Ангара (юханшыв)
| |
| Характеристика | |
| Бассейн лаптăкĕ | 1 040 000 км² |
| Шыв тăкакĕ | 4 530[1] м³/ç |
| Шыв юххи | |
| Шыв пуçламăшĕ | Байкал |
| • Координатсем | 51°52′00″ с. ш. 104°49′10″ в. д. / 51.86667° с. ш. 104.81944° в. д. (G) (O) (Я)Шаблон:Карта/Бк/M/100000 |
| Шыв вăрри | Енисей |
| • Координатсем | 58°06′00″ с. ш. 93°00′00″ в. д. / 58.10000° с. ш. 93.00000° в. д. (G) (O) (Я)Координатсем: 58°06′00″ с. ш. 93°00′00″ в. д. / 58.10000° с. ш. 93.00000° в. д. (G) (O) (Я)Шаблон:Карттă/Бк/O |
| Вырнаçни | |
| |
| Патшалăх |  Раççей Федерацийĕ
|
| Регион | Иркутск облаçĕ, Красноярск Ен |
| РПШР | 16010100112116200000012 |
.svg)   | |
 — шыв пуçламăшĕ,  — шыв вăрри
| |
Ангара́ — Хĕвелтухăç Çĕпĕрти юханшыв, Енисей юханшывĕн чи пысăк сылтăм юппи, Байкалтан юхса тухакан пĕртен пĕр юханшыв.
Ячĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
ячĕ бурят чĕлхинчи анга (уçă тата çурăк) сăмахран тухнă. Документсенче XIII ĕмĕртен Анкара-Мурэн ятпа асăнаççĕ. Маларах Илим юханшывĕнчен аялларах Çӳлти Тунгуска тесе каланă.
Юпписем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ангаран чи пысăк юппи - сулахай енчи Тасеева Ытти пысăкрах юпписем: сылтăмра - Илим, Чадобец, Иркинеева, Каменка; сулахайра — Иркут, Китой, Белая, Ока, Ия, Кова, Мура.[2] Байкалăн пĕтĕм шывĕ Ангара витĕр кайнă май, Селенга Ангаран тĕп юппи шутланма пултарать. а
Хуçалăхра усă курни[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ангарах вăрăмах пулмасан та 1 779 км, 380 м таран çӳллĕшне ылмаштарать. Çавăнпа гидроэнергетика валли пысак потенциаллă. Юханшыв çинче виçе ГЭС туса хунă: Иркутск ГЭСĕ, Братск ГЭСĕ тата Усть-Илимск ГЭСĕ. Халь Богучар ГЭСне тăваççĕ. Малалла тата Анатри Ангара ГЭСĕсен каскадне тума планлаççĕ.
Пурăнан вырăнсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ангара хĕрринче Иркутск, Ангарск, Усолье-Сибирское, Свирск, Братск, Усть-Илимск тата Кодинск хулисем вырнаçнă. Унсăр пуçне Мегет, Балаганск, Усть-Уда, Осиновка, Железнодорожный, Богучаны, Мотыгино пурăнан вырăнсем юханшыв хĕрринче.
Кĕперсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
1891-мĕш çулта Ангара урлă пĕрремĕш понтон кĕперĕ хывнă. Кĕпер уçнă вăхăтра Иркутск витĕр цесаревич Николай II иртсе кайнă. КУ кĕпер 45 çула яхăн тăнă. Кĕпер витĕр пĕр еннелле кăна кайма май пулнă, пĕр-пĕринчен иртсе кайма пулман[3].
1931-36 çулсенче кивĕ Ангара кĕперĕ хывнă, вăл Иркутскăн сылтăм тата сулахай çыранта вырнаçнă пайĕсене пĕрлештернĕ. 1978-мĕш çулта Ангара урлă иккĕмĕш кĕпер туса пĕтернĕ, вăл Иркутск хули хĕрринчи Пади Топка тата Жилкинона çыхăнтарнă. . 1999-мĕш çулта Ангара кĕперĕ тума тытăннă. 2002-мĕш çулта ĕçсем чарăннă, 2005-мĕш çулта çĕнĕрен пуçланнă. 2009-мĕш çулта кĕперĕн пĕр енĕпе çӳреме тытăннă, 2010-мĕш çулта икĕ еннелле те çул уçнă.
Галерея[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тата пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Angara At Tatarka, R-Arcticnet V4.0
- ^ А. А. Соколов Глава 23. Восточная Сибирь.
- ^ Ангарские мосты — газета «Копейка» Архивленĕ 23 Пуш уйӑхӗн 2012 çулта.
КАçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Ангара // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- Ангара (юханшыв) — ПСЭ
- Ангара в «Словаре современных географических названий»(ĕçлемен каçă)
- Ангара — река с двумя именами Архивленĕ 29 Утӑ уйӑхӗн 2013 çулта., Байкальский край — информационно-краеведческий портал
- АНГАРА, AutorSite
- Пожалейте Ангару! Архивленĕ 17 Авӑн уйӑхӗн 2011 çулта.
- Зона экологического бедствия
Байкал |
||
|---|---|---|
| Юханшыв юххи |  | |
| Юпăсем | ||
| Утравсем | ||
| Сăмсахсемпе çурутравсем | ||
| Тĕп рельефĕ | ||
| Акваторисем | ||
| Çутçанталăк палăкĕсем | ||
- Страницы с нечисловыми аргументами formatnum
- Страницы с ошибками скриптов
- Файл каҫи ӗҫлемен страницӑсен йышӗ
- Location maps with possible errors
- Юханшывсем, алфавитпа
- Шыв объекчĕсем, алфавитпа
- Юханшыв карточки: Параметрсене пăрахăçла
- Юханшыв карточки: Тултар: Длина
- Юханшыв карточки: Тултар: Бассейн
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Тăршшĕ/Бассейн лаптăкĕ
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Шыв пуçламăшĕ
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Шыв вăрри
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Нацилле ячĕ
- Википеди:Ĕçлемен каçăллă статьясем
- Ангара
- Енисей юпписем
- Иркутск облаçĕн юханшывĕсем
- Красноярск Енĕн юханшывĕсем