Пăлхарсем страницӑн кодне пӑхни

{{Халăх
| ячĕ       = '''Пăлхарсем'''
| ӳкерчĕк   = FamousBulgarians.jpg 
| анлăшĕ    =  
| алпусни   = <small>[[Борис I]] • [[Христо Ботев]] • [[Васил Левский]] • [[Балканская Валя|Валя Балканская]]</small> 
| тăван ячĕ = българи
| йышĕ      = 7 млн<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/10998 Пăлхарсем]</ref>
| вырнаçăвĕ    = {{ялавлани|Пăлхари}}: 6 000 000 (2011) <br>
{{TUR}}: 270 000 <br>
{{UKR}}: 204 574 (2002)<br>
{{ялавлани|Испани}}: 153 664 (2008)<br>
{{GER}}: 39 294 — 90 000 <br>
{{USA}}: 92 841 (2006) — 300 000<br>
{{GRE}}: 78 981 (2006)<br>
{{MOL}}: 76 769 (2004)<br>
{{GB}}: 33 000 <br>
{{ARG}}: 20 000 — 80 000 <br>
{{ITA}}: 19 924 — 70 000 <br>
{{RUS}}: 31 965 <br>
{{CAN}}: 42 455 — 215 195 <br>
{{SRB}}: 20 497 <br>
{{FRA}}: 7460 — 25 000 <br>
{{КАР}} [[КАР]]: 45 000 — 50 000 <br>
{{ROM}}: 8092 — 25 000 <br>
{{KAZ}}: 6915 <br>
{{ялавлани|Австри}}: 7020 — 20 000 <br>
{{ялавлани|Венгри}}: 2316 — 7000 <br>
{{CZE}}: 4383 — 10 000 <br>
{{UAE}}: 7500 <br>
{{AUS}}: 4902 <br>
{{ялавлани|Швеци}}: 3508 <br>
{{ялавлани|Нидерландсем}}: 2022 — 10 190 <br>
{{ялавлани|Ирланди}}: 3000 <br>
{{ялавлани|Çĕнĕ Зеланди}}: 816 — 2000 <br>
{{NOR}}: 1500<br>{{PRT}}: 628 
| çухалнă =
| архкультура =
| чĕлхе = [[пăлхар чĕлхи|пăлхар]]
| расă = [[европеоидсем]]
| тĕн = [[Пăлхар православи чиркĕвĕ]], [[Пăлхар католик чиркĕвĕ]] тата [[протестантизм]], [[ислам]] ([[пăмаксем]])
| тăванла = [[македонсем]]
| кĕрет = пăлхарсем 
| ун шутĕнче = [[Бессараби пăлхарĕсем]], [[Банат пăлхарĕсем]]
| пулса тухни = [[кăнтăр славянсем]] ([[смăлянсем]], [[струмянсем]], [[тимочансем]]), [[пулхăрсем]], [[Дако-римлянсем]]
}}

'''Пăлхарсем''' — вăтам ĕмĕрсенче [[пулхăрсем]] [[Балкансем|балкан]] [[славянсем|славянĕсемпе]] тата Балканăн вырăнти халăхĕпе, чи малтанах [[Фракисем|фракисене]] асăнмалла, хутшăнса пулса тăна [[кăнтăр славянсем|кăнтăр славян]]<ref>[https://www.britannica.com/topic/Slav Славянсем]</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=NwvoM-ZFoAgC&pg=PA134&dq=&hl=bg&ei=kPIOTYvSLIyOjAeVn6C9Dg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CD0Q6AEwBQ#v=onepage&q=&f=false |title=One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups, James Minahan, Greenwood Publishing Group, 2000, ISBN 0-313-30984-1, pp. 134 – 135 |publisher=Google Books |accessdate=2011-11-13}}</ref> халăхĕ. Хăйсен ятне [[пулхăрсем|авалхи пăлхар]] йăхĕсен пĕрлешĕвĕнчен туяннă. 

Пăлхарсем [[Болгари]]ре, [[АПШ]]-ра, [[Европа Пĕрлешĕвĕ]]н патшалăхĕсенче, [[Украина|Украинăра]], [[Молдова]]ра, [[Сăрпи]]ре, [[Çурçĕр Македони Республики|Çурçĕр Македонире]], [[Касахстан]]ра, [[Раççей]]ре тата урăх çĕршывра пурăнаççĕ. Пур йышĕ 12 млн яхăн. Чĕлхи — [[пăлхар чĕлхи]]. Тĕн енĕпе — православисем, çаплах католиксемпе протестантсем пур, Çурçĕр Грецири [[помаксем]] — мăсăльмансем.

Ытларах пăлхарсем Пăлхарире пурăнаççĕ. [[Украина|Украинăра]], [[Молдави|Молдавире]], Пăлхарипе кӳршĕ [[Румыни]], [[Греци]], [[Турци]] чикĕ çумĕнчи çĕрсенче, çаплах [[АПШ|Çурçĕрпе]] [[Кăнтăр Америка|Кăнтăр Америкăра]] пурăнаççĕ. Хăй Пăлхарире 7,2 млн. ытла çын (1965). Тăван çĕршыв тулашĕнчи чи пысăк ушкăнĕ — СССР пăлхарĕсем (324 пин çын, 1959 халăх çыравĕпе).

