Кушак

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Кушак
Кушак
Ăслăх классификацийĕ
Патшалăх:
Класс: Сĕтпе ӳсекенсем
Латинла çырни
Felis catus

Кушак (пиçyк, азерб. pişik; лат. Felis catus) — кушак пеккисен сĕт ĕçeкен алла хăнăхтарнă килти чĕрчун. Ăна пĕç-пĕç тесе чĕнeççĕ, пĕрĕс тесе хăвалaççĕ.

Пĕрлехи сăнав[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вун сакăр чернеллĕ. Шăшисемпе апатланать. Сĕт ĕçме кăмăллать.

Кушаксем историре тата халаплăхра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Авалхи тĕнче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Этимологи[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вырăссем калaççĕ чăвашсен Кушак сăмахĕ Кошак, Кошка сăмахран тухнă тесе. Анчах ку чăнахипе каласан тĕрĕк чĕлхинчен тухнă сăмах: Йолан — Çĕлен — Змея, Куйан — Кyçaна — Заяц, çaвăнпа Кайăк — Кyçaк — Кушак — Дичь. Тутар чĕлхинче Кош — Птица. Тĕрĕк чĕлхинчи Й сас палли чăвашсен чĕлхинче Ш Ç Ч сас паллисем çине улшăнaççĕ. Авалхи китай чĕлхинче пĕр иероглив 兔 — кот/кролик/заяц (кушак па куяна) палăртат, ĕлĕк куянпа кушак пĕр тăван йышран тесе шутланă, çaвăнпа пĕр сăмахпа палăртнă. Кyçaна — Кушана / Кyçaка — Кушака.[çăлкуç?]

Чăвашсен тепĕр сăмах пур Кушака палăртаканни — Пĕçи, Пĕçyк, Пĕçyкка, перси Bis сăмахĕнчен пулнă, тутарла Песи.

Авалхи Йĕкипетри кушак статуэтки. Лувр

Ботаника[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кушак сăмах ӳсентăран ячĕсенче тĕл пулать[1]. Вĕсен хушшинче: кушак пăрçи, кушак кĕпçи, кушак ути, кушак пӳсĕр курăкĕ, кушак çăмарти, кушак ури, кушак хӳри.

Çавăн пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Куданова З.М. Определитель высших растений Чувашской АССР. — Наука.

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Джина Спадафори, Поль Д. Пайон, "Кошки для "чайников"", Мускав, 2006.
  • А. Фогель, Х.-Э. Шнайдер — "Советы любителям кошек": перевод с немецкого. — М.: Лесная промышленность, 1987.
  • Мей Дж. — "Все о породах кошек". ИД Кристалл, 2005. ISBN 5–9603-0015
  • Иллюстрированная энциклопедия кошек, М.: Олма-Пресс, 2001. ISBN 5-224-02331-9
  • Мельников И. В. — "Энциклопедия кошек и их хозяев. Советы на каждый день". М.: Феникс, 2005. ISBN 5-222-05694-5.
  • Махов А.Е. Кошка в средневековой культуре 2017 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. // Махов А.Е. HOSTIS ANTIQUUS: Категории и образы средневековой христианской демонологии. Опыт словаря. — М.: Intrada, 2006, с. 228–230.
  • Топоров В.Н. Кот 2017 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ. // Мифы народов мира. Энциклопедия в 2-х т. Т. 2, М., 1992, с. 11.

[[Fayl:Коты. Марки Украины 2007.jpg|thumb|right|390px|Кушак açи ăрачĕсем марккăсем çинче, 2007]] Генетика кошки / С. О’Брайен, Р. Робинсон, А. С. Графодатский и др.; Отв. ред. доктора биол. наук П. М. Бородин, А. О. Рувинский. Сибирское отделение РАН. Институт цитологии и генетики. — Новосибирск: ВО «Наука». Сибирская издательская фирма, 1993. — 1 350 экз. — ISBN 5-02-030567-7

Кaçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]