Ньютонăн туртăм теорийĕ

Ньютонăн туртăм теорийĕ, Ньютонăн туртăмăн классикăлла теорийĕ, Ньютонăн пĕтĕм тĕнчери туртăм саккунĕ — гравитацилле хире-хирĕç вăйăма классикăлла механика шайĕнче палăртакан саккун. Ку саккуна Исаак Ньютон 1666-мĕш çул тĕлнелле тупса палăртнă.

Пĕлтерĕшĕ ак çапла: $m_{1}$ тата $m_{2}$ массăсемлĕ тата пĕр-пĕринчен $r$ тăршшĕнче вырнаçнă материаллă пăнчăсем хушшинчи гравитацилле вăйăн $F$ капĕ хайхи массăсене пропорционаллă тата леш тăршшĕн иккĕмĕш капашне кутăнла пропорционаллă, урăхла каласан:

F=G\cdot {m_{1}\cdot m_{2} \over r^{2}}

кунта $G$ — гравитаци константти, унăн капĕ — 6,67408(31)·10⁻¹¹ м³/(кг·с²)^[1].

Гравитацилле вăй — векторла кап. Хире-хирĕç вăйсен векторĕсем ăçталла тата ăçтан иккенне карччынкка çинче кăтартнă (вĕсем материаллă панчăсене çыхăнтаракан тÿрĕ йĕр çинче вырнаçнă).

Çавăн пекех

Вуламалли

Визгин В. П. Релятивистская теория тяготения. Истоки и формирование. 1900-1915 гг.. — М.: Наука, 1981. — 352 с.
Тюлина И. А. Об основах ньютоновой механики (к трехсотлетию «Начал» Ньютона) // История и методология естественных наук. — М.: МГУ, 1989. — Вып. 36. — С. 184-196..
Nicolas Bourbaki: Elemente der Mathematikgeschichte, Göttingen 1971, Kapitel 12 (нимĕçле).
Thierry Gallouët, Raphaèle Herbin : Mesure, intégration, probabilités, Ellipses, 2013.
Th. Hawkins, The Lebesgue's Theory of Integration, Madison, 1970.
A. Michel, Constitution de la théorie moderne de l'intégration, Paris, 1992.
Jean-Pascal Ansel, Yves Ducel, Exercices corrigés en théorie de la mesure et de l'intégration, Ellipses 1995, ISBN 2-7298-9550-7.

Асăрхавсем

^ http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?bg

Каçăсем

[1] ttp://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?bg

[1]