Китай императорӗсен ят-йышӗ
Шан династийӗнчен пуҫласа Китай ертӳҫисем йӑла тӑрӑх (кит. 王 Wáng) Ван титулпа усӑ курнӑ. Китай нумай пӗр пӗрин хушшинче вӑрҫӑнакан патшалӑхсем ҫине пайланни, кашни пуҫлӑх хӑйне Ван тесе чӗнме пуҫланӑ пирки титул хӑйӗн пӗлтерӗшне ҫухатнӑ.
Китая пӗр ҫӗршыва пуҫтарса чӑмӑртанӑ, Цинь династийӗн пӗрремӗш императорӗ Цинь Шихуанди хӑйне валли император статусне ҫӗклеме ҫӗнӗ титул шутласа кӑларнӑ (кит. упр. 皇帝, пиньинь Huángdì). Ку титулпа, китайла хуан-ди, Китай пуҫлӑхӗсем Цин династийӗ 1912 ҫулта путланичченех усӑ курнӑ.
Юань империйĕ |
|
---|---|
Ум кун-çулĕ | |
Императорсем | Хубилай • Тэмур • Хайсан • Аюрбарибада • Шидэбала • Есун-Тэмур • Раджапика • Хошила • Туг-Тэмур • Иринджинбал • Тогон-Тэмур |
Шалти политика | Тăваткал çыру • Тĕрлĕ тĕслĕ куçлисем • Ханбалык тата Шанду • Тунхуэйхэ |
Экспанси | Мьянма • Корей (Коджон • Тогто-Буха) • Тибет (Карма-бакши • Пагба-лама) • Дали • Вьетнам (Чан Нян Тонг • Чан Хынг Дао) • Ява • Япони |
Ăслăх | Ху Сыхуэя «Иньшань-чжэнъяо» диетологи энциклопедийĕ • Вэй Илинĕн медицина энциклопедийĕ «Шии-дэсяофан» • Чжоу Дэцинăн «Чжунъюань-иньюнь» рифма сăмахсарĕ • Ван Чжэнĕн «Нун-шу» хуçалăх энциклопедийĕ |
Историографи | Оуян Сюаньпе Тогто «Цзинь-ши», «Ляо-ши» тата «Сун-ши» (хатĕрлевĕ: Юань Цзюэ) • Ма Дуаньлинĕн «Вэньсянь-тункао» патшалăхлăх энциклопедийĕ |
Философи | |
Тĕн | |
Ӳнер | |
Çул çӳревçисем | Баттута • Монтекорвино • Марко Поло • Саума тата Ябалаха |
Ӳкни | |
Юань пирки хроника | «Юань-ши» Сун Лянь • «Синь-Юань-ши» Кэ Шаомин |
Портал:Китай |
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Дмитриев С. В., Кузьмин С. Л. Что такое Китай? Срединное государство в историческом мифе и реальной политике // Восток (Oriens), № 3, 2012, с. 5-19.