Раççей Федерацийĕ
 |
Çак статьяна е уйрăма çĕнĕрен çырмалла, чăваш чĕлхин йĕркисене пăхăнмалла. Статьяна тата унăн уйрăмне статьясене çырмалли йĕркепе хатĕрлемелле, ăнланманлăха пĕтермелле.
|
| Россия Раҫҫей Патшалăхĕ | |||||
| |||||
_-_2014,_2022_Annexed_Territories_disputed.svg)
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | вырăс | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Мускав | ||||
| Чи пысăк хула | Мускав | ||||
| Президент | Владимир Путин | ||||
| Премьер-министр | Михаил Мишустин | ||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
1 вырăнта 17 075 200 км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе(2004) - Йышлăхĕ |
7 вырăнта 145 537 200 8,5/км² | ||||
| Валюта ячĕ | (RUB) | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +02 пуçласа +12 таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | Раҫҫей гимнĕ | ||||
| Тетел доменĕ | .ru, .su, .рф | ||||
| Тел. префиксĕ | 7 | ||||
Раҫҫей Патшалăхĕ, Раҫҫей (вырăс Российская Федерация, Россия) — Европăн хĕвелтухăҫ енĕпе Азин ҫурҫĕр енĕнче вырнаҫнă патшалăх.
Раҫҫейре 180 ытла (2002 ҫулхи шутлавĕпе) яхăн халăх пурăнать. Тĕп чĕлхе — вырăс чĕлхи.
Раҫҫейри чĕлхесем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Тĕплĕнрех Раҫҫей халăхĕсен чĕлхисем статьяна вулăр.
Раҫҫей Федерацийĕ — нумай нациллĕ ҫĕршыв. Тĕпчевҫĕсем каланă тăрăх, Раҫҫейри халăхсем 176 чĕлхепе калаҫаҫҫĕ. Вĕсен кашнин хăйсен историйĕ, шăпи, аталану ҫул-йĕрĕ, пуласлăхĕ.
Генеалоги енчен (пулса кайни, хурăнташлăх енчен) илсессĕн Раҫҫей халăхĕсен чĕлхисем тĕрлĕ чĕлхе ҫемйине кĕреҫҫĕ: инди-европа, алтай, ибери-кавказ, урал, палеоази. Кашни чĕлхе ҫемйи каллех уйрăм ушкăнсене пайланать.
Раҫҫей историйĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Раҫҫей патшалăхне историн тапхăрĕсенче темиҫе ятпа асăннă.
Халăх йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Раççейре 143,8 млн. çын, ытларахăшĕ, 4/5 пайĕ Европа енĕнче пурăнать: вырăссем (79,8 %), тутарсем (3,8 %), украинсем (3 %), чăвашсем (1,2 %), пушкăртсем (0,9 %), чеченсем (0,9 %), эрменсем (0,8 %)[1]. Хула çыннисем 73%.
Раҫҫей Федерацийӗн тытӑмӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Раҫҫей Федерацийӗ субъектсенче пайланӑ. РФра 6 субъектсен тӗсӗсем пур, республикӑсем, енсем, облаҫсем, автономи тăрăхсем, автономи облаҫӗ тата федераллӑ пӗлтерӗшпе хулӑсем.
900px
.svg)
Субъектсен ят-йышӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Республикӑсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Адыгей Республики - Майкоп
- Алтай Республики - Горно-Алтайск
- Буряти Республики - Улан-Удэ
- Дагестан Республики - Махачкала
- Ингушети Республики - Магас
- Кабарда-Балкар Республики - Нальчик
- Калмыки Республики - Элиста
- Карачай-Черкес Республики - Черкесск
- Карели Республики - Петрозаводск
- Коми Республики - Сыктывкар
- Крым Республики[2] - Симферополь
- Мари Эл Республики - Йошкар-Ола
- Мордови Республики - Саранск
- Пушкӑртӑстан Республики - Ӗпхӳ
- Саха (Якути) Республики - Якутск
- Ҫурҫӗр Осети - Алани Республики - Владикавказ
- Тутарстан Республики - Хусан
- Тыва Республики - Кызыл
- Удмурт Республики - Ижевск
- Хакаси Республики - Абакан
- Чӑваш Республики - Чӑваш Ен - Шупашкар
- Чечен Республики - Грозный
Енсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Алтай Ен - Барнаул
- Байкал Леш Ен - Чита
- Камчатка Ен - Петропавловск-Камчаткăри
- Краснодар Ен - Краснодар
- Красноярск Ен - Красноярск
- Перĕм Ен - Перĕм
- Ставрополь Ен - Ставрополь
- Тинĕсçум Ен - Владивосток
- Хабаровск Ен - Хабаровск
Облаҫсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Амур облаçĕ - Благовещенск
- Архангельск облаçĕ - Архангельск
- Аçтăрхан облаçĕ - Аçтăрхан
- Ӑренпур облаçĕ - Ăренпур
- Белгород облаçĕ - Белгород
- Брянск облаçĕ - Брянск
- Волгоград облаçĕ - Волгоград
- Вологда облаçĕ - Вологда
- Воронеж облаçĕ - Воронеж
- Иваново облаçĕ - Иваново
