Лена юписем
«Лена юписем» çутçанталăк паркĕ* | |
---|---|
Lena Pillars Nature Park** | |
Мĕнпур тĕнчери ЮНЕСКО кăнарлăхĕ | |
Лена юписем, юханшыв енчен | |
Патшалăх | Раççей |
Тĕс | Çутçанталăк |
Критерисем | viii |
Каçă | 1299 |
Регион*** | Ази тата Океани |
Кĕртни | 2012 (36 сесси)
{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице |
* Официаллă вырăс ят-йышĕнчи ячĕ ** Официаллă акăлч. ят-йышĕнчи ячĕ *** Регион ЮНЕСКО классификаципе |
Ле́на юписем — Раççейри Лена çинчи геологи вырăнĕ тата пĕр ятлă çутçанталăк паркĕ.
Якутири Хангалас улусĕнче Покровск хулинчен 104 çм вырнаçнă. Лена юписем — Ленаçум платтине тарăн айлăма касса юхакан Лена çыранĕсемпе чылай çухрăма çити тĕлĕнтермĕшле тăсăлнă чул шĕвĕр чул сăрчĕсен комплексĕ. Юпасем питĕ тачă ларнă вырăнĕ — Петровское тата Тит-Ары ялсем хушшинче.
100 метăра çити çӳллĕш чул сăрчĕсем кембрий акшарĕнчен тытăнса тăраççĕ.[1] Тектоника енчен Лена юписем Çĕпĕр платформин лаптăкĕнче вырнаçнă.
А. А. Бестужев-Марлинский декабрист Юпасем пирки питĕ хавхаланса асилнĕ:
«Темĕнле ырă шăплăх витет çак çутçанталăк тунă çĕрте, тискер те мăнаçлă çутçанталăкпа чун та пĕр пулать»[2].
Çутçанталăк паркĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]«Лена юписем» çутçанталăк паркне Саха (Якути) Республикин президенчĕн 1994 çулхи çурлан 16-мĕшĕнчи № 837 хутайĕпе тата правительствăн 1995 çулхи нарăсăн 10-мĕшĕнчи йышăнăвĕпе йĕркеленĕ, вăл регионăн çутçанталăка сыхлас министерствăна пăхăнса тăрать. Парк лаптăкĕ — 485 пин га, иккĕ филиал — «Юпасем» тата «Синский». Паркăн тĕп ĕçĕ — экологи çулçӳревне аталантарасси.[3]
Çутçанталăк критерисемпе Лена юписене Севильери Мĕнпур тĕнчери ЮНЕСКО кăнарлăхĕн 2012 çулхи çĕртмен 22-мĕшĕнче — утăн 6-мĕшĕнче Санкт-Петербургра иртнĕ Мĕнпур тĕнчери ЮНЕСКО кăнарлăх комитечĕн 36-мĕш сессинче кĕртнĕ (унчен, 2009 çулта, çакăн пек хăтлану ăнăçу кӳмен)[4][5][6]
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ А. Колесов. Ленские столбы // «Наука и жизнь», № 7, 2002 г. (2009 çулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- ^ ЛЕНСКИЕ СТОЛБЫ — ПРИРОДНЫЙ ПАМЯТНИК МИРОВОГО ЗНАЧЕНИЯ (по материалам доклада Н. Г. Соломонова)(ĕçлемен каçă) // Сайт Якутского государственного университета им. М. К. Аммосова (2009 çулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- ^ Национальный природный парк «Ленские столбы» 2009 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ. // lenskiestolby.ru (2009 çулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- ^ 26 новых объектов включены в Список Всемирного наследия ЮНЕСКО в этом году. // unesco.org. çăлкуçран архивланă 7 Ҫурла уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 3 Утӑ уйӑхӗн 2012.
- ^ Номинация объекта Всемирного наследия ЮНЕСКО «Природный парк „Ленские столбы“» 2012 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ. // nhpfund.ru (выр.) (2009 çулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- ^ UNESCO World Heritage Centre — World Heritage Committee to meet in Seville to review state of conservation of 178 sites and add new sites on List // whc.unesco.org (2009 çулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Лена юписем Викиампарта? |
- «Лена юписем» наци çутçанталăк паркĕ 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ. (выр.)
- Nature Park «Lena Pillars» — UNESCO World Heritage Centre
- Лена юписем — National Geographic Россия