Ичĕк
Ичĕк — атă евĕрлĕ çӑмăл атă-пушмак. Чылай енчен чăлхана та аса илтерет. Анчах та ичĕке çыхса мар, сăранран тăваççĕ.
Такмак
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ах, турă, тупата,
- Ик урара çăпата.
- Çăпата мар, ичĕк —
- Манăн савни çиччĕ.
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Филологи ăславĕсен докторĕ И. Г. Добродомов прахвиссăр çырнинчен[1]:
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)Как память о былой славе волжско-булгарских изделий из кожи, в русском языке до сих пор употребляется также название легких сапожек без каблуков на мягкой подошве, похожих на чулки из кожи — и́чиги или ичи́ги. В Современном чувашском этого древнего булгарского слова уже нет; оно было вытеснено словом атǎ, происходящим из другого древнего булгарского говора. Оба слова ичиг и атǎ принадлежали к разным диалектам, а происходят они от одного древнего тюркского этик, сохранившегося до сих пор в татарском и башкирском названии сапога итек, ногайском этик. В результате исторических звуковых изменений тюркское этик превратилось в разных булгарских диалектах в атǎ (слово осталось в современном чувашском языке в значении ‘сапог’) и ичиг (его чуваши уже давно не употребляют, однако оно сохранилось в русском языке как памятник древних булгарско-русских языковых связей).<Куçару: Вырăс чĕлхинче паянхи кунчченех, унчченхи вырăс-пăлхар çыхăнăвĕсене астутарса тăракан тата кĕлесĕр çăмăл атта палăртакан сăмах пур — и́чиги е ичи́ги. Паянхи чăваш чĕлхинче ĕнтĕ халĕ ку авалхи пăлхар сăмахĕ çук; ăна пăлхарсен урăх калаçăвĕнчи атă сăмах хĕссе кăларнă. Ичиг тата атă сăмахсем пăлхарсен тĕрлĕ калаçăвĕсенчен сиксе тухнă, çавах вĕсен несĕлĕ пĕрре — авалхи тĕрĕклĕхри этик, вăл тутарсемпе пушкăртсенче «итек» пек, нухайсенче «этик» пек сыхланнă. Тĕрлĕрен историлле фонетикăлла улшăнусене пула этик пăлхарсен тĕрлĕ диалекчĕсенче пулнă: атă (чăваш чĕлхинче халь те пур) тата ичиг (чăвашсен çук, анчах вырăс чĕлхинче пăлхар-вырăс çыхăнăвĕсен палăкĕ пек юлнă)>
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ичиги // Товарный словарь / И. А. Пугачёв (главный редактор). — М.: Государственное издательство торговой литературы, 1957. — Т. III. — Стб. 149—152
- Обнорский Н. П. Сандалии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- С.Н. Шитова, тәрж. М.В. Хәкимова Ситек // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ичĕк Викиампарта
- «Казанская узорная кожа»
- Ф. Х. Валеев. О генезисе кожаной узорной обуви татар
- Мужские сандалии, которые не испортят репутацию.
- 6 легендарных пар обуви, которые носили великие женщины
- Сандалии — самый древний тип обуви.
- Носят ли мужские сандалии настоящие джентльмены? 2020 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ.
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Добродомов И.Г.Бродячие слова // Русская речь. — 1971. — №1. — с. 129–137.
Ку мода пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |