Адрон: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
п робот хушрĕ: sh:Hadron |
Luckas-bot (Сӳтсе яв | хушни) п r2.7.1) (робот хушрĕ: kk:Адрондар |
||
52-мĕш йĕрке: | 52-мĕш йĕрке: | ||
[[it:Adrone]] |
[[it:Adrone]] |
||
[[ja:ハドロン]] |
[[ja:ハドロン]] |
||
[[kk:Адрондар]] |
|||
[[ko:강입자]] |
[[ko:강입자]] |
||
[[la:Hadron]] |
[[la:Hadron]] |
17:37, 30 Утӑ уйӑхӗн 2011 вӑхӑтри верси
Адрон (грек hadros — вăйлă; термина усă курма совет физикĕ Л. Б. Окунь сĕнĕвĕпе йышăннă) — класс элементарлă пĕрчĕксен класне кĕрет, Хăватлă пĕр-пĕринпе ĕç-пуçĕн йĕркисене пăхăнать тата чăн элементарлă пĕрчĕк вырăнне лармасть. Адронсем кварк шучĕсемпе икĕ пысăк пая уйрăлаççĕ:
- мезонсем — пĕр кваркран тата пĕр антикваркран тытăнса тăраççĕ,
- барионсем — виçĕ тĕслĕ виçĕ кваркран тытăнса тăрать.
Йĕри-таврари курăнакан япала барионсенчен — нуклонсенчен — тытăнса тăрать, вĕсем атом тĕшшине тытăм паракан протонсемпе нейтронсем пулаççĕ.
Мезонсем шутне пионсем (π-мезонсем), каонсем (K-мезонсем) тата ытти йывăр пĕрчĕксем.
Малтан «мезон» палăрту «вăтам йывăррине» пĕлтернĕ, çавăнпа ĕнтĕ мезонсен ĕретне мюонсене те (μ-мезонсем) кĕртнĕ. Халĕ мюон адрон маррине, вăл лептон класĕнчине пулнине çирĕплетнĕ, çапла вара ăна μ-мезон тесе калани тĕрĕс мар тенĕ.
Юлашки вăхăтра экзотикă адронĕсене тĕпчесе тупнă; вĕсем вăйлă хутшăнуллă пĕрчĕксем шутланаççĕ, анчах та вĕсем адронсене кварк-антикварк е виçĕ кварк классификации теорин йĕркине вырнаçаймаççĕ. Хăшпĕр адронсем экзотикăлăх пирки ăслăлăх тĕплĕн кăтартаймасть.
Экзотикăллă адронсем çапла пайланаççĕ:
- Экзотикăллă барионсем, сăмахран пентакварксем, сахалтан та, 4 кваркпа 1 антикварк шучĕллĕ.
- Экзотикăллă мезонсем, (адрон молекулисем, глюболсем тата гибридлă мезонсем).
Гиперонсем те барионсем шутланаççĕ, вĕсем— элементарлă пĕрчĕксене хăвăртлатаканра çуралакан йывăртарах та тăнăç мар пĕрчĕксем.
Вуламалли
Каçăсем
Çак статьяра çăлкуç каçисене пĕлтермен. Информаци тĕрĕссине кăтартакан çăлкуç пулмалла, унсăрăн ăна кăларса пăрахма та пултараççĕ.
Эсир çак статья валли сумлă çăлкуç тупса хушма пултаратăр. |