Куба
Куба (исп. Cuba), официаллă ят Куба Республики (República de Cuba) — Кариб тинĕсĕн çурçĕрĕнчи утрав çинчи патшалăх. Тĕп хули — Гавана.
Халăх йышĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Утрав çинче 11 мĕльюн 164 пин яхăн çын пурăнать.
Тавралăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Куба Мăн Антил утравĕсем çинче вырнаçнă. Чи пысăккисем — Куба тата Хувентуд («çамрăклăх», малтан Пинос утравĕ пулнă).
Куба 14 провинцирен тата пĕр уйрăмлă муниципаллă çĕртен (Isla de la Juventud) тăрать.
- Исла де ла Хувентуд (Çамрăклăх утравĕ)
- Пинар дель Рио
- Гавана
- Сьюдад де ла Гавана (Гавана хули)
- Матансас
- Сьенфуэгос (провинци)
- Вилья Клара
- Санкти Спиритус
- Сьего де Авила
- Камагуэй
- Лас Тунас
- Гранма
- Ольгин
- Сантьяго де Куба
- Гуантанамо
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Кунта пĕрремĕш Европа çынни Христофор Колумб çитнĕ, вăл архипелагăн тухăç çыранне 1492 çулхи чӳк уйăхĕнче ура пуснă. 1511 çулта Диего Веласкес де Куэльяр утравсен халăхне пăхăнтарнă, Баракоа фортне йĕркелесе тунă та Кубăн пĕрремĕш Испани пуçлăхĕ пулса тăнă. 1514 çул тĕлне утрав çĕрĕсенче çичĕ пурăнан вырăнсем йĕркеленĕ. 1515 çулта Веласкес хăйĕн тĕп хваттерне Сантьяго де Куба хулана куçарнă, каярахпа вара вăл Кубăн шĕкĕр хули вырăнне йышăнать. Колонизаци тапхăрĕнче вырăнти халăхпа хытă вăрçнă: кунта малтан таино инди йăхĕсем пурăннă, вĕсен шайĕ утравра 75 % çитнĕ пулнă.
1898 çулта АПШ Испанипе вăрçă пуçланă, çĕнтернĕ. Куба АПШ пăхăнăвне лекет. Конституцире АПШ утрав çине хăйсен çарĕсене кĕртме пултарни пирки çырнă пулнă.
1953 çулхи утă, 26 революционерсен ушкăнĕ, Фидель Кастро ертсе пынипе Монкада казармисене тапăннă. Анчах та çак чух вĕсем ăнăçу тупайман, çакăнта хутшăнакансене тĕрмесене хупса лартнă. 1955 çулта революционерсене амнистиленĕ. 1956 çулхи раштав, 2 революционерсен тепĕр ушкăнĕ «Гранма» яхтăпа утрав çине аннă. 1959 çулхи кăрлач, 1 пăлхавçăсем Гаванăна пырса кĕнĕ.
Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Национальная ассамблея2016 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
- Куба DMOZ-ра
Викисклад: Атлас: Куба 
- Сайт посольства Республики Куба в Российской Федерации.
Социализм блокĕ |
|
|---|---|
Боливия • Венесуэла • Вьетнам • Китай Халăх Республики • Корейская Народно-Демократическая Республика • Куба • Лаос • Непал • Никарагуа • Шри-Ланка • Эритрея • Союз Советских Социалистических Республик • Албания • Алжир • Ангола • Объединённая Арабская Республика • Афганистан • Бангладеш • Бенин • Бирма • Болгария • Буркина Фасо • Венгрия • Гвинея • Гвинея-Бисау • Германская Демократическая Республика • Гренада • Вьетнам • Южный Вьетнам • Кабо-Верде • Ирак • Южный Йемен • Камбоджа (Демократическая Кампучия • Народная Республика Кампучия) • Народная Республика Конго • Ливия (Ливийская Арабская Республика • Ливийская джамахирия) • Мадагаскар • Мозамбик • Монголия • Польша • Румыния • Сан-Томе и Принсипи • Сирия • Сомали • Судан • Чехословакия • Эфиопия | |
|
(страны так называемой социалистической ориентации выделены курсивом)
|
Çурçĕр Америкăри патшалăхсем |
|
|---|---|
Антигуа и Барбуда • Багам Утравĕсем • Барбадос • Белиз • Гаити • Гватемала • Гондурас • Гренада • Доминика • Доминикан Республики • Канада • Коста-Рика • Куба • Мексика • Никарагуа • Панама • Сальвадор • Сент-Люсия • Сент-Винсент тата Гренадинăсем • Сент-Китс тата Невис • АПШ • Тринидад тата Тобаго • Ямайка • Пăхăнуллă территорисем
|
Анăç-Инди: Кариб тинĕсĕн шыв-çĕрĕн патшалăхĕсем |
|
|---|---|
Антигуа тата Барбуда • Барбадос • Гаити • Гренада • Доминика • Доминикан Республики • Куба • Багам Утравĕсем • Сент-Винсент тата Гренада • Сент-Китс тата Невис • Сент-Люси • Тринидад тата Табаго • Ямайка Пăхăнуллă территорисем: Ангилья • Аруба • Британ Вирджини утравĕсем • Гваделупа • Кайман Утравĕсем • Мартиника • Монтсеррат • Навасса • Нидерланд Антил утравĕсем • Пуэрто-Рико • Сен-Бартельми • Сен-Мартен • Тĕркс тата Кайкос |