Ĕмĕрхи шăнлăх

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Ĕмĕрхи шăнлăх (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Палăртнисем:
'*хĕрлĕ-кăвак **— çурçĕр çурчăмăрĕнчи нумайçуллă шăнлăх районĕсем,** синкер* — çулталăкра 15 талăкран ытла тăпра шăнакан районсем, **хĕрлĕ** — çулталăкра 15 талăкран сахал тăпра шăнакан районсем, **талкăш йĕр** — сезонпа юрпа витĕнекен облаçĕн чикки.

.

«Ĕмĕрхи шăнлăх» (нумай çуллă криолитозона, нумай çуллă шăнлăх) — криолитозонăн пĕр тапхăр та ирĕлмесĕр тăракан пайĕ. Çĕр çинчи ĕмĕрхи шăнлăхăн пĕрлехи лаптăкĕ — 35 млн км². Ареалĕ — Аляскăн, Канадăн, Европăн, Азин çурçĕр пайĕ, Çурçĕр Пăрлă океанĕнчи утравсем, Антарктида. Нумай çуллă шăнлăх районĕсем — çĕр хуппин тулаш сийĕ, унти температури чылай хушă 0 °C çӳле хăпармасть. Нумай çуллă шăнлăх зонинче тăпрари шыв пăр евĕр, унăн тарăнăшĕ хăш чухне 1 000 метр ытла пулать.

Çавăн пекех

Асăрхавсем

Каçăсем

А. В. Павлов, Г. Ф. Гравис. Вечная мерзлота и современный климат 2020 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
Континентальная многолетняя мерзлота // МЕТОДЫ ОЦЕНКИ ПОСЛЕДСТВИЙ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА ДЛЯ ФИЗИЧЕСКИХ И БИОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ. Ред. С. М. Семенов. М. Росгидромет, 2012 г. 508 стр. ISBN 978-5-904206-10-9
Основные природные и социально-экономические последствия изменения климата в районах распространения многолетнемерзлых пород. Оценочный отчет. 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
Тем, кто идет по тайге. Меньчуков А.Е. 2015 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ., с картой покрытия вечной мерзлотой территории СССР - Москва, "Недра", 1979
Особенности вечной мерзлоты и возведения фундаментов зданий на вечной мерзлоте
Карта расположения объектов изучения криосферы Земли 2013 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче архивланӑ.
Вечная мерзлота продолжает таять, а у ученых и чиновников практически нет ответов. - "The Moscow Times", 06.10.2011
Сайт Circumpolar Active Layer Monitoring Network (акăлч.)
CIRCUMARCTIC MAP OF PERMAFROST AND GROUND ICE CONDITIONS 2015 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. (акăлч.) - National Snow and Ice Data Center