Контент патне куҫ

Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Виктор Гюго бюсчĕ, Бурбонсен дворецĕ (Наци пухăвĕ), Парис. Хыçалти планĕнче Мĕнпур тĕнчери лăпкăлăх конгресĕнче (Парис) 1849 каланинчен суйласа илнĕ унăн цитати: «Кун çитет , ун чухне вара… эсир пурĕ те, континентри мĕнпур наци, хăйсен уйрăмлăх палăртăвĕсене тата кашнин мăнтайлăхĕ хăйне евĕрлĕхне çухатмасăр, пурĕ те пачах татăлми çав тери çӳллĕ пĕрлехĕнче çупăрланса Европăри тăванлăха туса хурăр»»[1][2][3]

«Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем» — лозунг[4], Европа континентĕнчи пĕтĕм çĕршыва патшалăх çийĕнчи пĕрлештерĕвĕ йĕркелес проект тата гипотезăри идея. Çак шухăш нумай ĕмĕр тăршшипе тĕрлĕрен формăсенче: монархсен, дворянсемпе аристократсен тата панъевропейсен ĕмĕчĕсенчен марксистсен, социалистсен тата, юлашкинчен, демократсен «Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсене», Анăç Европăри халăхсен федерацийĕ евĕрлĕх идейи патне çити ялкăшнă[5].

Малтанах асăннисем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Вильгельм II — Европăра АПШ проектне хирĕç «Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем» идейăна пурнăçа кĕртессишĕн кĕрешекен пĕртен-пĕр монарх.

Малашне çак идея социал-демократсем хушшинче сарăлнă. Республика статусĕнчи Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсене тăвас лозунг, пĕрлешӳсемпе вăрçă блокĕсене хирĕçлĕскер, 1915 çулхи нарăс-пуш уйăхĕсенче Берн хулинче иртнĕ РСДРП конференцинче дискусси пулнă.

«Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсене» тăвассишĕн Вильгельм II император питĕ тăрăшнă. Вальтер Ратенау хăйĕн кун кĕнекинче çапла палăртнă: «Кайзер планĕ: унăн шучĕпе Америкăна хирĕç Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсен идейине турккăсемпе акăлчансем пĕр пулса йышăнса пулăшĕç. Пиллĕк патшалăх, çав шутра Франци, темĕн тума пултарĕç. Темĕнле хӳтĕленӳ-тапăну пĕрлешĕвĕ». Малалла Вильгельм II пĕрлехи Европа валли мăнаçлă идея никĕсĕнчен Виççĕллĕ пĕрлешӳ — Германи, Франци тата Аслă Британи — шухăша палăртать. Çак план пирки вăл Австри ютçĕр ĕçĕсен министрĕпе Берхтольд графпа калаçать. 1914 çулхи çурлан 4-мĕшĕ хыççăн та çак Европăна пĕрлештерес идея кайзер пуçенче сӳрĕлмен[6].

Большевиксен ертӳçи Владимир Ленин çак идейăна скепсиспе йышăнать. Вăл тата унăн партийĕ капитализм рельсĕпе пыракан çĕршывсем лăпкăн пĕрлешĕнес пирки шухăшлнине РСДРП ТК «Социал-демократ» хаçатĕнче 1914 çулхи чӳкĕн 1-мĕшĕнчи номерĕнче «Война и Российская социал-демократия» политикăри манифестĕнче тăрă шыв çине кăларать. Статьяра çырнипе, герман, австри тата раççей монархĕсене пĕтериччен «Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем» лозунг суя та ним шухăшсăр пулать. Çав хаçатрах, 1915 çулхи çурлан 23-мĕшĕнчи номерĕнче «Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсен лозунгĕ пирки» статьяра, Ленин тӳррĕн калать: Европăра капитализм чухне çакăн пек йĕркеленӳ пулаймасть, е — реакцилле пулать[7][8].

Лев Троцкий выступил с заявлением, что «вăрçă вĕçленсен эпĕ Европăна дипломатсем мар, пролетариат туса хунă — Европăри Федерациллĕ республика пек куратăп, Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем — çакна тумалла. Экономикăри эволюцие пула нацисем хушшинчи чикĕсене пăрахăçмалла пулать. Ахăртнех Европа наци ушкăнĕсене пайланса юлсан, империализм каллех хăйĕн ĕçне тытăнĕ. Европăри Федерациллĕ республика çеç тĕнчене лăпкăлăх парĕ»[9][10].

