Психологи
Психологи (гр. ψυχή — ăш-вар, логос — ăслăлăх) — ăстăна тĕпчекен (ăс-тăнăн ĕç пулăмĕсемпе кăсăкланакан) ăслăлăх. Психологие пĕрмай тенĕ пекех психиатрипе пăтраштараççĕ, иккĕмĕшĕ психикăн ĕçĕ-хĕлĕн пăсăлнине тимлет.
Психологи мĕне тĕпчени пирки нумай шухăшсем тĕл пулаççĕ. Ытларах ĕнтĕ психологи чуна-вара тишкерекен тĕпчевлĕх пулать теççĕ, анчах та çакăнтан чун тĕпчевĕсене аяккалла кăларса хураççĕ. Психологи çын хăйне мĕншĕн çапла е урăхла тытнине ăнлантарса парать (чĕрчунсен хăтланăвне этологи тĕпчет). Чун вырăнне психикă терминпа усă кураççĕ.
Çапах та, тĕслĕхрен, бихевиорисчĕсем çыннăн хăтланăвне ăнлантарма пултаракан, анчах та сăнама май çук улшăнса тăракан пысăккăшсене йышăнмаççĕ, вĕсем хăтланăва хăйне тата çак хăтланăва тулаш енчен уçса-татса палăртса пыракан ĕç пулăмĕсене тĕпчеççĕ.
Этем психологийӗ — психологи пайӗ, этеме тата тӗрлӗ уйрӑм процессене, чун-чӗре кал-кал аталанӑвӗпе инспекчӗсене, уйрӑмлӑхсене тӗпчекен уйрӑмлӑх. Вӑл мӗнле ҫын пулнине тӗнчепе, пурнӑҫпа, социумпа, ыттисемпе килӗштерсе тӑрать. Харпӑр хӑй вӑй - хӑватне пурнӑҫламалли системӑра улшӑнусем интериоризациленӗ тапхӑрта пулса иртекен улшӑнусене ҫӗнетес тӗллевпе этеме адеквативлӑ ӗҫ-хӗлтен аталантармалли дистанцире пулса иртекен процесс.[1]
Социаллă психологи хăй тĕллĕ уйрăмлă тĕпчевлĕх шутланать.
Психологсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Психолог — психологи пӗлӗвӗ, ӑс-тӑн, психологи пулӑшӑвӗ тата прикладной тӗпчевӗсем енӗпе професси ӗҫӗ-хӗлне пурнӑҫлакан ҫын[2].
Раҫҫей Федерацийӗнчи психологсен ӗҫӗ — хӗлӗ лицензилем мар, "психолог" ят-саккунсемпе хӳтӗленнӗ ят пулнине палӑртмалла.
Хӑйсене психолог теме пӗр-пӗр право аяларах илсе панӑ формӑсемпе картлашкасем тӑрӑх профильлӗ пӗлӳ илекен ҫынсем пур.:
- специальт (5 ҫул вӗренни кӑнтӑр уйрӑмӗнче; 6 ҫул хӗвеланӑҫ е каҫхи уйрӑмра; 3,5 ҫул тепӗр аслӑ пӗлӳ илнӗ чухне (урӑхла каласан, иккӗмӗш аслӑ пӗлӳ илнӗ чухне) вӗренӳ ҫулӗ);
- бакалавриат (4 ҫул вӗренӳ уйрӑмӗнче; 5 ҫул каҫхи е хӗвеланӑҫ уйрӑмӗнче);
- магистратура (бакалавр квалификацийӗ е специалист пулсан, хушма хатӗрлени 2 ҫул);
- професси хатӗрлевӗ (тӑхӑр уйӑхлӑх курс).
Социаллă психологин паллăрах злчисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Галина Андреева
- Эллиот Аронсон
- Соломон Аш
- Кеннет Герген
- Эрвинг Гоффман
- Валентин Емельянов
- Дерябин Викторин Сергеевич
- Роберт Зайонк
- Филипп Зимбардо
- Густав Ле Бон
- Курт Левин
- Дэвид Майерс
- Хендрик де Ман
- Уильям Марстон
- Джордж Герберт Мид
- Стэнли Милгрэм
- Серж Московичи
- Ричард Нисбетт
- Гордон Олпорт
- Борис Парыгин
- Ли Росс
- Габриэль Тард
- Леон Фестингер
- Людвиг Фейербах
- Зигмунд Фрейд
- Эрих Фромм
- Эрик Берн
- Фриц Хайдер
- Роберт Чалдини
- Музафер Шериф
- Стэнли Шехтер
- Тамотсу Шибутани
- Почебут Людмила