Ангара (юханшыв)

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Angara River2.jpg
Характеристика
Бассейн  лаптăкĕ  1 040 000 км²
Шыв тăкакĕ 4 530[1] м³/ç
Шыв юххи
Шыв пуçламăшĕ Байкал
 • Координатсем 51°52′00″ с. ш. 104°49′10″ в. д. / 51.86667° с. ш. 104.81944° в. д. / 51.86667; 104.81944 (G) (O) (Я)Шаблон:Карта/Бк/M/100000
Шыв вăрри Енисей
 • Координатсем 58°06′00″ с. ш. 93°00′00″ в. д. / 58.10000° с. ш. 93.00000° в. д. / 58.10000; 93.00000 (G) (O) (Я)Координатсем: 58°06′00″ с. ш. 93°00′00″ в. д. / 58.10000° с. ш. 93.00000° в. д. / 58.10000; 93.00000 (G) (O) (Я)Шаблон:Карттă/Бк/O
Вырнаçни
Angara.png
Патшалăх Раççей ФедерацийĕFlag of Russia.svg Раççей Федерацийĕ
Регион Иркутск облаçĕ, Красноярск Ен
РПШР 16010100112116200000012
physical
Blue 0080ff pog.svg
Blue pog.svg
Blue 0080ff pog.svg — шыв пуçламăшĕ, Blue pog.svg — шыв вăрри

Ангара́ — Хĕвелтухăç Çĕпĕрти юханшыв, Енисей юханшывĕн чи пысăк сылтăм юппи, Байкалтан юхса тухакан пĕртен пĕр юханшыв.

Ячĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

ячĕ бурят чĕлхинчи анга (уçă тата çурăк) сăмахран тухнă. Документсенче XIII ĕмĕртен Анкара-Мурэн ятпа асăнаççĕ. Маларах Илим юханшывĕнчен аялларах Çӳлти Тунгуска тесе каланă.

Юпписем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ангаран чи пысăк юппи - сулахай енчи Тасеева Ытти пысăкрах юпписем: сылтăмра - Илим, Чадобец, Иркинеева, Каменка; сулахайра — Иркут, Китой, Белая, Ока, Ия, Кова, Мура.[2] Байкалăн пĕтĕм шывĕ Ангара витĕр кайнă май, Селенга Ангаран тĕп юппи шутланма пултарать. а

Хуçалăхра усă курни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ангарах вăрăмах пулмасан та 1 779 км, 380 м таран çӳллĕшне ылмаштарать. Çавăнпа гидроэнергетика валли пысак потенциаллă. Юханшыв çинче виçе ГЭС туса хунă: Иркутск ГЭСĕ, Братск ГЭСĕ тата Усть-Илимск ГЭСĕ. Халь Богучар ГЭСне тăваççĕ. Малалла тата Анатри Ангара ГЭСĕсен каскадне тума планлаççĕ.

Пурăнан вырăнсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ангара хĕрринче Иркутск, Ангарск, Усолье-Сибирское, Свирск, Братск, Усть-Илимск тата Кодинск хулисем вырнаçнă. Унсăр пуçне Мегет, Балаганск, Усть-Уда, Осиновка, Железнодорожный, Богучаны, Мотыгино пурăнан вырăнсем юханшыв хĕрринче.

Кĕперсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1891-мĕш çулта Ангара урлă пĕрремĕш понтон кĕперĕ хывнă. Кĕпер уçнă вăхăтра Иркутск витĕр цесаревич Николай II иртсе кайнă. КУ кĕпер 45 çула яхăн тăнă. Кĕпер витĕр пĕр еннелле кăна кайма май пулнă, пĕр-пĕринчен иртсе кайма пулман[3].

1931-36 çулсенче кивĕ Ангара кĕперĕ хывнă, вăл Иркутскăн сылтăм тата сулахай çыранта вырнаçнă пайĕсене пĕрлештернĕ. 1978-мĕш çулта Ангара урлă иккĕмĕш кĕпер туса пĕтернĕ, вăл Иркутск хули хĕрринчи Пади Топка тата Жилкинона çыхăнтарнă. . 1999-мĕш çулта Ангара кĕперĕ тума тытăннă. 2002-мĕш çулта ĕçсем чарăннă, 2005-мĕш çулта çĕнĕрен пуçланнă. 2009-мĕш çулта кĕперĕн пĕр енĕпе çӳреме тытăннă, 2010-мĕш çулта икĕ еннелле те çул уçнă.

Галерея[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Ангара Байкалран пуçланни

  • Ангара Байкал патĕнче

    Ангара Байкал патĕнче

  • Ангара Братскра

    Ангара Братскра

  • Пороги на Ангаре

    Пороги на Ангаре

  • Angara-splav.jpg

    Ангара тăрăх кимĕпе анни

Тата пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]


Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Angara At Tatarka, R-Arcticnet V4.0
  2. ^ А. А. Соколов Глава 23. Восточная Сибирь.
  3. ^ Ангарские мосты — газета «Копейка» Архивленĕ 23 Пуш уйӑхӗн 2012 çулта.


КАçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шаблон:Ангара Шаблон:Енисей

Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/w/index.php?title=Ангара_(юханшыв)&oldid=714819»