XX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче прогрессивлă пĕрлĕх чехословак философĕ, политикăри ĕçченĕ, малашне пĕрремĕш Чехословаки президенчĕТомаш Гарриг Масарик каланине тимленĕ. Вăл ĕнтĕ çав тапхăрта Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсене тăвас тĕп кĕрешӳçĕ шутланнă.

1920-мĕш ĕмĕрсен вĕçĕнчех Бернард Шоу хăйĕн «Таймс» хаçата панă интервьюре Масарика пулаяс ЕПШ президенчĕ пулмашкăн кандидат тесе кăтартнă[11].

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ Виктор Гюго — Речи на конгрессе мира в Париже 1849. antimilitary.narod.ru. çăлкуçран архивланă 2 Ҫӗртме уйӑхӗн 2017. Тĕрĕсленĕ 11 Раштав уйӑхӗн 2017.
  2. ^ Смолина А.В. От национальных государств к единой Европе: проблемы европейской интеграции в XIX-XXI вв. — Научное издание. — М.: РХГА, 2016. — ISBN 978-5-88812-792-6
  3. ^ Ферхофштадт Г. Сполучені Штати Європи. Маніфест для нової Європи. — Киев: «К. І. С.», 2007. — ISBN 966-7048-72-1
  4. ^ В. И. Ленин, «Европăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем лозунгĕ пирки», Хайланисен тулли пухăмĕ. — 5-мĕш кăл. — {{{1}}} м: Политиздат, 1969.
  5. ^ Віднянський С.В., Мартинов А.Ю. Об'єднана європа: від мрії до реальності. Історичні нариси про батьків-засновників Європейського Союзу. — Киев: НАН Украïни/Iнститут iсторïi Украïни, 2009. — ISBN 978-966-02-5494-7
  6. ^ Макдоно Д. Последний кайзер. Вильгельм Неистовый / Пер. А. Филитова. — Историческая библиотека. — М.: АСТ, 2004. — ISBN 5-17-023641-7
  7. ^ Ленин В. И. Полное собрание сочинений. Т. 27. Август 1915 — июнь 1916. — Litres, 2017. — ISBN 9785040076635
  8. ^ Александренко Г. В. Марксизм-ленінізм про державну федерацію. — Київ: Видавництво АН УРСР, 1960. — С. 73-74, 76.
  9. ^ Ленинская теория империализма и современная глобализация. Кн. II. — Litres, 2017. — ISBN 9785040229796
  10. ^ Сполучені Штати Європи: чому сучасні лідери ЄС керуються заповітами Троцького. // Nationalcorps.org. Тĕрĕсленĕ 18 Ҫӗртме уйӑхӗн 2018.
  11. ^ Підлуцький Олекса Постаті XX століття. — Киев: Дух і літера, 2007. — ISBN 966-7888-91-6

Литература

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
акăлчанла
  • Cameron F. The Future of Europe: Integration and Enlargement. — Psychology Press, 2004. — ISBN 9780415324847
  • Smit B. The Heineken Story: The remarkably refreshing tale of the beer that conquered the world. — Profile Books, 2014. — ISBN 9781782831136
  • Temporal P. Branding for the Public Sector: Creating, Building and Managing Brands People Will Value. — John Wiley & Sons, 2014. — ISBN 9781118756256
вырăсла
  • Бабкина Е., Михалева Т., Родич М., Шишкарева Т., Лойша Д. Европейское право. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785040143092
  • Бакунин М. Речи на конгрессах Лиги Мира и Свободы. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785457138018
  • Барышникова П. С., Цай К.А. Россия и Совет Европы: история, современность и перспективы взаимодействия правовых систем. — Москва: Проспект, 2016. — ISBN 9785392206766
  • Владимир Ленин (Ульянов) Полное собрание сочинений. Том 27. Август 1915 – июнь 1916. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785040076635
  • Душенко К. Всемирная история в изречениях и цитатах. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785457191341
  • Коллектив авторов Ленинская теория империализма и современная глобализация. Книга II. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785040229796
  • Макдоно Д. Последний кайзер. Вильгельм Неистовый / Филитов А.. — Москва: АСТ, 2004. — ISBN 5-17-023641-7
  • Платонов О. Война с внутренним врагом. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785457954359
  • Смолина А.В. От национальных государств к единой Европе: проблемы европейской интеграции в XIX-XXI вв. — Москва: РХГА, 2016. — ISBN 978-5-88812-792-6
  • Хаггер Н. Синдикат. История мирового правительства. — Москва: Litres, 2017. — ISBN 9785040060610
  • Чубарьян А. Российский европеизм. — Москва: Олма-Пресс, 2006. — ISBN 5-224-05369-8