Люсечиль (коммуна)

Люсечиль
Герб
Никӗсленӳ/йӗркеленӳ вӑхӑчӗ	1971 çулхи кăрлач, 1-мĕшĕ
Кӗске ят	Lysekil
Патшалӑх	Швеци
Администраци вырӑнӗ	Люсечиль
Административлӑ-территориллӗ пай	Вестра-Гёталанд
Правительство пуҫлӑхӗн должноҫӗ	chairman of the municipal board in Lysekil Municipality, Sweden[d]
Организаци форми	коммуна Швеции[d]
Халӑх йышӗ	▲13 948 чел. (2024 авăн 30)
Тӑванла хула	Тведестранн[d], Хиртсхальс[d] и Хирвенсалми[d]
Ӗҫченсен йышӗ	▼1325 ± 30 чел. (чӳк 2019)
Чикӗленсе тӑрать	Sotenäs Municipality[d], Мункедальская коммуна[d], Уддевалла[d] и Уруст[d]
Улӑштарнӑ	Q10571693?, Q10669601? и Q10682944?
Лаптӑк	695,5 тăваткал километр (2019 кăрлач 1)
Электронлӑ почта	registrator@lysekil.se
Официаллӑ сайт	lysekil.se
Тӗп саккун	The Swedish Local Government Act[d]
Вырнаҫуллӑ каланӑ сӑмах ҫаврӑнӑшӗ	Staden vid havet
Citizen's initiatives URL	lysekil.se/kommun…(швед.)
Информаци ирӗклӗхӗ пирки ыйтса пӗлмелли URL	handlingar.se/en/…(акăлч.)
Люсечиль
Медиафайлы на Викиампар

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Люсечиль (пӗлтерӗшсем) пăхăр.

Люсечиль коммуна (швед. Lysekils kommun) — Вестра-Гёталанд ленӗнче вырнаҫнӑ коммуна, маларах Гётеборгпа Бохус графлӑхӗсен ҫӗрӗсем пулнӑ. Администраци центрӗ — Люсечиль хула.

Коммуна историйӗ

Каттегата, Ҫурҫӗр тинӗс енне тухакан пулӑ тытмалли хӳтӗлекен гавань пуррине пула Люсечильте пулӑ тытакан тата консерва кӑларакан промышленноҫпе тачӑ ҫыхӑну йӗркеленнӗ. Хальхи муниципалитет гербӗ ҫинчи тӗкӗр пулӑсем вырнаҫни, унсӑр пуҫне 1895 ҫулхи герб ҫинче те сикекен дельфин пулни ку тӑрӑхра тинӗс пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑннине пӗлтереҫҫӗ.

Гулльмарсфьорден фьердӑн гранитлӑ пляжӗпе пылак шывӗ пула XIX ӗмӗрте Люсечиль шыва кӗмелли паллӑ вырӑн пулса тӑнӑ, уйрӑмах Стокгольмран тата ҫӗршывӑн тухӑҫ ҫыранӗ енчен киленкенсем ӑна ырланӑ — вӑл тӑрӑхра Балти тинӗсӗн тӑварлӑ шывӗпе кӑна килленме пултарнӑ. Кальбадхусет (шыва кӗмелли сивӗ вырӑн) — йывӑҫран тунӑ шыв кӗмелли питӗ хӑйне евӗрлӗ вырӑн, 1847 ҫулта тунӑскер халӗ те ӗҫлет. Вырӑнти халап тӑрӑх, пӗррехинче Швеци королӗ Люсечилӗн шыва кӗмелли вырӑнпа усӑ курнӑ та хулари ахаль ҫынсене те ҫак шыва кӗмелли ҫурта кӗме ирӗк пама ятарласа ыйтнӑ, ҫакӑ хулари ахаль ҫынсем ун кӑмалне кайнипе ҫыхӑннӑ (вӗсене унччен шыва кӗмелли ҫурта кӗртмен).

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, пулӑ тытасси, тинӗспе ҫӳресси, ҫӗр ӗҫӗпе аппаланасси, чултан касса кӑларасси тата вӑрман хуҫалӑхӗ вырӑнти экономикӑн пысӑк пайне йышӑнать, апла пулин те нефть продукчӗсене тирпейлесси, ҫӑмӑл промышленность, ҫавӑн пекех ку тӑрӑха вырӑнти халӑхсӑр пуҫне пӗтӗм тӗнчерен те курма килни (уйрӑмах ҫуллахи вӑхӑтра) коммуна экономикин пысӑк пайӗ шутланать.

