Чăн кайăк
(Кайăксем ҫинчен куҫарнӑ)
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Кайăк (пĕлтерĕшсем) пăхăр.| Чăн кайăк | ||
|---|---|---|
 | ||
| Ăслăх классификацийĕ | ||
|
||
| Латинла çырни | ||
| Theria |
Кайăк (чăн кайăк), тери[1] (лат. Theria) — хальхи мĕнпур чĕрĕ çуратакан сĕтпе ӳсекенсенсене пĕрлештерекен сĕтпе ӳсекенсен кĕçĕн класĕ; вĕсем çурисене çăмарта хумасăрах (плаценталлисем çавсем шутĕнче, çаплах хутаҫлисем) тăваççĕ. Мĕнпур сĕтпе ӳсекенсем, çынсем те, — кайăксем (терсем). Сĕтпе ӳсекенсен хушшинче вĕсене тепĕр майлисем — çăмарта хуракан пĕрремĕш кайăксен кĕçĕн класĕ. Хăшпĕр чухне (ытларах — кивелнĕ) классификацисенче Сĕтпе ӳсекенсем тата Кайăксем синонимсем шутланаççĕ[2].
Ахăртнех, терминологи тасалăхĕ енчен, чĕрĕ çуралса сĕтпе ÿсекен тени вырăнлă пулма кирлĕ. Мĕншĕн тесен чăвашла «тискер кайăк» тени килти алла вĕреннĕ çакнашкал чĕрчунсене айккинче хăварма пултарать.
Классификацилени
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Класс Mammalia — Сĕтпе ӳсекенсем
- Кĕçĕн класс Prototheria — Пĕрремĕш кайăксем (Çурма чăн кайăксем)
- Инфракласс Marsupialia — Хутаҫлисем
- Клада Eutheria
- Инфракласс Placentalia — Плацентăллисем
Маккенна — Белл классификацилени
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Литература
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Luo Zhe-Xi, Kielan-Jaworowska Z., Cifelli R. L. In quest for a phylogeny of Mesozoic mammals. — Vol. 47. — № 1. — P. 1—78.
- van Rheede T., Bastiaans T., Boone D. N., Hedges S. B., de Jong W. W., Madsen O. The Platypus Is in Its Place: Nuclear Genes and Indels Confirm the Sister Group Relation of Monotremes and Therians // [1]. — P. 587—597. — DOI:10.1093/molbev/msj064.
- Wozencraft, W. C. Mammal Species of the World / Wilson D. E. & Reeder D. M. (eds). — 3rd edition. — Johns Hopkins University Press, 16 November 2005. — ISBN 0-801-88221-4
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Кэрролл Р. Палеонтология и эволюция позвоночных: В 3-х тт. Т. 2. — М.: Мир, 1993. — ISBN 5-03-001819-0 — С. 254.
- ^ Наумов Н. П., Карташёв Н. Н. Зоология позвоночных. Ч. 2. Пресмыкающиеся, птицы, млекопитающие. — М.: Высшая школа, 1979. — С. 165—167.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Раутиан А. С., Раутиан Г. С., Николаев С. И., Антонаракис С. Е. 2007. Историческая зоогеография тетрапод и молекулярное датирование подтверждают неожиданно раннее расхождение основных стволов млекопитающих
- Предки современных зверей жили 160 млн лет назад
- Supercohort Theria — Hierarchy — The Taxonomicon 2017 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
- Supercohort Theria — Tree of Life 2021 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.