- Иркутск облаçĕ - Иркутск
- Калининград облаçĕ - Калининград
- Калуга облаçĕ - Калуга
- Кемерово облаçĕ - Кузбасс - Кемерово
- Киров облаçĕ - Киров
- Кисан облаҫӗ - Кисан
- Кострома облаçĕ - Кострома
- Курган облаçĕ - Курган
- Курск облаçĕ - Курск
- Ленинград облаçĕ - Санкт-Петербург
- Липецк облаçĕ - Липецк
- Макатан облаçĕ - Макатан
- Мускав облаçĕ - Мускав
- Мурманск облаçĕ - Мурманск
- Новгород облаçĕ - Новгород
- Омск облаçĕ - Омск
- Орёл облаçĕ - Орёл
- Пенза облаçĕ - Пенза
- Псков облаçĕ - Псков
- Ростов облаçĕ - Тан-çинчи-Ростов
- Самар облаçĕ - Самар
- Сарăту облаçĕ - Сарăту
- Сахалин облаçĕ - Кӑнтӑр-Сахалинск
- Свердловск облаçĕ - Екатеринбург
- Смулен облаçĕ - Смулен
- Тамбов облаçĕ - Тамбов
- Тĕвер облаçĕ - Тĕвер
- Тĕмен облаçĕ - Тĕмен
- Томск облаçĕ - Томск
- Тула облаçĕ - Тула
- Улатимӗр облаçĕ - Улатимĕр
- Челепи облаçĕ - Челепи
- Чĕмпĕр облаçĕ - Чĕмпĕр
- Чулхула облаçĕ - Чулхула
- Ярославль облаçĕ - Ярославль
Автономи тăрăхсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Ненец автономи тăрăхĕ - Нарьян мар
- Хантă-Манси автономи тăрăхĕ — Югра - Ханты-Мансийск
- Чукотка автономи тăрăхĕ - Анадырь
- Ямал-Ненец автономи тăрăхĕ - Салехард
Автономи облаҫ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Федераллӑ пӗлтерӗшпе хулӑсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Раҫҫейӗн чи пысӑк хулисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Мускав, Санкт-Петербург, Çĕн Çĕпĕр, Чулхула, Екатеринбург, Самар, Омск, Хусан, Челепи, Тан-çинчи-Ростов, Ĕпхӳ, Волгоград, Перĕм
Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Kniivilä, Kalle. La strato de Tanja: Vivo en Rusio 1917-2017, Novjorko, eld. Mondial, 2017, 159 paĝoj.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года Архивленĕ 12 Ака уйӑхӗн 2022 çулта. // Российская газета — Федераллӑ выпуск № 5660 (284). 22.12.2011
- ^ Раҫҫей конституцийӗн версийӗпе Крым ку Раҫҫейӗн пайӗ, анчах Украинӑн конституцийӗн версийӗпе Крым ку Украинӑн пайӗ
- ^ Раҫҫей конституцийӗн версийӗпе Севастополь ку Раҫҫейӗн пайӗ, анчах Украинӑн конституцийӗн версийӗпе Севастополь ку Украинӑн пайӗ
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
|
Раççей Федерацийĕ Викиампарта? |
|---|
- Раҫҫей Федерацийӗн конституцийӗ. 65мӗш статья - унта Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсен ят-йышӗ ҫырнӑ
- Картта — РФ субъекчӗсем те вӗсен тӗп хулисем
|
Ку Раççей географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |
Азири патшалăхсем |
|
|---|---|
Азербайджан • Афганистан • Бангладеш • Бахрейн • Бруней • Бутан • Тухăçри Тимор • Вьетнам • Грузи • Египет¹ • Иорданăн Анăç Çыранĕ • Израиль • Инди • Индонези • Иордани • Ирак • Иран • Йемен • Казахстан² • Камбоджа • Катар • Кипр • Кăркăсстан • Китай • КХДР • Кувейт • Лаос • Ливан • Малайзи • Мальдив • Монголи • Мьянма • Непал • ПАЭ • Оман • Пакистан • Раççей Федерацийĕ² • Сауд Аравийĕ • Газа Секторĕ • Сингапур • Сири • Таджикистан • Таиланд • Тайвань • Туркмени • Турци² • Ӳспекстан • Филиппин • Шри-Ланка • Кăнтăр Корея • Эрмени • Япони ¹ Ытларах енĕпе Африкăра вырнаçнă ² пĕчĕк пайĕ çавăн пекех Европăра вырнаçнă |
Мăн çирĕмлĕх |
|
|---|---|
Австрали • Аргентина • Бразили • Аслă Британи • Германи • Европа Пĕрлешĕвĕ • Индия • Индонези • Итали • Канада • КХР • Кăнтăр Корея • Мексика • Раççей Федерацийĕ • Сауд Аравийĕ • АПШ • Турци • Франци • КАР • Япони |
- Страницы с нечисловыми аргументами formatnum
- Википеди:Çырмалли статьясем
- Викиампар каçă статьисем
- Тĕрĕслемелле, вĕçлемен статьясем
- «Мăн çирĕмлĕх» патшалăхĕсем
- Раççей
- Патшалӑхсем, алфавитпа
- Патшалăхсем — ПНО пайташĕсем
- Федерациллĕ республикăсем
- Трансконтинентлă патшалăхсем
- Вырăс чĕлхиллĕ патшалăхсем тата территорисем
- Хура тинĕс таврашĕнчи патшалăхсем
- Коллектив хăрушсăрлăхĕн килĕшĕвĕ организацийĕн патшалăхĕсем
- Патшалăхсем — Ирĕклĕ Патшалăхсен Пĕртуслăхĕн пайташĕсем