Тавралӑхӗ

Люсечиль коммуни Сутенес (ҫурҫӗр-анӑҫра), Мункедаль (ҫурҫӗрте) тата Уддевалла (тухӑҫра) коммунӑсемпе чикӗленет. Люсечиль хули коммунӑн кӑнтӑр пайӗнче, Каттегат тинӗс пырӗ патӗнче вырнаҫнӑ.

Уддевалла чиккине палӑртакан тухӑҫра вырнаҫнӑ кӳлмек Гульмарн теҫҫӗ.

Муниципалитет шутне кӗрекен утравсенчен хӑшӗ-пӗри Гётеборг архипелагӗн пайӗ шутланать. Утравсенчен чылайӑшӗ суту-илӳ, пулӑ тытасси тата чул кӑларасси тӗлӗшпе хӑйссен уйрӑм историйӗсемпе палӑрса тӑраҫҫӗ, унсӑр пуҫнекунта тавралӑх та питӗ илемлӗ.

Хулисем

• Люсечиль
• Брастад
• Грондсонд
• Фискебаксиль
• Риксо

Халӑх йышӗ

Люсечиль коммунӑри халӑх йышӗ (1970-2015 ҫулсем)
Ҫул			Халӑх йышӗ
1970			13 766
1975			15 076
1980			15 037
1985			14 869
1990			15 197
1995			15 491
2000			14 848
2005			14 657
2010			14 521
2015			14 464
Ҫалкуҫ: SCB

Ҫулсем-йӗрсем

Люсечилтен ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫнелле тавран хывнӑ 162-мӗш ҫул тӑсӑлать, Мункедальпе Дингл хушшинче вӑл E6 ҫулпа ҫыхӑнать. Обюй-фьордӑн шалти пайӗн ҫӳллӗшӗнче 171 уес ҫулӗ анӑҫалла анать, Кунгсхамн енне каять. Гульмарсладен автомобиль паромӗпе Гульмарн урлӑ 44 наци ҫулӗпе ҫыхӑну пур, вӑл Уддевалла енне тухӑҫалла каять.

Политика

2006 ҫулхи суйлав хыҫҫӑн Люсечиль муниципалитетӗнче 1920-мӗш ҫулсенчен пулман сахалтарахрисен буржуалла правительство йӗркеленнӗ. Унччен вара политикӑра ытларах вырӑна хӗрлисем йышӑннӑ пулнӑ, ҫакӑ Люсечилпа унӑн таврашӗнче XX ӗмӗр тӑршшӗпех промышленноҫ промышленноҫӗ вӑйлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ. Апла пулин те муниципалитетӑн пайӗсем хушшинче Гулльмарнран ҫурҫӗрелле тата кӑнтӑралла политика тӗлӗшӗнчен уйрӑмлӑх палӑрса тӑрать: промышленность пӗрлӗхӗсем чылай вырнаҫнӑ Стангенасетра социализм партийӗсем вӑй илнӗ; Скафтёра вара, тепӗр енчен, ӗлӗк-авалтан буржуази вӑйлӑ. Пулӑ тытасси тата туризм тӗлӗшӗпе аталаннӑ пӗчӗк бизнес ҫак тӑрӑх хӑйнеевӗрлӗхне палӑртнӑ. Ку контекста илес пулсан Люсечиль коммунинче Коммунистсен партийӗ чи вӑйлӑ позицисем йышӑннине палӑртма пулать.

2014-мӗш ҫултан пуҫласа 2018-мӗш ҫулччен коммунӑна тӑватӑ партирен тӑракан сахалрахӑшӗ тытса тӑнӑ, вӗсен шутне социал-демократсем, либералсем, вӑтаммисем тата Центр партийӗ кӗнӗ. 2018 ҫулхи суйлав хыҫҫӑн вӑтаммисем оппозицине куҫма йышӑннӑ. Ҫавӑнтанпа социал-демократсем, либералсем тата Центр партийӗ, Симӗссисен партийӗпе пӗрле, сахалрахӑш пулса ертсе пыраҫҫӗ.

Бизнес

Экономикӑн чи пысӑк отрасльне Preemraff Lysekil нефть тирпейлекен савут йышӑнать, вӑл Брофьорд патӗнче, Люсечильрен 150 км ҫурҫӗрелле вырнаҫнӑ.

Паллӑ вырӑнсем

• Тинӗс аквариумӗ — Тинӗс хӗрринчи ҫурт
• Гамлестан (Ҫурҫӗрти гавань)
• Викарвет музейӗ
• Стенгехувудс заповедникӗ

Каҫӑсем

• Коммунӑн официаллӑ сайчӗ