Пăлхарсем
Пăлхарсем (выр. Булгары, выр. Болгары, лат. Bulgares, грек Βoύλγαρoί, полх. прабългари, протобългари, тут. Bolğarlar, балк. Малкъар.) — тĕрĕк йăхĕсем[1], вĕсем IV ĕмĕрте Çурçĕр Хура тинĕс çумĕнчен Каспие тата Çурçĕр Кавказа таран çĕрсене йышăннă, VII ĕмĕрĕн иккĕмĕш пайĕнче пĕр пайĕ Тăнай тăрăхне куçса кайнă, каярах ытти пайĕсем Вăтам Атăлçине, Паннонине, Италие çитнĕ.
Хальхи халăхсен — балкарсем, пушкăртсем, полхарсем, карачайсем, македонсем, тутарсем тата чăвашсем —этногенезне хутшăннă[2][3].
Тăнай полхарĕсем хăйсен славян тата фраки йăхĕсемпе пĕрле туса хунă патшалăхне авалхи ламтайĕсен ятнех — Пăлхари - хăварнă.
Халĕ историографире протопăлхарсем, прапăлхарсем, авалхи пăлхарсем терминсем тĕл пулаççĕ.
Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Атăлçи пăлхарĕсем кăтăркăр йăхĕсенчи протопăлхарсем е прапăлхарсем шутланнă, вĕсем урăх халăхсемпе хушăнман, çĕнĕ этноса куçман. Брокгаузпа Ефрон пĕчĕк энциклопеди сăмахсарĕ булгарсем е болгарсем тесе çырса тĕрĕс мар палăртать. Паянкунхи булгар халахĕ протопăлхарсем балкан славянĕсемпе, фракисемпе хушăнса кайнă хыççăн пулса тăнă.
Авалхи тата Вăтам ĕмĕрсенче «пăлхар» тесе прапăлхар (протопăлхар) халăхĕ пирки каланă. Ăна X ĕмĕрте уйăрас шутпа усă курма тытăннă.
«Протопăлхар (пропăлхар)» йăхĕсен мăнукĕсем хальхи чăвашсем, хусан тутарĕсем пулаççĕ. Пин çул май каялла атăлçи пăлхарĕсен пĕр пайĕ ислам тĕнне йышăнма тытăннă, хăйсен ячĕсене арап ячĕсем çине куçарнă, малашни ĕмĕрсенче кăпчак йăхĕсен çыннисемпе пĕрлешсе-тăванланса вĕсен чĕлхинчи сăмахесене пăлхар чĕлхине кĕртсе пынă.
Тепĕр ушкăнĕ çеç аслашшĕсен авал тĕнне тытса пынă. Вĕсем хальхи чăвашсем пулаççĕ.
Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Eremian, Suren. Reconstructed map of Central Asia from ‘Ashharatsuyts’.
- Shirakatsi, Anania, The Geography of Ananias of Sirak (Asxarhacoyc): The Long and the Short Recensions. Introduction, Translation and Commentary by Robert H. Hewsen. Wiesbaden: Reichert Verlag, 1992. 467 pp. ISBN 978-3-88226-485-2
- Bakalov, Georgi. Little known facts of the history of ancient Bulgarians. Science Magazine. Union of Scientists in Bulgaria. Vol. 15 (2005) Issue 1. (in Bulgarian)
- Dobrev, Petar. Unknown Ancient Bulgaria. Sofia: Ivan Vazov Publishers, 2001. 158 pp. (in Bulgarian) ISBN 954-604-121-1
- Николаев В. В., "Чуваши. Этническая история и традиционная культура.", Мускав, 2000.
- Николаев В. В., "История предков чувашей. XXX в. до н.э. — XV в.н.э.", Шупашкар, 2005.
- Ашмарин Н.И., "Болгары и чуваши", Хусан, 1902.
- Евгени Константинов, "Дрезговини" (Ӗнтрĕк), роман, София, "
- "Краткая история Болгарии (С древнейших времен до наших дней)", "Наука" кĕнеке кăларăвĕ, Мускав, 1987.
- Г. П. Кеннаман, "Египет. Его роль в становлении государств в Европе, Азии и Африке", Шупашкар, 2005.
Gallery[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Фильмографи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- "Аспарух хан", кинофильм, реж. (?), Евгени Константиновăн "Дрезговини" (Ӗнтрĕк) романĕ çийĕн, София, Болгари.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Пăлхарсем тĕрĕксем пулни пирки Pritsak O. вулăр Die bulgarische Fürstenliste und die Sprache der Protobulgaren. — Wiesbaden: Ural-Altaische Bibliothek, Otto Harrassowitz, 1955; Баскаков Н. А. Введение в изучение тюркских языков. — М.: Высшая школа, 1969. — С. 210—236; Бешевлиев В. Първобългарите. Бит и култура. — София: Наука и изкуство, 1981. — С. 11—20.
- ^ Кузеев Р. Г. Происхождение башкирского народа. Этнический состав, история расселения. — М.: Наука, 1974.
- ^ Янгузин Р. З. Этногенез башкир // Ватандаш. — 2002. — № 5.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
|
Пăлхарсем Викиампарта? |
|---|
- Страница за прабългарите
- Сайт о проблемах происхождения протобулгар
- Тайная история татар - книга, исследующая происхождение татар и шире булгар их предков.
- Протоболгары — Росс. Энцикл. Словарь
- Протоболгары — Большая. Совет. Энцикл.
- Протобулгары северного и западного Черноморья: русский перевод статьи D.Dimitrov, The Proto-Bulgarians north and west of the Black Sea, Varna, 1987
- За прабългарите
- Велика България
- Друг поглед към историята на прабългарите
- Древнейшая Болгарская летопись — Именник булгарских князей, «Вопросы истории», 1950, № 5
- Бутба В.Ф. I. ОПИСАНИЕ БУЛГАРСКИХ ПЛЕМЕН
- Протоболгары
- Живко Войников АЛАНО-ДРЕВНЕБОЛГАРСКОЕ ПИСЬМО
- Живко Войников ЯВЛЕНИЕ ИСКУССТВЕННОЙ ДЕФОРМАЦИИ ЧЕРЕПА У ПРОТОБОЛГАР. ПРОИСХОЖДЕНИЕ И ЗНАЧЕНИЕ.
- [http://protobulgarians.com/Russian%20translations/russian-fals.htm Иван Танев Иванов,
СЛОВЕНЕ = СЛАВЯНЬI: САМОЙ БОЛЬШОЙ ФАЛЬШИФИКАЦИЕЙ В БОЛГАРСКОЙ ИСТОРИИ!]
