Пуплевĕш

Ку ăнлава пуплерĕш тенипе пăтраштармалла мар

Беседка

Пуплевĕш, е пуплев хÿшши, е пуплевхÿшĕ, е пуплĕш — çынсен пысăках мар йышне пухăнса калаçма тунă архитектуралла ансат конструкци.

Беседка формисемпе тытӑмӗ

Калаҫусен формачӗ тӗрлӗрен пулма пултарать. Тӑватӑ юпа, вӗсене тӳрӗ те тӑватӑ кӗтеслӗ стенасемпе витнӗ; столовӑй стени ҫине виҫӗ енчен юпасем тӗренеҫҫӗ; тӑватӑ чӳречеллӗ юпасем тенкел хӗррипе пыраҫҫӗ, варринче вара хускалман пукан ҫине лараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне вӑл нумай кӗтеслӗ е ҫаврака пулма пултарать.

Хӑш-пӗр чухне беседкӑсем йывӑҫ е ҫулҫӑллӑ йӗплӗ пралук карнӑ пысӑках мар площадка евӗр илемлетеҫҫӗ.

Беседкӑсем уҫӑ кӑна мар, чӳречеллӗ, алӑклӑ пӗчӗк пӳлӗмсене те илемлетеҫҫӗ.

Вӗсем хӑйсене мӗнле тытнипе, ҫи-пуҫпа тата усӑ куракан материалсемпе питӗ уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Час-часах вӗсене йывӑҫран, тимӗртен тата ҫутҫанталӑк чулӗнчен тӑваҫҫӗ. Пӗрремӗшӗнче вӗсем вырӑс, швейцар е китай стилӗнче хатӗрлеҫҫӗ; юлашки тӗслӗхре авалхи классикӑлла стиль - Рим тата итальянсен формисемпе усӑ кураҫҫӗ. Ҫавӑн пек сӑн-сӑпатлӑ беседкӑсем садсемпе парксене илем кӳреҫҫӗ; пуринчен ытла шурӑ мрамортан е ытти ҫутӑ ӑратран тунӑ беседкӑсем лайӑх: вӗсен ҫирӗп архитектура йӗрӗсем тата ҫутӑ тонӗсем илемлӗ антитез фон ҫинче килӗшсе тӑраҫҫӗ, симӗс ӳсентӑрансен ҫӑмӑл мӗлкисем ӳкеҫҫӗ.

Собор тӑрри флюгер е пысӑках мар скульптура вӗҫленме пултарать.

Хӑш чухне беседкӑсенче шалти е тулти ҫутӑ ирттереҫҫӗ, анчах юлашки кун кирлӗ мар, каҫ пуласпа вара хурт-кӑпшанкӑсем илӗртеҫҫӗ.

Юлашки вӑхӑтра ҫакӑн пек ырӑ ятпа беседкӑсем-барбекене усӑ кураҫҫӗ. Вӗсен уйрӑмлӑхӗ пысӑк, ҫавӑн пекех сад каминӗнчен е мангалтан аякра пулма май пурри - "уйрӑлми атрибут".

Литература

• Забелин И., «Домашний быт русских царей и цариц», часть I).
• Журнал «Хозяйственный строитель», № VI, XV, XLVIII, LXVI, LXXVII, LVIII и XVII (1878—1883 гг.).