== Истори ==

== Карттăсем ==
<gallery class="center">
Balkans-ethnic (1861).jpg|Европăри Турцин этнос картти, Гийом Лежан (1861)
RizMap23.jpg|Славян тĕнчин картти, Иос Эрбан, 1868.
Balkans-ethnique.JPG|Генри Уилкинсон картти, 1876 çултанпа.
CarlSaxET1877.jpg|Европăри Турцин этнос картти (1877 çул), австри-венгр консулĕ [[Карл Сакс]].
Andree64-1.jpg|Балкан çурутравĕнчи халăхсем, [[Хандатлас Андреес Алгемейнер|Андреес Хандатлас]], 1881.
Europe ethnic map 1897 (hungarian).jpg|Венгерсем Европăра вырнаçни, 1897.
VolkBalk-1908.jpg|A. Scobel, Андреес Хандатлас картти, 1908.
The Balkan Peninsula, Distribution of Races. EB 1911.png|Балкан халăхĕсем вырнаçни (1911 çул), [[Британ энциклопедийĕ|Британника]]
The Historical Atlas, 1911 – Distribution of Races in the Balkan Peninsula and Asia Minor.jpg|Балканри тата Кĕçĕн Азири этнос ушкăнĕсем, [[Шеферд Уильям|Уильям Шеферд]], 1911.
Ethnic map (1914).jpg|Халăхсем Европăра 1914 çулта вырнаçни, Л.&nbsp;Равенштейн кăтартнипе.
Carte Ethnographique de L'Europe.jpg|Швейцари Европăри этнографи картти çинче, 1918 çулта [[Габрис Юозас|Юозас Габрис]] публикациленĕ.
Mother language in 1965 Turkey census - Pomak.png|[[Пăмаксем|Пăмаксен]] проценчĕ пĕрремĕш чĕлхипе (пăлхар чĕлхине шута илмесĕр), 1965 çулта çырнипе.
Odeska2001bulgarians.PNG|Пăлхарсем [[Одесса облаçĕ]]нче (Украина) вырнаçни, 2001 çулта çырнипе.
Zaporizka2001bolgarian.PNG|Пĕрремĕш чĕлхипе [[Запорожье облаçĕ]]нче (Украина) пăлхарсем вырнаçни, 2001 çулта çырнипе.
Ethnic composition of Bulgaria, 2011.PNG|Пăлхарире ытларахăш этнос ушкăнĕсем вырнаçни, 2011 çулта çырнипе.
Bulgari_Romania_(2002).png|Пăлхарсем Румынире вырнаçни, 2002 çулта  çырнипе.
Ponderea bulgarilor în Republica Moldova la nivel de comune.jpg|Пăлхарсем Молдавире вырнаçни, 2004 çулта çырнипе.
</gallery>

==Çав. пекех ==
* [[Бессараби пăлхарĕсем]]

== Литература ==
* {{ВТ-МЭСБЕ|Болгары}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Болгары}}
* {{кĕнеке|автор=|пай=Болгары|каçă пайĕ=http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas/0/etno_id/124|пуçелĕк=Этноатлас Красноярского края|каçă=https://web.archive.org/web/20141129041312/http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas|яваплă=Совет администрации Красноярского края. Управление общественных связей; гл. ред. [[Рафиков Рашит Гиззатович|Р. Г. Рафиков]]; редкол.: [[Кривоногов Виктор Павлович|В. П. Кривоногов]], Р. Д. Цокаев|кăларăм=2-е изд., перераб. и доп|вырăн=Красноярск|издательство=Платина (PLATINA)|çул=2008|том=|страницы=|столбцы=|страниц=224|серия=|isbn=978-5-98624-092-3|тираж=|ref=Этноатлас Красноярского края}} {{Wayback|url=http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas |date=20141129041312 }}
* Болгары: очерк традиционной народной культуры. София, 1984.
* Болгары // [[Народы мира (справочник)|Народы мира: историко-этнографический справочник]] / редколл., гл. ред. [[Бромлей, Юлиан Владимирович|Ю. В. Бромлей]]. — М., "[[Советская энциклопедия]]", 1988. стр.105-107
* Болгары // [[Большая Российская Энциклопедия]] / редколл., предс. Ю. С. Осипов. том 3. — М.: [[Большая российская энциклопедия (издательство)|Научное издательство "Большая Российская Энциклопедия"]], 2005. стр.707-709

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* [https://www.britannica.com/place/Bulgaria/People#ref253975 Пăлхарсем]
* [https://www.britannica.com/topic/Bulgarian-language Пăлхар чĕлхи]
* [http://www.portalostranah.ru/view.php?id=14 Формирование современного болгарского этноса на Портале о странах]

{{ethno-stub}}
{{Пăлхарсем}}
{{Пăлхари халăхĕсем}}
{{Славянсем}}
{{Пăлхарсен субэтнос ушкăнĕсем}}

[[Категори:Пăлхарсем| ]]
[[Категори:Балкан халăхĕсем]]
[[Категори:АПШ халăхĕсем]]
[[Категори:Украина халăхĕсем]]