Шамаш — Википеди

Шамаш тата унӑн хӗвел палӑртӑвӗ, аллинче тытӑмлӑх палли

Шамаш — (семит тымарӗнчен Ш-М-Ш — хӗвел, Шамшу) — вавилон тата ассири халӑхӗсен хӗвел турри пулнӑ. Унӑн ятне «Кун хуҫи» тенине пӗлтерекен идеограммӑпа палӑртнӑ.

Кӗлӗсенче тата мухтав юррисенче Шамаша патша, чиртен сыватакан, тӗрӗс тӳре тенӗ. Вӑл ҫутӑ, уйсене тулӑхлӑх, ҫынсене — ырлӑх парать, тыткӑнрисене ирӗке кӑларать тата вилнисене чӗртет тесе шутланӑ.

Шамаша пуҫне ҫӳллӗ тюрбан ҫыхнӑ вӑрӑм сухаллӑ ватӑ ҫын пек сӑнарланӑ; вӑл наосра астул ҫинче ларать, дискӗ хӗвеле пӗлтерет.

Йемен халаплăхĕнче Шамс (ҫав семит тымарӗнченех) — хӗвел арӑм-турӑ вырӑнче е уйрӑм хӗвел турри.

Кун-ҫулӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тураев Б. А. Шамаш // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Уту, Шамаш / В. А. // Мифологический словарь / гл. ред. Е. М. Мелетинский. — М. : Советская энциклопедия, 1990. — С. 551. — ISBN 5-85270-032-0.
Шамшу // Мифы народов мира : Энцикл. в 2 т. / гл. ред. С. А. Токарев. — 2-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1988. — Т. 2 : К—Я. — С. 639.

Ку Шумер-аккад халаплăхĕ пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

п • с • т Шумер-аккад халаплăхĕ
Чи кирлĕ турăсем	Игиги • Ануннаки • Аба • Адад • Ану • Ашшур • Бэл • Инанна • Иштар • Нанна (Син) • Нергал • Мардук • Уту • Шамаш • Энки • Эа • Энлиль

Ытти турăсем	Агушайя • Айя • Амурру • Анту • Ануннит • Аруру • Баба • Белет • Белили • Гатумдуг • Гештинанна • Гибил (Гирра) • Гугаланна • Гула • Дагон • Дамгальнуна (Дамкина) • Ду'узу (Таммуз, Думузи) • Забаба • Ишкур • Иштаран • Ишхара • Ки (Нинхурсаг, Нинмах) • Ласу • Лугальапиак • Лугальгирра • Лугальгудуа • Месламтаэа • Миллиту • Набу • Намму • Нанайя • Нанше • Ниназу • Нингаль • Нингишзида • Нинисина • Нинлиль • Ниниб • Нинсианна • Нинсун • Нинурта • Нисаба • Нумушда • Нуску • Пабильсаг • Папсуккаль • Ташмету • Тишпак • Царпанит • Шала • Шара • Шульпае • Эрешкигаль • Эрра

Чун-чĕмсем, демонсем, халаплă чĕрчунсем	Асаг • Кингу • Ламассу • Ламашту • Тиамат • Хумбаба • Шеду

Паттăрсем	Абгаллу • Агга • Адапа • Гильгамеш • Зиусудра (Утнапиштим, Атрахасис) • Лугальбанда • Оанн • Энкиду • Эн-Меркар • Этана

Локацисем, категорисем, пулнисем	Абзу • Аратта • Дильмун • Дулькуг • Иркалла • Мэ • Потоп

Халапсем тата эпос сюжечĕсем	Аншар тата Кишар • Гильгамеш тата Агга • Гильгамеш тата Вилĕмсĕррин Тăвĕ • Гильгамеш тата Тӳпе Вăкăрĕ • Гильгамеш тата Çĕрайĕнчи тĕнче • Лахар тата Ашнан • Миф об Инанне и Энки • Этан пирки халап • Нергаль тата Эрешкигаль пирки поэма • Гильгамеш вилĕмĕ • Сошествие Иштар в Преисподнюю • Энума элиш • Гильгамеш кăссайĕ

п • с • т Семит халаплăхĕ
Халаплăхсем	Анăç семит халаплăхĕ • Ханаан тĕнĕ • Еврей халаплăхĕ • Карфаген тĕнĕ • Арап халаплăхĕ

Протосемит туррисем	Илу (Эль, Элохим, Аллах) • Аширату • Атару • Атарту • Хадду (Хаддад, Баал-Хадад) • Ярих • Шамшу (Шамаш, Шапаш)

Баал пăçтаçĕсем	Бэл • Петбе • Хубал • Ваалвериф • Баалшамин • Вельзевул • Баал-Хаммон • Баал-Хадад

Урăх турăсем	Анат • Ашера • Ашима • Астарта • Атаргатис • Гад • Дагон • Демарунт • Мелькарт • Молох • Мот • Кадеш • Кос • Ремфан • Решеф • Таммуз (Адонис) • Усоос • Хамос • Шахар • Шалим • Эльон • Эшмун • Яхве • Ям • Ярих