Егоров Николай Иванович

Егоров Николай Иванович
Çуралнă вăхăт:	1949, нарăс, 20
Çуралнă вырăн:	Çӳлти Кинчер ялĕ, Вăрмар районĕ, Чăваш АССР, СССР
Ăслăх сфери:	тюркологи этимологи, топономика, антропономика
Альма-матер:	ЧПУ
Чыславсемпе парнесем	Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ ăслăх ĕçченĕ (1999)

Николай Иванович Егоров — чăваш чĕлхине тĕпчекенĕ, филологи ăслăлăхĕсен тухтăрĕ, профессор. Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ ăслăх ĕçченĕ (1999), Турккă лингвистика пĕрлĕхĕн пайташ-корреспонденчĕ, Пĕтĕм тĕнчери тюркологсен ассоциацин президиумĕн пайташĕ.

Чăваш чĕлхи кун-çулĕпе этимологине, топономикипе антропономикине тĕпчекенĕ. Аслă шкул программисен автăрĕ.

Биографи

1949 çулхи нарăсăн 20-мĕшĕнче Чăваш АССР йышĕнчи Вăрмар районĕн Çӳлти Кинчер ялĕнче çуралнă.

Вăтам шкулта вĕренсе тухсан И. Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университечĕн истори-филологи факультетĕнче (чăваш уйрăмĕ) аслă пĕлӳ илнĕ.

Вăрмар районĕн Культура çуртĕнче ĕçленĕ. 1977-1992 çç. Чăваш АССР Министрсен Канашĕн Чĕлхе, литература, истори тата экономика ĂТИ (халĕ ЧПГĂИ) ăслăх ĕçтешĕ вырăнĕнче тăрăшнă. 1993-2004 çç. И. Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университетĕнче культурологи тата тюркологи кафелрине йĕркеленĕ, ертсе пынă, профессор. 2004-па – Чăваш патшалăх гуманитари ăслăхĕсен институчĕн чĕлхе пĕлĕвĕ уйрăмĕн ертӳ-ăслăх ĕçтешĕ.

Ăслăх ĕçĕсем

Кĕнекисем, статьясем

• Историческое развитие чувашской лексики// Современный чувашский литературный язык. Т.1, Шупашкар, 1990, с. 128-145.
• Опыт этимологизации чувашских терминов родства и свойства (ЧНТИ тĕпчев ĕçĕсен кăларăмĕсем. 1979, 1981-1985)
• Оногуры, савиры, булгары, угры и их взаимоотношение в первой половине I тысячилетия н.э. (ЧНТИ тĕпчев ĕçĕсен кăларăмĕсем. 1987-1988).
• Историческое развитие общетюркского а первого слога в булгаро-чувашском языке (ЧНТИ тĕпчев ĕçĕсен кăларăмĕсем. 1983, 1985, 1986)
• Чăваш календарĕ. "Ялав" журнал, 1989.
• Чувашские праздники и обряды. Шупашкар, 1992.

Вуламалли

1. Егоров, Н. И. Николай Егоров: «Тасалнă хыççăн çĕнĕрен чĕрĕлсе тăрăпăр» / Н. И. Егоров ; Н. Смирнова калаçнă // Хыпар. – 2009. – 20 нарăс. – С. 4.
2. Егоров, Н. Халăх чунне упраса хăварасчĕ / Н. Егоров ; пичете Н. Осипова хатĕрленĕ // Тăван Атăл. – 2013. – № 2. – Прил.: с. 2-10. – (Сунтал : хушма журнал).
3. Егоров Николай Иванович // Чӑваш чӗлхи тӗпчевҫисем : биобиблиографи указателӗ. – Шупашкар, 2006. – С. 89-93.
4. Исаев, Н. Ентеш-ученӑй вӗрентӗвӗ / Н. Исаев // Хӗрлӗ ялав (Вӑрмар р-нӗ). – 2010. – 30 пуш. – С. 3.
5. Кузнецов, А. Ентешĕмĕр халĕ – академик / А. Кузнецов // Хыпар. – 2005. – 21 кăрлач.
6. Менгу, Т. Пирӗн чӑн пуянлӑх – чӗлхе тата культура / Т. Менгу // Самант. – 2012. – № 8. – С. 4.
7. Петрова-Ахтимирова, Р. Тĕрĕк тĕнчин тĕпчевçи / Р. Петрова-Ахтимирова // Хыпар. – 1999. – 20 нарăс. – С. 6.
8. Степанов, В. Тĕрĕк чĕлхисен ăсчахĕ / В. Степанов // Халăх шкулĕ = Нар. шк. – 1999. – № 1. – С. 81-83.
9. Зайцев, Я. Н. Николай Иванович Егоров // Зайцев, Я. Н. Мы – урмарцы / Я. Н. Зайцев. – Чебоксары, 1997. – Вып. 1. – С.55-56.
10. Егоров Николай Иванович // Исследователи этнографии и археологии Чувашии : биобиблиогр. словарь. – Чебоксары, 2004. – С. 83-84.
11. Егоров Николай Иванович // Кто есть кто : ученые Чувашского государственного университета имени И. Н. Ульянова. – Чебоксары, 2002. – С. 63.
12. Егоров Николай Иванович // Ученые и сотрудники Чувашского государственного института гуманитарных наук : 1930-2005. – Чебоксары, 2005. – С. 55.
13. Знакомое имя в тюркологии мира // Совет. Чувашия. – 2005. – 20 янв. – С. 1.
14. Кузнецов, А. В. Егоров Николай Иванович : (к 60-летию со дня рождения) / А. В. Кузнецов // Вестн. Чебоксар. фил. Моск. гос. гуманит. ун-та им. М. А. Шолохова. – 2009. – № 6. – С. 361-365.
15. Кузнецов, А. В. Н. И. Егоров – исследователь традиционного чувашского этикета / А. В. Кузнецов // Международная научная конференция «Чувашский язык и современные проблемы алтаистики» (27-28 февр. 2009 г.) = The international scientific conference «Chuvash language and modern problems of altaic linguistics» (Februaru 27-28, 2009). – [Чебоксары], 2009. – Ч. 1. – С. 238-239.
16. Тенишев, Э. Он видит в языке отражение судьбы народа / Э. Тенишев, А. Чеченов // Совет. Чувашия. – 1999. – 20 февр.
17. Хузангай, А. П. Егоров Николай Иванович / А. П. Хузангай // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 156.
18. Хузангай, А. П. Егоров Николай Иванович / А. П. Хузангай // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2006. – Т. 1 : А-Е. – С. 556-557.
19. Хузангай, А. П. HURA SUNAL, VASKAMASӐR, ES VASKA! / А. П. Хузангай // Международная научная конференция «Чувашский язык и современные проблемы алтаистики» (27-28 февр. 2009 г.) = The international scientific conference «Сhuvash language and modern problems of altaic linguistics»(Februaru 27-28, 2009). – [Чебоксары], 2009. – Ч. 2. – С. 6-7.

Каçăсем

• Юбиляры 2009 г. (20 февраля) 2022 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ.
• Интервью
• Чувашская книжная палата Чувашской Республики