Вики страницӑн кодне пӑхни

{{пĕлтерĕшсем|Вики (пĕлтерĕшсем)}}
'''Ви́ки''' ({{lang-en|wiki}}) — сайчен хăйĕн хатĕрĕсемпе ăшлăхĕпе тытăмне пĕрле улăштармалла [[веб-сайт]].

Паллăрах вики-сайт — [[Википеди]].<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1192819/wiki «wiki»] [[Britannica]] энциклопедире{{тĕрĕсленĕ|12|12|2009}}</ref> 

Пĕрремĕш вики-эреше, <ref>[http://c2.com/ppr/ Portland Pattern Repository]</ref> программа кодĕн «Портлендри тĕслĕхсен управне», [[1995]] çулхи [[пуш, 25]] [[Каннингем Уорд|Уорд Каннингем]]  [[программист]] хайланă. «Wiki» (пуплевĕ [''ви́ки'']), тӳррĕнех — «wiki-wiki», ăна [[хавай чĕлхи]]нчен илнĕ, вăл «хăвăрт» тени пулать. Каннингем малтанах викие «ахаль хыпар онлайн-бази евĕр» тунă.<ref>[http://www.wiki.org/wiki.cgi?WhatIsWiki Ward Cunningham’s original description of Wiki] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080416212802/http://www.wiki.org/wiki.cgi?WhatIsWiki |date=2008-04-16 }}</ref>

== Кун-çулĕ ==
Пĕрремĕш хут «вики» термина веб-сайта çырса кăтартма 1995 çулта [[Каннингем Уорд|Уорд Каннингем]], пĕрремĕш [[WikiWikiWeb]] вики-системĕна тăваканĕ, кĕртнĕ, вăл çак сăмаха [[хавай чĕлхи]]нчен («хăвăрт») илнĕ.<ref>[http://c2.com/doc/etymology.html Correspondence on the Etymology of Wiki], [[Каннингем, Уорд|Ward Cunningham]], c2.com {{тĕрĕсленĕ|12|12|2009}}</ref><ref>[http://www.mauimapp.com/moolelo/hwnwdshw.htm Hawaiian words; hawaiian to english], mauimapp.com {{тĕрĕсленĕ|12|12|2009}}</ref> Каярах çак сăмах валли акăлчан [[бэкроним]]не ''What I Know Is...'' шутласа хунă.<ref>[http://www.economist.com/surveys/displaystory.cfm?story_id=6794228 The wiki principle], [[The Economist]] {{тĕрĕсленĕ|12|12|2009}}</ref>

== Вики концепцин тупсăмĕ ==
[[Каннингем Уорд|Уорд Каннингем]] тата пĕрлĕ авторĕ [[Бо Леуф]] [[The Wiki Way: Quick Collaboration on the Web]] кĕнекинче Вики концепцин тупсăмне çапла ăнлантарнă:
* Вики пур хутшăнакана та Вики-сайт çинче сарлатман ахаль веб-браузерпа усă курса кирек епле страницăна редакцилеме е çĕнĕ страницăсене тума май парать.
* Вики тĕрлĕ страницăсем хушшинчи çыхăнусене сисĕмлĕ туйăмпа тунă каçăсем урлă йĕркелесе тытса пырать.
* Вики сăлтавсăр кĕрекенсем валли хатĕрленĕ сайт шутланмасть. Вики хăйĕпе усă куракансене пĕрмай пĕрле ĕçлеме хĕтĕртет.

