Литвяк Лидия Владимировна

Ли́дия (Лилия) Влади́мировна Литвя́к (18 çурла 1921 — 1 çурла 1943) — Совет Союзĕн Паттăрĕ, лётчик-истребитель, авиазвено командирĕ, гварди кĕçĕн лейтенанчĕ. 22 çул тултаричченкх Миус-фронт патĕнче çапăçса пуçне хунă. Вилнĕ хыççăн икĕ хутчен хисепне — лейтенанта çити 1943 çулта тата аслă лейтенанта çити 1990 çулта — хăпартнă.

Биографи

Лидия (Лиля) Литвяк Мускавра 1921 çулхи çурлан 18-мĕшĕнче çуралнă.

Хĕсметри ĕçсем

Период	Чаç	Çĕнтерӳсем
1942	586 ИАП (женский ИАП)	3
çурла - 1942	586 ИАД
авăн - 1942	437 ИАП 201 ИАД
авăн - 1942	287 ИАД
1942	9 ГвИАП	3
1942 — çурла, 1943	296 ИАП (малашек - 73 ГвИАП)	5
çурла, 1 - 1943	73 ГвИАП	çапăçура пуçне хунă

Пурĕпе вĕçнĕ: 168

Пурĕпе çĕнтернĕ: 12 (+ 4 группăра)

Тӳпери çĕнтерӳсем

Дата	Пĕтернĕ самолёт тĕсĕ	Çĕнтернĕ вырăн	Мĕн çинче вĕçнĕ	Кам хутшăннă
çурла, 1942	Ю-88 (в группе)	-	Як-1
авăн, 13 - 1942	Ю-88	Сталинград	Як-1	Беляева Раиса
авăн, 13 - 1942	Me-109	Сталинград	Як-1	Беляева Раиса
авăн, 27 -1942	Ю-88	Сталинград	Як-1	Данилов (командир 287 иад), Хвостиков (командир 437 иап), Шутов (комэск из 437 иап), Дранищев, Беляева
авăн, 27 - 1942	Me-109 (группăра)	Сталинград	Як-1	Данилов, Хвостиков, Шутов, Дранищев, Беляева
раштав, 1942	Do-217	Сталинград	Як-1
нарăс, 11 - 1943	Ju-87	-	Як-1	Баранов Н. И.
11 февраля 1943	FW 190 (группăра)	-	Як-1	Баранов Н. И.
пуш, 22 - 1943	Ю-88	Ростов-на-Дону	Як-1
пуш, 22 - 1943	Me-109	-	Як-1
çу, 5 - 1943	Me-109	-	Як-1
çу, 7 - 1943	Me-109	-	Як-1
çу, 31 - 1943	Аэростат	-	Як-1	хушнă ĕçе пĕчченех тунă (Хĕрлĕ Ялав орденĕ)
ута, 16 - 1943	Ю-88	-	Як-1
утă, 16 - 1943	Me-109 (в группе)	-	Як-1
утă, 19 - 1943	Me-109	-	Як-1
утă, 21 - 1943	Me-109	-	Як-1
çурла, 1 - 1943	Me-109 (в группе)	-	Як-1	ведомый Александр Евдокимов
çурла, 1 - 1943	Me-109	-	Як-1	ведомый Александр Евдокимов

Чысланисем

• Совет Союзĕн Паттăрĕ (çу, 5, 1990).
• Ленин орденĕ.
• Хĕрлĕ Ялав орденĕ.
• Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ.
• I степеньлĕ Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин орденĕ

Фильмсем

• Фильм «Дорогами памяти» 1979, ЦСДФ (РЦСДФ), 18 мин. Режиссёр: Андриканис Е.
• Л. В Литвяк палăкĕ пирки калав.
• 2014 çул, пĕрремĕш фильм «Лиля», «Прекрасный полк» док. фильмсен серийĕ. Лидия Литвяка халалланă,. Режиссёр Александр Капков.
• 2013 çулта «Истребители» (реж. А. Мурадов) сериал тухнă. Лидия Литовченко (Лидия Литвяк) сăнарне Е. Вилкова вылянă.
• 2008 çулта Strike Witches аниме тухнă, Сани Литвяк вупкăнăн прототипĕ - Лидия Литвяк.

https://shikimori.org/characters/14139-sanya-v-litvyak 2016 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.

Литература

• Литвяк Лидия Владимировна // Кавалеры ордена Славы трёх степеней: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии Д. С. Сухоруков. — М.: Воениздат, 2000. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-01883-9
• Овчинникова Л. П. Женщины в солдатских шинелях. — Волгоград: Ниж.-Волж. кн. изд-во, 1987. — 47 с.
• Золотая Звезда москвича. М., 1963.
• Советские асы. — М.: «Восточный фронт», 1996.
• Gian Piero Milanetti . — Istituto Bibliografico Napoleone, Rome, Italy, 2013. — ISBN 9788875651466
• Виноградова Л. Защищая Родину. Летчицы Великой Отечественной. — М.: Азбука-Аттикус, КоЛибри, 2015. — ISBN 978-5-389-09900-5

Ӳнер ĕçĕсем

• Кравцова Н. Ф. Вернись из полёта. — М., 1971; 1979.
• Аграновский В. А. Белая лилия: Документальная повесть. — М., 1979 (Человек среди людей).
• дополненное издание повести «Белая лилия» в сборнике Аграновского «Лица: Повести и очерки». — М., 1982.

Каçăсем

•  Литвяк Лидия Владимировна «Патшалăх паттăрĕсем» сайтĕнче

• Стихотворение "Белая Лилия" https://poembook.ru/poem/1024654-belaya-liliya
• Л. Сепульведа. Белые Розы Сталинграда // «Скапсис».
• Пётр Власов. Белая Лилия Сталинграда.
• Александр Скороход. Ахтунг! Ахтунг! В небе «белая лилия»!
• Обстоятельства гибели Литвяк.
• Небесная Диана. Лидия Литвяк.
• Фильм «Дорогами памяти» 1979, ЦСДФ (РЦСДФ), 18 мин. Режиссёр: Андриканис Е.
• О воздушных сражениях, любви и смерти гвардии лейтенанта командира звена 73 гвардейского истребительного авиационного полка Лилии Литвяк.
• бывший летчик 73 ГвИАП Радченко Евгений Алексеевич о Литвяк и Будановой.
• Музей Краснолучской гимназии № 1 им. Л. Литвяк 2016 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ..
• Рассказ об истории памятника Л. В. Литвяк.
• Сталинград, девушки, самолёты.