Амазонка (юханшыв)

Амазонка (юханшыв)
порт. Amazonas, исп. Amazonas
Характеристика
Тăршшĕ	6992 км
Бассейн лаптăкĕ	7 180 000 км²
Шыв системи	Атлантика океанĕ
Шыв тăкакĕ	220 000 м³/ç
Шыв юххи
Шыв пуçламăшĕ	Мараньон (юханшыв)
• Çӳллĕшĕ	110
• Координатсем	4°26′41937″ ю. ш. 73°26′50″ з. д. / 16.08250° ю. ш. 73.44722° з. д. (G) (O) (Я) Координатсем: секунды широты >= 60; {{#coordinates:}}: недействительная широтаШаблон:Карттă/Бк/Д
Шыв вăрри	Атлантика океанĕ
• Çӳллĕшĕ	0 м
• Координатсем	0°35′35″ ю. ш. 49°57′22″ з. д. / 0.5933167° ю. ш. 49.9562750° з. д. (G) (O) (Я)Координатсем: 0°35′35″ ю. ш. 49°57′22″ з. д. / 0.5933167° ю. ш. 49.9562750° з. д. (G) (O) (Я)Шаблон:Карттă/Бк/Д
Юханшыв тайлăмĕ	0,016 м/км
Вырнаçни
Патшалăхсем	Бразили, Боливи, Перу, Колумби
	Ошибка Lua в Модуль:Location_map/multi на строке 27: Unable to find the specified location map definition. Neither "Шаблон:ПозКарттиКолумби" nor "Шаблон:ПозКартти Колумби" exists.

Амазонка' (порт. Amazonas) — Кăнтăр Америкăри юханшыв. Бассейн лаитăкĕпе Çер çинче чи пысăкки. Мараньон тата Укаяли пĕрлешнинчен пуçланать. Мараньонăн тĕп пуçламăшĕнчен тăршшĕ - 6437 çх, 20-мĕш ĕмĕр вĕçĕнче тупнă Апачет юппиинчен 7000 çх яхăн, Укаяли пуçламăшĕнчен пуçласа 7000 çх ытла.

Амазонкăн юпписем нумай, 20 яхăн юппин тăршшĕ 1500 çх нумайрах.

Пысăкрах юпписем: сылтăмра — Журуа, Пурус, Мадейра, Тапажос, Шингу, Токантинс; сулахайра — Иса, Жапура, Риу-Негру. Аялти юххинче шыв тăкакĕ 220 тысяч м³/с (сезонсемпе 70-тен 300 пин таран ылмашăнать). Çулталăкне вăтамран 7000 км³ (Çĕр çинчи пĕтĕм юханшывсен юххин 15 % ) шыв юхать. Çав шутра 1 миллиардя тонна яхăн хытă япаласем. Амазонка тăрăх 4300 çх карапсем çӳреççĕ, океан карапĕсем Мануас хули таран (вăрринчен 1690 çх) хăпараççĕ. Главные порты (снизу вверх): Белен, Сантарен, Обидус, Манаус (Бразилия), Икитос (Перу). Амазонка çинчи тĕп портсем, аялтан çӳлелле: Белен, Сантарен, Обидус, Манаус (Бразилия), Икитос (Перу).