Петров Александр Петрович страницӑн кодне пӑхни

'''Петров Александр Петрович''' ([[1933]], [[раштав, 13]], [[Чăваш Ен]], [[Муркаш районĕ]], [[Кĕртекасси]] [[ял]]ĕ çур.) — [[1988]]-[[1990]]-мĕш çулсенче Чăваш Енĕн чи аслă пуçлăхĕ пулнă (CCКП ертсе пырас вăйне пĕтериччен). Истори аслăхĕсен кандидачĕ.

Ӗçри çитĕнӳсемшĕн тата нумай çул хушши тӳрĕ кăмăлпа ĕçлесе пынăшăн Александр Петрова Ӗçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕпе, «Ӗçри паттăрлăхшăн. В.И.Ленин çуралнăранпа 100 çитнĕ ятпа», «Ӗç ветеранĕ» медальсемпе чысланă, унсăр пуçне вăл РСФСР тата Чăваш АССР Аслă Канаш Президиумĕсен Хисеп грамотисене илме тивĕçлĕ пулнă.

==Кун-çулĕ==
[[1933]] çулхи [[раштав, 13|раштавăн 13-мĕшĕнче]] [[Чăваш Ен]]ĕн [[Муркаш районĕ]]нчи [[Кĕртекасси]] [[ял]]ĕнче çуралнă.

[[1951]] çулта [[Советски вăтам шкулĕ|Советскинчи ватам шкултан]], [[1963]] çулта Чăваш патшалăх педагогика институтĕнчи истори уйрăмĕнчен, [[1971]] çулта Общество ăслăлăхĕсен академийĕнчен вĕренсе тухнă. [[1953]]-[[1955]] çулсенче ВЛКСМ Тĕп Комитечĕ çумĕнчи Тĕп комсомол шкулĕнче вĕреннĕ.

Ватам шкултан вĕренсе тухнă хыççăн Александр Петрович пĕр çул хушши тăван ялти [[колхоз]]ра вăй хунă: пĕрлешӳллĕ хуçалăх ĕçне хăй те хастар хутшăннă, ялти çамрăксене те активлă хутшăнтарас тĕлĕшĕпе ырми-канми ĕçленĕ. Пултаруллă та ĕçчен çамрăка часах асăрханă: 1952 çулхи ака уйăхĕнче ăна комсомолăн Советски райкомне ĕçлеме чĕнсе илнĕ. Кунта вăл малтан пай ертӳçи, каярахпа райкомăн пĕрремĕш секретарĕ пулса вăй хунă.

[[1956]] çулта Советски районне пĕтернĕ хыççăн Александр Петровича ВЛКСМ Чăваш обкомне ĕçлеме куçараççĕ: кунта вăл малтан инструктор, пай пуçлăхĕн çумĕ, каярахпа вара обком секретарĕ пулса ĕçленĕ (1956-1963).

[[1963]] çултанпа Александр Петров парти ĕçĕнче: ССКП Чăваш обкомĕн идеологи пайĕн ертӳçин çумĕ пулса ĕçленĕ, ăслăхпа вĕренӳ заведенийĕсен пайне ертсе пынă, Йĕпреç райкомĕн пĕрремĕш секретарĕнче вăй хунă (1965-1968). 1974 çулхи нарăс уйăхĕнче ăна парти Чăваш обкомĕн секретарьне суйланă. Ку ĕçре вăл 1985 çулхи пуш уйăхĕччен — Чăваш АССР Аслă Канаш Президиумĕн председательне уйăрса лартиччен ĕçленĕ.

[[1988]] çулхи [[юпа]] уйăхĕнче Александр Петровича ССКП Чăваш обкомĕн пĕрремĕш секретарĕ пулма суйланă. [[1990]]-[[1991]] çулсенче вăл — республикăри парти органĕсен тĕрĕслев комиссийен ертӳçи.

Александр Петровича ССКП XXVIII съезчĕн делегатне, Чăваш АССР тата РСФСР Аслă Канашĕн депутачĕ пулма 7 хутчен, 1989 çулта СССР халăх депутатне, Чăваш АССР Аслă Канаш председателĕ пулма суйланă. Вăл хăйне шанса панă ĕçе яваплăха туйса, тӳрĕ кăмăлпа пурнăçласа пынă.

