Лики чĕлхи
Лики чĕлхи | |
---|---|
Тăван ячĕ: | trm̃mili |
Патшалăхсем: | — |
Регионсем: | Ликия |
Çухалнă: | п. эрч. I ĕмĕр |
Классификаци | |
Категори: | Еврази чĕлхисем |
Индоевропа çемьи | |
Çырулăх: | Лики алфавичĕ |
Чĕлхе кочĕсем | |
ISO 639-1: | — |
ISO 639-2: | — |
ISO 639-3: | xlc |
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика |
Лики чĕлхи — индоевропа çемьине кĕрекен анатоли туратĕнчи çухалнă чĕлхесенчен пĕри. Тимĕр ĕмĕрĕнче Ликия облаçĕнче (Анатолире, халĕ Турци çĕрĕ) сарăлнă пулнă.
Луви чĕлхине питĕ çывăххи шутланать, вĕсен пĕрлехи инновацисем пур, анчах та çав чĕлхерен пулса тухман (маларах çапла шутланнă). Мили чĕлхи, малтан лики чĕлхин авалтарах варианчĕ тенĕ пулсан, халĕ вара, лики чĕлхипе пĕрпек пулин те, уйрăм пулать.
П. эрч. I ĕмĕрте çухалнă —Ликие Александр Македонский аслă патшалăхне кĕртсен майĕпен ăна грек чĕлхи ылмаштарнă[1][2].
Этимологи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ликия ав.гр. Λυκία сăмахран тухать, ăна хетт. Lukkā кăкран илнĕ. Ликисем хăйсем trm̃mili (Trm̃mis «Ликия») тенĕ[3].
Классификаци
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Лики чĕлхи хетт чĕлхипе генетика енчен тăван пулнине 1928 çултах Э. Стёртевант кăтартнă, анчах çакна пур енчен те 1945 çулта Х. Педерсен хăйĕн «Lykisch und Hettitisch» ĕçĕнче çирĕплетнĕ[4].
Хăшпĕр йĕрсем (çав шутра инновацисем) лики тата луви чĕлхисене тăванлатаççĕ, çавăнпа та вĕсене анатоли группинче уйрăм турат çине лартаççĕ. Çавăн пекех, лики чĕлхи луви чĕлхинчен пулса кайнă шухăш та пур (çырура тупнă диалектран мар, темелле)[1][2].
Лингвогеографи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ареал
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Лики чĕлхи Ликире, çурутрав çинче (Анатолин кăнтăр-аңăçĕнче), Анталипе Телмессос (халĕ Фетхие) хуласем хушшинче, сарăлнă пулнă[5].
Диалектсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Икĕ диалекта — лики А, нумай текст массивне тупнă, тата лики В е мили, икĕ текст тупнă — палăртаççĕ[6].
Çырулăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Текст тĕслĕхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Летоонри стела çинчи текст (пуçламăшĕ)[7]:
Транслитераци | Куçарни |
---|---|
ẽke Trm̃misñ χssaθrapazate Pigesere Katamlah tideimi |
Когда Пиксодар, сын Гекатомна, был сатрапом Ликии |
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ 1 тата 2 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>
; для сносокMelchert46
не указан текст - ^ 1 тата 2 Bičovský J. Vademecum starými indoevropskými jazyky. — Praha: Nakladatelství Univerzity Karlovy, 2009. — ISBN 978-80-7308-287-1
- ^ Клукхорст А. Ликийский язык // Реликтовые индоевропейские языки Передней и Центральной Азии. — М.: Academia, 2013. — (Языки мира). — ISBN 978-5-87444-370-2
- ^ Danka I. R. Stanowisko języków anatolijskich w rodzinie indoeuropejskiej i ich wzajemne związki. — Łódź: Pracownia Poligraficzna Uniwersytetu Łódzkiego, 1983.
- ^ Fortson B. Indo-European language and culture. An Introduction. — Padstow: Blackwell Publishing, 2004. — P. 172.
- ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>
; для сносокMelchert47
не указан текст - ^ Fortson B. Indo-European language and culture. An Introduction. — Padstow: Blackwell Publishing, 2004. — P. 174.
Литература
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Клукхорст А. Ликийский язык. // Языки мира: Реликтовые индоевропейские языки Передней и Центральной Азии 2014 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.. / Ред. колл.: Ю. Б. Коряков, А. А. Кибрик. — {{{1}}} м: Academia, 2013. — С. 131—154. — ISBN 978-5-87444-370-2
- Melchert H. C. Lycian. // The Ancient Languages of Asia Minor. — New York: Cambridge University Press, 2008. — pp. 46–55. — ISBN 0-521-68496-X, ISBN 978-0-521-68496-5
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Информация о ликийском языке
- Ликийский глоссарий
- Текст на ликийском языке
- Фридрих Иоганнес. Дешифровка забытых письменностей и языков 2012 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ. — в Либерее «Нового Геродота»
Анатоли чĕлхисем |
|
---|---|