Охотник. — 1888. — В. Охотник.
- Н.К. Разрезная пуля // Природа и Охота. — 1881. — В. Природа и Охота.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Безобразов С. В., Якимович А. А. Пуля // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- Пули для пневматического оружия