Абель Нильс Хенрик
Абель Нильс Хенрик | |
норв. Niels Henrik Abel | |
Çуралнă вăхăт: | Шаблон:Пайăр çын/Вăхăт/Logic |
---|---|
Çуралнă вырăн: | Фингё, Норвеги |
Вилнĕ вăхăт: | Шаблон:Пайăр çын/Вăхăт/Logic |
Вилнĕ вырăн: | Арендаль хули патĕнче, Норвеги |
Патшалăх: |
Норвеги |
Ăслăх сфери: | математика |
Альма-матер: | Осло университечĕ |
Паллă: | алгебра проблемисене тата эллипс функцисене тĕпчекен |
Нильс Хенрик Абель – (5.08.1802, - 6.04.1829, Арендаль хули патĕнче, Норвеги) - математика енĕпе ĕçленĕ ăсчах.
Осло университетĕнче вĕренет. 1823-мĕш çулта ĕлĕххи проблемана татса парать:5-мĕш шайри уравнение пĕтемĕшле çанарта (радикалсенче) шутлама май çуккине кăтартать.
1824-мĕш çулта университет Абеле чикĕ леш енне вĕренме кайма ирĕк парать, çавна валли укçа уйăрать. 1828-мĕш çулта Абеле Норвегин король ăслăх пĕрлĕхен пайташне суйлаççĕ. Эллипс функцисен теорине аталантарать. Берлина ĕçĕ чĕнессе кĕтет.
1829мĕш çулта чахоткăран вилет.
Хольмбоэ вĕрентекенĕ Абель ĕçĕсене «Oeuvres completes» (2 т., Христиания, 1839) пичетлесе кăларнă.
Астăвăм
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Абеле асăнса Осло тата Ерстад хулисенче палăксем лартнă. Ун портретне 500 кронла хут укçа çине вырнаçтарнă (1978). 2002-мĕш çулта, Абель çурални 200 çул çитнипе Норвеги правтительстви математика енĕпе Абель парнине никĕсленĕ.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Замечательные ученые. / Под ред. С. П. Капицы. — М.: Наука, 1980.
- Колмогоров А. Н., Юшкевич А. П. (ред.) Математика XIX века. — М.: Наука.
- Т. 1. Математическая логика. Алгебра. Теория чисел. Теория вероятностей(ĕçлемен каçă). — 1978.
- Т. 2. Геометрия. Теория аналитических функций(ĕçлемен каçă). — 1981.
- Лишевский В. И. Рассказы об учёных. — М.: Наука, 1986. — С. 87—97.
- Оре О. Замечательный математик Нильс Хенрик Абель. — М.: Физматгиз, 1961.