== Палăрту пахалăхĕсем ==
Викин çак пахалăхсем пур:
* Хăй вики-хутлăхĕпех (сайтпах),  редакторăн таулашĕнчи урăх ятарлă меслетсĕрех. '''темиçе хучен те текста тӳрлетме май пур'''
** Особый [[язык разметки]] — так называемая '''вики-разметка''', которая позволяет легко и быстро размечать в тексте структурные элементы и [[Гиперссылка|гиперссылки]]; форматировать и оформлять отдельные элементы.<ref>Описание вики-разметки для сайтов на движке [[МедиаВики]] можно посмотреть в: [[Википедия:Как править статьи#Вики-разметка]].</ref>
** '''страницăсен [[версисен тытăмлав системи|улшăнăвĕсене (версисене) шута илесси]]''': редакцисене танлаштарса пăхни тата малтанхисене тавăрни.
* '''Улшăну курăмлăхĕ''' тӳрлетсен тӳрех пулать.
* Ăшлăхне '''уйăрса''' ят панă '''страницăсене''' кертни.
** '''[[Гипертекст]]лăх''': страницăсемпе сайтăн пайĕсем контекст гиперкаçăсем урлă çыхăнаççĕ.
* '''Автор чылайăшлăхĕ'''. Хăш пĕр викие сайта кĕрекен пур çын та тӳрлетме пултарать.

== Уйрăмлăхсем ==
Вики чĕлхипе вики-страницăсем хушшинчи гиперкаçăсем, [[HTML]]-чен, курăнуллăрах тата хăрушсăрлăрах шутланаççĕ, мĕншĕн тесен [[JavaScript]] тата [[Cascading Style Sheets|каскад таблицисен стилĕпе]] усă курасси анлă мар.

== Техника никĕсĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Wikitext-wiki markup-wikipedia.png|thumb|«[[МедиаВики]]ри» вики-текста редакцилени]]
 
Вики-хутлăха тума ятарлă [[программа хатĕрлĕхĕ|ПХ]] — ''[[вики-движок|вики движокĕ]]'' — кирлĕ. Ку [[Ăшлăхăн тытăмлав системи|сайтăн тытăмлав системин]] пайăр тĕсĕ пулать, унăн тытăмĕпе ĕçлевĕ ансат, мĕншĕн тесен ăшлăха тытăмлас тата усă курас ĕçсене алăпах тăваççĕ.

[[Фонд Викимедиа|Викимедиа фондăн]] [[Википеди]]пе урăх сайчĕсене [[МедиаВики]] движокĕпе никĕсленĕ.

== Вандал ĕçлĕхĕ ==
Хăшпĕр викисен ăшлăхне улăштарма пулать. Çавăн пек викисенче, хӳтлĕхсемпе çуртсене [[граффити]] е киревсĕр çырусемпе вараланă евĕрех,  хăш чухне кирлĕ мар ăшлăх кĕртекççĕ. Викире çак вараланчăксене тасатма май пур: '''пăснине тӳрлетме çăмалтарах'''. Эхер те кам та пулин çине тăрсах вики-сайтпа усă куракансене чăрмав кӳме тăрмашать, ăна тӳрлетме чарак лартаççĕ. Тепĕр енчен, чылай сăтăр тăвас тесен, нумай тар юхтармалла.

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Вырăсла вики-сайтсем]]
* [[Семантикăллă вики]]

== Каçăсем ==
{{Навигаци
|Портал       = 
|Викисăмахсар  = вики
|Викивĕрентӳкĕнеки  = Вики
|Викицитатник = 
|Викитека     = 
|Викитĕссем     = 
|Викиçĕнхыпарсем  = 
|Викисклад    = 
|Метавики     = 
|Проект       = 
|Родовод      = 
}}
* [http://www.celer.spb.ru/wiki/IzKomp'juterry/SamyjjWiki Вики хăех] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070701220520/http://www.celer.spb.ru/wiki/IzKomp'juterry/SamyjjWiki |date=2007-07-01 }} — вики концепцийĕ, кун-çулĕ тата Википеди пирки статья
* [http://compulenta.ru/293107/ Американ ятарлă хĕсмечĕсем Wikipedia вăрттăн аналогне туса хунă] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070621032353/http://www.compulenta.ru/293107/ |date=2007-06-21 }} [[Компьюлента]]

{{stub}}
{{Wiki software}}

[[Категория:Вики|*]]
[[Категория:Языки разметки]]