Хаос теорийĕ

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Хаос теорийĕ — математикăн хăшпĕр линилле мар динамикăлла тытăмсене, — хаос (динамикăлла хаос, детерминацилле хаос) вăйăмĕнче тăраканскерсене, — тишкерекен пайĕ. Кун пек тытăма палăртакан модель детерминацилле пулсан та (сăлтавĕсем пуррине пелтерет çапла калани), мĕн пулса иртесси ăнсăртла пек курăнать. Кун пек уйрăмлăхсене акцентлас шутпа, çак теорипе палăртакан пулăма çапла калаççĕ: динамикăлла хаосăн теорийĕ.

Çакăн пек тытăмсен тĕслĕхĕсем — атмосфера, турбулентлă юхăмсем, чĕре аритмийĕн хăшпĕр тĕсĕсем, биологилле популяцисем, çынсен пĕрлĕхĕ тата унăн айтытăмĕсем: экономикăлла, политикăлла, культурăлла, психологилле тата ытти системăсем. Ал айĕнче пур реккурентлă енсене анализ тунипе пĕрлех, кунта математикăлла модельсем ăсталани те кирлĕ.

Хаос теорийĕ математикăпа физикăна çыхăнтарать.

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]