Броньăпуйăс

Броньă пуйăсĕ (кĕскен броньăпуйăс, бепу, БП) — Хĕçпăшаллă вăйсен бронетехника танк тата урăх çар ăрачĕсенче çапăç ĕçĕсене чукун çул ярăмĕнче тума кирлĕ броньăланă чукун çул составĕ (пуйăс).

Броньăпуйăссене хĕçпăшаллă хирĕçӳсенче, XIX ĕмĕрĕн вĕçĕнче тата XX ĕмĕрĕн пĕрремĕш çурринче, уйрăмах чукун çул нумай çĕршывсенче усă курнă.

Броньăпуйăса комплектацилени, хĕçпăшаллантарни

Хĕрлĕ Çарăн 44 № броньăпуйăсăн броньăплатформисем çинчи 1914/15 çулсенчи 76-мм тӳпе тупписем. 1920 çул

Броньăпуйăс шутне броньăланă локомотив (броньăпăравус е броньăтепловус), «хура» (броньăламан) пăравус, артиллерипе, пулемётсемпе, тӳпе тӳпписемпе хĕçпăшаллантарнă темиçе броньăвакун (броньăланă платформă), 2-4 контроллекен платформă (хӳтĕлекен платформă), хăш чухне — десант лартнă платформă. Хăш чухне платформăсене блиндаж евĕр тăваççĕ, е тăпра тултарнă михĕсемпе бруствер тăваççĕ.

Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи тапхăрĕнче нимĕç броньăпуйăсĕсем (Panzerzug) шутне хăш чухне танксем (чехсен е трофее лекнĕ французсен) лартнă пĕр е икĕ платформăпа çӳренĕ. Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи тапхăрĕнче броньăпуйăссем тылри кирлĕ объектсене — (пысăк чукун çул кĕперĕсене, вăрçă тата нефте тирпейлекен савутсене) хӳтĕленĕ, çапăçу пыракан зонăсене, çапах та тăшман авиацийĕ тӳперен тапăнма пултарнă. Çакăн пек броньăпуйăс йышне броньăпăравус тата тӳперен хӳтĕлекен хĕçпăшаллă платформăсем кĕнĕ.

Çав. пекех

• Броньăдрезина
• Мотобронăвакунсем Раççейре тата Совет Союзĕнче
• Чукун çул артиллерийĕ
• Буйенĕн çăпаталлă броньăпуйăсĕ

Литература

• Амирханов Л. И. Броненосцы железных дорог — СПб. : Остров, 2005. — 212 с. — ISBN 5-94500-001-9 [малотиражная книга]
• Белые бронепоезда в Гражданской войне / пух. ред. Г. Пернавский. — Сборник. — М.: Яуза, Эксмо, 2007. — (Имперский стяг). — 4100 экз. — ISBN 978-5-699-24849-0
• Дроговоз И.Г. Крепости на колёсах. История бронепоездов. — Мн.: Харвест, 2002. — ISBN 985-13-0744-0
• Ефимьев А. В., Бронепоезда в Великой Отечественной войне 1941−1945 / Ред. Е. Ю. Лемехова; Отв. за выпуск А. Н. Глонти.. — М.: Транспорт, 1992. — 10000 экз. — ISBN 5-277-01631-7 (в пер.)
• Каторин Ю. Ф. Уникальная и парадоксальная военная техника / Ю. Ф. Каторин, Н. Л. Волковский. — {{{1}}} м : АСТ; СПб. : Полигон, 2007. — 590c. — (Арсенал) — о бронепоездах страницы 430−533 (вероятно, было несколько изданий книги)
• Коломиец М. В. Броня русской армии. Бронеавтомобили и бронепоезда в Первой мировой войне. — М.: Яуза, 2008. — (От двуглавого орла к красному знамени). — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-27455-0
• Коломиец М. В. Фронтовая иллюстрация 5-2005. Отечественные бронедрезины и мотоброневагоны, «Стратегия КМ».
• Поцелуев В.А. Броненосцы железных дорог. — М.: Молодая гвардия, 1982.
• Генерального Штаба полковник А. В. Шавров. Бронепоезда — Белград : Королевство С. Х. С., 1927.
• Сотников Е. А. Железные дороги мира из XIX в XXI век. — {{{1}}} м : Транспорт, 1993. — 200 с. — ISBN 5-277-01050-5.
• «Бронепоезда Вермахта» (серия «Военные машины»), коллектив авторов — 2004.

Каçăсем

• Дроговоз И. Г. Крепости на колесах: История бронепоездов 2002. 352 с. 2018 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ..
• Об участии бронепоездов в контртеррористической операции в Чечне.
• О том как бронепоезд напугал Тбилиси.
• О бронепоездах Добровольческой Армии. А. А. Власов «Военная быль» Июль 1971 — январь 1972. № 96—11.
• Русские бронепоезда Первой мировой войны.
• Военно-исторический музей бронетанкового вооружения и техники в Кубинке. 28.12.2017 запрошенную информацию найти не удалось. Возможно, будет полезен поиск по сайту.