Вăйă

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Вăйă (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Вăйă — пĕрлехи ăслăлăхăн ăнлавĕ, ăна нумай çĕрте усă кураççĕ (философире, педагогикара, психологире, социологире), çавăнпа та вăл нумай ăнлантаруллă. Хăйĕн тупсăмĕпе вăл тĕнче малашĕ, ăçта витĕр йĕркесен пур. Вăйăра çын чун йӳлесеннен ярăнаять.

Азартлӑ вӑйӑ — укҫа е ытти пурлӑха выляса илес тӗллевпе выляни, ҫав вӑйӑ выляса илесси е ытларах чухне вылякансене хӑнӑхтарнинчен мар, ӑнсӑртлӑхран килет, тӗп интересӗ вӑйӑ процесӗ ҫине мар, унӑн вӗҫӗ ҫине витӗм кmakeӳрет.

Истори

Вăйă хăçан пуçланса кайнине никам та пĕлмест, çавăнпа та ун пирки паянхи кунччен тавлашусен пыраççĕ. Вăйă хăйĕн пĕрремĕш кунĕнченех çына вĕрентекен калăп пек çуралать. Вăл çын йăлисене, енĕсене ӳстерме кирлĕ пулăм. Çавна ăнласа, Платон (пирĕн эрăччен 427 −347 çулсем) çапла каланă: «Эпĕ калап, пĕрер ĕçре паллă пулласси килнĕ çын, пĕчĕккĕренех хăнăхтармалла. Лайăх çĕр ĕçчĕ е пурт тăвакан пуласси килнĕ çын, сăмахран, пĕчкĕренех вăйăсенче çĕр ĕслемелле е ача-пăча пӳртĕсене тумалла.

Лудомани

Лудомани - хӗрӳлӗх вӑййисем енне патологи туртӑмӗ, азартлӑ вӑйӑсене хутшӑнас кӑмӑл, час-часах ҫынсен пурнӑҫӗнче минӑлакан тата социаллӑ, професси, пурлӑха тата ҫемьери хаклӑхсене чакарма пулӑшакан эпизодсенче: ҫавӑн пек ҫын ҫак сферӑсенче хӑйӗн тивӗҫӗсене тивӗҫлипе шута илмест. Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлав организацийӗ ҫакна пӑсма парать: азартлӑ вӑйӑсем патне патологи туртӑмӗ (F63.0).

Юлашки вӑхӑтра азартлӑ вӑйӑсем вӑййипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑх пӗтӗм тӗнчипе укҫа-тенкӗ автомачӗсене сарнипе, казино нумай уҫнипе, ҫавӑн пекех букмекер кантурӗсене (ҫав шутра онлайн) уҫнипе ҫыхӑннӑ питӗ пӗлтерӗшлӗ пулса тӑнӑ. Вӗсене пурне те илемлӗ тунӑ, ҫавӑнпа та вӗсем кӗске вӑхӑтрах выляса илес тата выляса илес кӑмӑла йӗркесӗр эффекта вӑйлатма пулӑшаҫҫӗ. Пӗтӗм тӗнчипе вӑйӑ автомачӗсем нумайранпа сарӑлнӑ. Сӑмахран, Англире 1970 ҫулсенчех кинотеатрсем тӑтӑшах пырса ҫӳрес ыйту сиксе тухрӗ, вӗсене хупма кирлине, вӑйӑ автомачӗсен залӗсене лайӑхлатнине кура. АПШРА, Р. Фольберг кӑтартӑвӗсем тӑрӑх (Volberg, 1996), "проблемӑллӑ вылякансен" йышӗ — вылякан автоматсенчен ҫав тери пӑхӑнса тӑракан спорт вӑййисен шучӗ-халӑхӑн 5 процентне ҫитет. Ытти тӗпчевҫӗсен даннӑйӗсем (Ladouceur et al. 1999) 1990 ҫулсен малтанхи ҫурринче кӑна Канадӑра 75% ытла пысӑкрах вылякансен шучӗ ӳссе пынине ҫирӗплетеҫҫӗ.