Шур кăмпа
Шурӑ кӑмпа (ҫавӑн пекех кӗскетет: шурӑ), е борик (лат. Boletus eddlis), - Боровик йӑхӗнчи кӑмпа. Ятне хывӑх каснӑ чечеке улӑштармасӑр хӑварас ҫуккине кӑтартать. Пур ҫӗрте те тӗл пулать, анлӑ сарӑлнӑ; тӗрлӗ формӑсемпе сӑрӑсем тӗрлӗрен. Ҫиме юрӑхлӑ кӑмпа пирки йӑлана кӗнӗ пекех хисеплеҫҫӗ.
| Шур кăмпа | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Ăслăх классификацийĕ | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Латинла çырни | ||||||||||||||||
| Boletus edulis Bull., 1782 | ||||||||||||||||
| Синонимсем: | ||||||||||||||||
|
Сăнлани
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Шелепкин сарлакăшĕ 7—30 см (хăш чух 50 см) çитет, çурма çаврашкаллă. Çийĕ яка е кăшт кăтăркаллă, типĕ çанталăкра çуркаланма пултарать. Йĕпе çанталăкра вăл кăштах йĕлмакаланать, типĕ çанталăкра çутатса тăрать. Кăмпа тĕксĕм хĕрлĕ тĕсрен пуçласа тĕксĕм шурă таранах пулать, ватăлнăçем тĕттĕмленсе пырать. Çавăн пекех сарăрах кăмпасем те тĕл пулаççĕ, хăш чух кăмпа тĕсĕ пĕр пек мар - тăтăшах шĕлепке хĕррипе шурă е сарă çаврашкасем пулма пултараççĕ. Шур кăмпа шлепкин тирне сÿсе илме çук[1].
Кăмпа шалтан хытă, тачка, тĕсĕпе çамрăкрах чухне шурă пулать, кăмпи ватăлнăçем тĕсĕ саралса пырать. Анчах та каснă тĕлте тĕсне улăштармасть. Тути çемçе, уйрăмах пĕçернĕ чухне е типĕтме хунă вырăнта тутлă шăршă кĕрет.
Туни 8—25 см çÿллĕш пулать, унăн диаметрĕ 10 см çитме пултарать. Кÿлепипе пичкене аса илтерет, çитĕннĕçем тăсăлать, варри тĕлĕ е сарăлать, е пĕрĕнет, Кăмпа тунин тĕпĕ ытларах чухне сарлакипех юлать. Кăмпа тунин тĕсĕ шурă, хăмăр е хĕрлĕрех пулма пултарать, хăш чухне шĕлепкепе туни пĕр тĕслĕрех пулаççĕ, çапах туни кăшт шупкарах пулать.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Описание на сайте «Грибы Калужской области»
- Про грибы 2010 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
- гриб Боровик 2009 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
- Таксономия на сайте www.mycobank.org