Килĕ

Preparing the fufu

Килĕ — кисĕппе мĕне те пулин тÿме усă куракан савăт. Йывăçран, чулран, фарфортан пулма пултарать.

Ĕлĕк, сăмахран, ку меслетпе кĕпе-йĕм çунă. Хальхи вăхăтра пĕчĕк килĕсемпе апат-çимĕç хатĕрленĕ чухне (тĕпретме) усă кураççĕ.

Пысӑк йывӑҫ арман килкартинче (80 см ҫӳллӗш) ӑвӑс е хурӑн (хулӑн та кӗске йывӑҫ вуллинчен) тулӑ, урпа, вир, хуратул пӗрчисене уйӑрса тӑнӑ. Илнӗ массӑна ала ҫине акма пултарнӑ — сӑмахран, сӗлӗ ҫӑнӑхне токно тунӑ. Йӗтӗн ҫӑвӗпе кантӑр ҫӑвӗ хатӗрлемелли тапхӑрсенчен пӗри пулнӑ.

Тата тепӗр тӗллев - кантӑрпа йӗтӗн тунисене (хӑш — пӗр чухне, йӗтӗн сӳсне арланӑ чухне) ҫав ӳсентӑрансен сӳсне (сӳсне, сӳсне, чӳпӗкне) илнӗ чухне (йӗтӗн тунисене йӗпетсе типӗтнӗ йӗтӗн тунисене лӳчӗркенӗ.

Йывӑҫ пестӑн (толкачӑн, пехталӗн) рабочисен пайне тимӗрпе (чугун вӗҫлӗ) тимӗрпе (пестӑн ӗҫ пайне ҫуркаланса пӗтесрен тата унӑн пусӑрӑнтаракан пултарулӑхне лайӑхлатас тӗллевпе (сӑмахран, кантӑр тунисемпе йӗтӗн вӑрри тӗртнӗ чухне) тимӗрпе тыттарма пултарнӑ. Пестсем пуринчен ытла икӗ енлӗ: икӗ вӗҫлӗ, варринче авӑрлӑ. Корпус (тулово) ступӑсене ҫирӗплетсе тӑракан ункӑсемпе ҫавӑрса илме пултарать.

Вуламалли

• Ступки металлические // Товарный словарь / И. А. Пугачёв (главный редактор). — М.: Государственное издательство торговой литературы, 1960. — Т. VIII. — Стб. 483—484
• Бежкович А.С, Жегалова С.К. и др. Хозяйство и быт русских крестьян : Памятники материальной культуры. — М.: Советская Россия, 1959. — С. 72, 77—78, 102, 166, 194 (илл. 39, 155, 156). — 257 с.
• Болонев Ф.Ф. Ручные жернова и ступы в хозяйстве русских крестьян Забайкалья. — Проблемы археологии, этнографии, антропологии Сибири и сопредельных территорий : Материалы Итоговой сессии Института археологии и этнографии СО РАН. — Новосибирск: ИАЭТ СО РАН, 2010. — Т. XVI. — С. 372—377. — 616 с.
• Шангина И.И. Ступа с пестом // Русский традиционный быт : Энциклопедический словарь. — СПб.: Азбука-классика, 2003. — С. 235—237. — 688 с.

Пĕчĕк килĕпе тата пĕчĕк кисĕппе хура пăрăç тĕпретни

• Топорков А.Л. Ступа и пест // Славянские древности : Этнолингвистический словарь : в 5 т / Под общ. ред. Н.И. Толстого. — М.: Международные отношения, 2012. — Т. 5 (Сказка—Ящерица). — С. 188—192. — 736 с.
• Воскресенский П.И. Глава 9. Измельчение и смешивание // Техника лабораторных работ. — 9-е изд., перераб. и доп. — М.: Химия, 1969. — С. 343—347. — 719 с.
• Ступка // Краткая энциклопедия домашнего хозяйства. Том 2. — М.: Большая советская энциклопедия, 1959. — С. 607. — 772 с.

Каçăсем

• Example of an automatic mortar grinder