Рельс страницӑн кодне пӑхни

[[Ӳкерчĕк:Konka koleje.jpg|thumb|Вырăнпа майланă [[конка]] çулĕ]]

'''Рельс''' ( {{lang-en|rails}} тата {{lang-lat|regula}} - тӳрĕ патак сăмахран - авалхи римлянсем шутласа кăларнă, вĕсем хушши 143,5 см пулнă) — икĕ çиплĕ çул тума [[шпала]] çине хуракан [[хурçă]]ран тунă ятарлă профиллĕ (нумайрах чухне двутавр) татăк. Ун тăрăх чукун çул çинче çӳрекен транспорт, хулари чукун çул транспорчĕ ([[трамвай]], метро), шахтăсемпе карьерсенчи ятарлă транспорт, крансем куçаççĕ. 
Чукун çул рельсĕсене кăмрăклă хурçăран тăваççĕ. Раççейпе ССРСра Р50, Р65, Р75 йышши рельссем анлăрах сарăлнă. Цифра 1 м рельсăн йывăрăшне кăтартаь (кг). Раççейри заводсем 12,5; 25 е 50 метр тăршшĕ рельсăсем тăваççĕ.

== Рельс тĕсĕсем ==
[[Ӳкерчĕк:Riel de garganta 02.jpg|left|thumb|200px|Трамвай çулĕсен рельсĕ)]]
[[Ӳкерчĕк:Fishplate joining two sections of bullhead rail at Cardiff Bay railway station 02.jpg|right|thumb|200px|Рельсем çыпăçни]]
* '''Тăвăр колеяллă чукун çул рельсисем''' (Р8, Р11, Р18, Р24). <ref name="ГОСТ 5876-82">ГОСТ 5876-82 — Рельсы железнодорожные узкой колеи.</ref>.
* '''Шахтăсемпе рудникри çулсен рельсисем''' (Р33, Р38, Р43).</ref>.
* '''Промăçлăх предприятисенчи чукун çул рельсисем''' (РП50, РП65, РП75) <ref name="ГОСТ Р 51045-97">ГОСТ Р 51045-97 — Рельсы железнодорожные типов PП50, PП65 и РП75 для путей промышленного железнодорожного транспорта.</ref>.
* '''Кран рельсисем''' (КР70, КР80, КР100, КР120, КР140).<ref name="ГОСТ 4121-96">ГОСТ 4121-96 — Рельсы крановые.</ref>.
* '''Чукун çул рельсисем''' (Р50, Р65, Р75).<ref name="ГОСТ Р 51685-2000">ГОСТ Р 51685-2000. Рельсы железнодорожные.</ref>.
* '''Рама рельсисем''' (РР65).<ref name="ТУ 32 ЦП 805-94">ТУ 32 ЦП 805-94 — Рельсы рамные типа РР65.</ref>.
* '''Контррельс рельсисем''' (РК50, РК65, РК75).</ref>.[[Ӳкерчĕк:Профиль контррельсовых рельс.svg|thumb|Профиль контррельсовых рельсов]]
* '''Шĕвĕрлĕ рельсăсем''' (ОР43, ОР50, ОР65, ОР75).<ref name="ГОСТ 9960-85">ГОСТ 9960-85 — Рельсы остряковые.</ref>.
* '''Трамвай рельсисем''' (Т58, Т62).<ref name="ТУ 14-2Р-320-96">ТУ 14-2Р-320-96 — Рельсы трамвайные желобчатые.</ref>.
* '''Мăйăхлă рельсăсем''' (УР65).<ref name="ТУ 32 ЦП-804-94">ТУ 32 ЦП-804-94 — Рельсы усовиковые типа УР65.</ref>.

[[Ӳкерчĕк:Харьков-Левада.jpg|thumb|[[Харьков]]ри чукун çул]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
== Каçăсем ==
{{commonscat|Rail tracks}}
* [http://www.termist.com/bibliot/popular/mezenin/mezenin_038.htm Рельс историйĕ] 

{{rail-stub}}

{{Тулаш каçăсем}}

[[Категори:Çул хуçалăхĕ]]
[[Категори:Металл профилĕсем]]
[[Категори:Рельсăсем]]