Непал
| नेपाल अधिराज्य Nepal Adhirajya Непал | |||||
| |||||
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | непали | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Катманду | ||||
| Чи пысăк хула | Катманду | ||||
| Патша | Гьянендра Бир Бикрам Шах Дева Сушил Койрала | ||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
94 вырăнта 140 800 км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе(2005) - Йышлăхĕ |
40 вырăнта 27 676 547 184/км² | ||||
| Валюта ячĕ | Непал рупийĕ | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +5:45 пуçласа +5:45 таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | Непал патшалăхĕн гимнĕ | ||||
| Тетел доменĕ | .np | ||||
| Тел. префиксĕ | 977 | ||||
Непал, — Азири патшалăх. Гемалай тăвĕсенче вырнаçнă. Тĕп тĕн шучĕнче индуизм шутланать.
Географи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Непал патшалахĕ Ази континенчĕ çинче, 26-пе 30-мĕш çурçĕр широти градусĕсен тата 80-пе 88-мĕш хĕвелтухăç долготи градусĕсен хушшинче вырнаçнă. 140 пин тăваткал метр лаптăкĕнчен 4-ăшне шалти шывсем йышăнаççĕ. Непал икĕ нумай халахлă патшалăхсем хушшинче, Индипе Китай хушшинче вырнаçнă.
Халăх
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Культурăпа халăх енĕнчен Непалта çĕр ытла халăхпа кастăсем пурăнаççĕ. Непал халăхĕ çитмĕл ытла терлĕ чĕлхепе тата вырăнти калаçупа калаçать. Вĕсем çав енченех аталансах пыраççĕ.
Непал халăхĕсем ытларах енĕпе тибетпа бирма тата индо-европа чĕлхе ушкăнĕсене кĕреççĕ. Халăхсем хушшинче тарса хăталнисем те, куçса килнисем те, тапăнса килекенсем те пур. Сăмахран илсен, Бахунсем 1300 çулта Непала арабсенчен кăнтар енчен тарса килнĕ. Шерпсем вара, 500 çул каялла çурçĕр енчен монголсенчен тарса килнĕ. Хăш-пĕр халăхсем, тĕслĕхрен, неварсем тата тхару, ăçтан пулса кайни паллă мар.
Чи йышлă Непал халăхĕсем:
- Чхетри (пур халăх йышĕнчен 12, 8% йышăнаççĕ)
- Сăртри Бахунсем (пур халăх йышĕнчен 12, 7% йышăнаççĕ)
- Магарсем (пур халăх йышĕнчен 7, 1% йышăнаççĕ)
- Тхару (пур халăх йышĕнчен 6, 8% йышăнаççĕ)
- Тамангăсем (пур халăх йышĕнчен 5, 6% йышăнаççĕ, Катманду айлăмĕнче тата тĕп сăрт-тусенче пурăнаççĕ)
- Неварсем (пур халăх йышĕнчен 5, 5% йышăнаççĕ, Катманду айлăмĕнче пурăнаççĕ)
Çавăн пекех гурунгăсене, шерпсене, лимбу тата раи халăхĕсене асăнса хăвармалла.
- Непал
-
Kathmandu -
Pashupatinath -
Bhaktapur -
Changu Narayan -
Patan -
Himalaya -
Himalaya -
Mustang -
Mustang
Азири патшалăхсем |
|
|---|---|
Азербайджан • Афганистан • Бангладеш • Бахрейн • Бруней • Бутан • Вьетнам • Грузи • Египет¹ • Иорданăн Анăç Çыранĕ • Израиль • Инди • Индонези • Иордани • Ирак • Иран • Йемен • Казахстан² • Камбоджа • Катар • Кипр • Кăркăсстан • Китай • КХДР • Кувейт • Лаос • Ливан • Малайзи • Мальдивсем • Монголи • Мьянма • Непал • ПАЭ • Оман • Пакистан • Раççей Федерацийĕ² • Сауд Аравийĕ • Газа Секторĕ • Сингапур • Сири • Таджикистан • Таиланд • Тайвань • Туркменистан • Турци² • Тухăç Тимор • Ӳспекстан • Филиппин • Шри-Ланка • Кăнтăр Корей • Эрмени • Япони ¹ Ытларах енĕпе Африкăра вырнаçнă ² пĕчĕк пайĕ çавăн пекех Европăра вырнаçнă |
Социализм блокĕ |
|
|---|---|
Боливия • Венесуэла • Вьетнам • Китай Халăх Республики • Корейская Народно-Демократическая Республика • Куба • Лаос • Непал • Никарагуа • Шри-Ланка • Эритрея • Союз Советских Социалистических Республик • Албания • Алжир • Ангола • Объединённая Арабская Республика • Афганистан • Бангладеш • Бенин • Бирма • Болгария • Буркина Фасо • Венгрия • Гвинея • Гвинея-Бисау • Германская Демократическая Республика • Гренада • Вьетнам • Южный Вьетнам • Кабо-Верде • Ирак • Южный Йемен • Камбоджа (Демократическая Кампучия • Народная Республика Кампучия) • Народная Республика Конго • Ливия (Ливийская Арабская Республика • Ливийская джамахирия) • Мадагаскар • Мозамбик • Монголия • Польша • Румыния • Сан-Томе и Принсипи • Сирия • Сомали • Судан • Чехословакия • Эфиопия | |
|
(страны так называемой социалистической ориентации выделены курсивом)
|