== Ӗçхĕлĕ ==
Александр Петрович ăслăлăх ĕçне те хастар туса пынă, ку таранччен унăн 100 яхăн тĕпчевĕ пичетленсе тухнă. Тĕрлĕ çулсенче пичетленсе тухнă тĕпчев ĕçĕсенче автор Чăваш республикинчи патшалăх строительствин, унăн экономика аталанăвĕн, халăх хуçалăхĕн тĕрлĕ отраслĕсем   валли пысăк квалификациллĕ специалистсем кирлĕ чухлĕ хатĕрлес проблемисене тĕплĕ тишкернĕ. Юлашки талхăрта вăл ертсе пынипе архивсенче упранакан документсемпе материалсене тĕпе хурса хатĕрленĕ виçĕ кĕнеке пичетленсе тухнă. Пĕринче чăваш халăхĕн мухтавлă ывалĕ-хĕрĕсен [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]]нчи хăюлăхĕпе паттăрлăхне пур енлĕн, тĕплĕн çутатса панă; тепринче Чăваш республикинче çул-йĕр тăвас ĕç [[1920]]-[[1997]] çулсенче аталанса пынине, унăн хальхи çитĕнĕвĕсемпе малашлăхне кăтартнă; виççĕмĕшĕнче вара республикăри потребительсен кооперацийĕн 80 çул хушшинчи аталану çул-йĕрне, хальхи ĕçĕ-хĕлне курăмлă, цифрăсемпе çирĕплетсе çырса кăтартнă.

===Пичетленнĕ ĕçсем===
* Социальный портрет сельской Чувашии. Чебоксары, 1985 (тепĕр арторпа пĕрле);
* Вслед за Гагариным и Титовым. Ч., 1992 (тепĕр авторпа пĕрле); 
* Страницы немеркнущей славы (Уроженцы Чувашии на фронтах Великой Отечественной войны 1941-1945 гг. Письма, дневники и воспоминания, статьи и выступления по радио, фотографии). Рук. группы составителей и автор предисловия сб-ка документов. Чебоксары, 1995;
* Дороги Чувашии (От бездорожья до современных автодорог. Документы и материалы, воспоминания и статьи, фотографии о дорожном строительстве Чувашии. 1920-1997). Рук. группы составителей и автор предисловия сборника. Чебоксары, 1996;
* Потребительская кооперация Чувашии. 1920-2000. Документы, материалы, воспоминания, фотографии. Рук. группы составителей и автор предисловия сборника. Чебоксары, 2000.

==Вуламалли==
* Димитриев В.Д. Страницы немеркнущей славы // Советская Чувашия. 6 мая 1995г.;
* Димитриев В.Д. Дороги Чувашии. От бездорожья до современных автодорог: документы и материалы, воспоминания и статьи, фотографии о дорожном строительстве в Чувашии (1920-1997) // Отечественные архивы, 1999, №6; 
* Димитриев В.Д. Дороги Чувашии увековечены в книге // Советская Чувашия, 3 апреля 1993 г.;
* Димитриев В.Д. О чувашских кооператорах // Советская Чувашия, 17 октября 2000 г.

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* [http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=83&id=789309 Хыпар]

{{politic-stub}}
{{Чăваш АО/АССР/ССР влаçĕ}}

[[Категори:ССКП район комитечĕсен пĕрремĕш секретарĕсем]]
[[Категори:Чăваш АССР Аслă Канашĕн председателĕсем]]
[[Категори:Чăваш АССР Аслă Канашĕн Президиумĕн председателĕсем]]
[[Категори:РСФСР Аслă Канашĕн 11-мĕш чĕнĕвĕн депутачĕсем]]
[[Категори:ССРП халăх депутачĕсем, РСФСР тăрăхĕсенчен]]
[[Категори:РСФСР Аслă Канашĕн Президиумĕн председатель çумĕсем]]
[[Категори:ВЛКСМ енсен, облаçсен тата тăрăхсен комитечĕсен пĕрремĕш секретарĕсем]]
[[Категори:ССКП XXVII съезчĕн делегачĕсем]]



[[Категори:Чăваш ăсчахĕсем]]
[[Категори:Чăваш историкĕсем]]
[[Категори:ССКП Чăваш обкомĕн пĕрремĕш секретарĕсем]]